De opvallende terugkeer van Caroline Gennez: ‘Conner Rousseau neemt een serieus risico’

Wat is er aan de hand bij de socialisten?

“Partijvoorzitter Conner Rousseau voert een opmerkelijke personeelswissel door. Federaal minister Meryame Kitir zal na haar ziekteverlof niet meer terugkeren als minister van Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedenbeleid. Haar taak wordt overgenomen door oud-partijvoorzitster Caroline Gennez, die om 18.30 uur vanavond de eed zal afleggen bij de koning.”

“De rechtstreekse aanleiding is het onderzoek naar het psychosociaal welzijn op het kabinet van Kitir, die eind oktober onder druk van Rousseau een stap opzij moest zetten als minister. Kitir had zogezegd nood aan een rustperiode, maar al gauw doken er verhalen op over strubbelingen en aanvaringen op haar kabinet. Op korte tijd waren verschillende kabinetsmedewerkers vertrokken. Om de crisis te bezweren, nam de partij een extern vertrouwenspersoon onder de arm die een onderzoek zou uitvoeren naar het psychosociaal welzijn op het kabinet.”

“Dit rapport belandde vrijdagavond op het bureau van vicepremier Frank Vandenbroucke, die eruit concludeerde dat het in de huidige omstandigheden niet meer mogelijk was om de werkrelaties op het kabinet te herstellen. Zaterdagochtend hakten Vandenbroucke, Rousseau en Kitir samen de knoop door. Al moet gezegd dat Kitir weinig keuze had: het besluit van de partijtop stond al vast.”

Is dit een verrassing?

“Het vertrek van Kitir niet. Toen de Limburgse in ziekteverlof ging, benadrukte partijvoorzitter Rousseau nog dat het niet de bedoeling was om haar definitief aan de kant te zetten. Maar binnen de partij was de frustratie over Kitir al lang aan het broeien. Ze was te weinig zichtbaar en slaagde er niet in om uit de schaduw van Vandenbroucke te treden. In de aanloop naar de kiesstrijd van 2024 is dit een ernstige handicap, temeer omdat Kitir het in Limburg moet opnemen tegen N-VA-zwaargewicht Zuhal Demir. Ook beleidsmatig sloeg het palmares op Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedenbeleid bleek uit. Te bleek.”

“De komst van Caroline Gennez is wel een stevige surprise van de chef. Tot nu toe viel voornamelijk de naam van fractieleider Melissa Depraetere als mogelijke vervanger. Gennez was van 2007 tot 2011 al eens voorzitter van Vooruit (toen nog sp.a, ADB). Nadien liet ze zich ontvallen dat ze niet neen zou zeggen tegen ‘een toffe ministerportefeuille’, maar zover kwam het nooit. De voorbije jaren was ze wat weggedeemsterd als Vlaams Parlementslid. Ook in Mechelen nam ze in 2019 afscheid van de actieve politiek, en liet ze zich vervangen door de jonge Thijs Verbeurgt. Hij volgt Gennez nu trouwens op in het Vlaams Parlement.”

Waarom dan Gennez?

“Binnen de partij wordt vooral gewezen op Gennez’ lange staat van dienst. Op amper anderhalf jaar voor het einde van deze legislatuur zocht de partij iemand die weinig inlooptijd nodig had om haar plaats binnen de regering in te nemen en de draad op het kabinet weer op te pikken. Voorts zou Gennez ook al wat ervaring in internationale ontwikkelingssamenwerking hebben opgedaan. Zo zetelt ze in de raad van bestuur van de ngo VVOB, die zich bezighoudt met onderwijs in ontwikkelingslanden.”

“Het opvallende is natuurlijk dat Gennez weer een prominente rol zal spelen in de kiescampagne van 2024. In de provincie Antwerpen heeft de partij nu vooral Antwerps schepen Jinnih Beels als vrouwelijk boegbeeld. Met Gennez heeft ze een extra ijzer in het vuur. Over de hiërarchie op de kieslijsten is er volgens de partijtop nog niet gesproken, maar Rousseau zal ongetwijfeld al een strijdplan in zijn achterhoofd hebben.”

Hadden Gennez en Vandenbroucke geen ruzie?

“De twee hebben inderdaad een bewogen geschiedenis achter de rug. In 2009 kegelde partijvoorzitter Gennez aftredend viceminister-president Vandenbroucke uit de Vlaamse regering. Niet hij maar wel Ingrid Lieten werd plots de nieuwe nummer één van de socialisten. Maar goed, elf jaar na die defenstratie maakte Vandenbroucke in 2020 een comeback door de grote poort als federaal minister van Volksgezondheid. Sindsdien liet hij verstaan dat hij de gebeurtenissen uit het verleden een plaats had gegeven. Het feit dat hij en Rousseau nu Gennez naar voor schuiven, lijkt dat ook te bewijzen. Vandenbroucke en Gennez werkten het afgelopen jaar al meermaals samen, onder meer aan een resolutie rond ventilatie in openbare gebouwen. De twee zaten vanmiddag al samen om de nieuwe plannen te overlopen.”

“Het feit dat de twee oude kemphanen nu schouder aan schouder zullen staan in de federale regering, bewijst dat Rousseau sinds zijn voorzitterschap toch een stukje komaf heeft gemaakt met de oude demonen die de socialisten teisterden. De positieve peilingen van de jongste maanden hebben daar ongetwijfeld mee aan bijgedragen. Toch neemt hij ook een serieus risico. Op het moment dat hij de mond vol heeft over verjonging en vernieuwing, stuurt hij twee oude partijcoryfeeën naar het front. Dat kan een averechts effect hebben.”

Wat betekent dit voor de toekomst van Kitir?

“Na haar ziekteverlof zal ze terugkeren als federaal volksvertegenwoordiger. Het is de bedoeling dat ze bij de volgende verkiezingen in 2024 nog steeds een sleutelrol zal opnemen voor de partij. Toch is dit het einde van haar nationale carrière, vrees ik. De 25-jarige vakbondsafgevaardigde bij Ford Genk werd in 2005 gespot door Steve Stevaert, waarna ze al gauw werd uitgespeeld als Limburgs boegbeeld. Later werd ze fractieleider en minister. Vermoedelijk zal ze zich nu terugplooien op haar rol in Limburg.”