Onderzoekers aan VIB en KU Leuven vinden nieuwe manier om agressieve pancreaskanker te bestrijden
Onderzoekers van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en de KU Leuven hebben een nieuwe manier ontdekt waarmee een agressief type pancreaskanker bestreden kan worden. Die bestaat erin de omgeving van de tumor minder zuur te maken, wat ervoor zorgt dat immuuntherapie doeltreffender kan werken.
Alvleesklier- of pancreaskanker heeft het hoogste sterftecijfer van alle vormen van kanker. Het relatieve overlevingspercentage, over alle stadia heen bekeken, is na vijf jaar 11 procent. Het type pancreasadenocarcinoom (PDAC) is goed voor meer dan 90 procent van de alvleesklierkankers.
Tumoren zorgen er meestal voor dat de pH verlaagd wordt in hun omgeving. Ook bij PDAC is dat het geval en treedt er een zurige micro-omgeving, een lage pH, op. Tot nu toe hebben conventionele therapieën en immunotherapie weinig verlichting gebracht voor PDAC-patiënten. De zure micro-omgeving van de tumor kan hier de oorzaak van zijn. Die onderdrukt de afweerreactie van het eigen lichaam en vermindert de effectiviteit van immunotherapie.
Bicarbonaattransporters
Vanwege de rol die pH speelt in de immuunrespons besloten de onderzoekers om bicarbonaattransporters, die helpen bij het reguleren van de pH in het lichaam, nader te onderzoeken. De wetenschappers richten zich specifiek op de meest tot expressie gebracht transporter in pancreascellen, genaamd SLC4A4.
In zowel celculturen als muismodellen toonde het team van professor Massimiliano Mazzone aan dat het blokkeren van SLC4A4 op kankercellen de immuunrespons verbetert en immunotherapie stimuleert. Normaal gesproken zorgt SLC4A4 ervoor dat de tumorcellen bicarbonaat uit de omgeving kunnen opnemen. Dat verlaagt de pH van de omgeving en maakt ze zuurder. Door SLC4A4 te blokkeren blijft het bicarbonaat in de omgeving van de tumor, die daardoor minder zuur wordt. Een minder zure micro-omgeving van de tumor is gastvrijer voor immuuncellen die zich op de tumor kunnen richten.
Medicijn?
"Toen we SLC4A4 blokkeerden in muizen met PDAC-tumoren, zagen we verbeteringen in de immuunreactie die tumorgroei en metastase voorkomen", zegt onderzoeker Federica Cappellesso. "We vonden ook een betere respons op immunotherapie. SLC4A4 lijkt een geweldig therapeutisch middel te zijn om een anti-tumorimmuunrespons te bekomen bij pancreaskanker."
Ondertussen werkt het team samen met VIB Discovery Sciences om kandidaat-geneesmiddelen te ontdekken en te karakteriseren die SLC4A4 selectief kunnen remmen. Er zijn nog verschillende stappen te nemen voordat er een medicijn voor mensen klaar kan zijn, maar het team is "hoopvol en gemotiveerd".
De studie is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Cancer.