Nederlandse premier Mark Rutte biedt excuses aan voor Nederlands slavernijverleden en kondigt herdenking aan

Wat wekenlang gespeculeerd werd, is dus nu ook echt gebeurd: Rutte heeft zich namens zijn regering geëxcuseerd voor het slavernijverleden van Nederland. “Eeuwenlang hebben de Nederlandse staat en zijn vertegenwoordigers slavernij mogelijk gemaakt, gestimuleerd, in stand gehouden en ervan geprofiteerd. Eeuwenlang zijn in de naam van de Nederlandse staat mensen tot handelswaar gemaakt, uitgebuit en mishandeld”, verklaarde Rutte tijdens zijn toespraak. “Daarvoor bied ik, namens de Nederlandse regering, excuses aan.”

Dat Rutte net nu, voor de start van 2023, excuses aanbiedt, is geen toeval. “We doen dit en we doen dit nu om staande op de drempel van een belangrijk herdenkingsjaar samen de weg vooruit te vinden”, aldus de premier. Op 1 juli zal er een herdenking en viering van het einde van 150 jaar slavernij plaatsvinden in Amsterdam. Ook de Nederlandse koning Willem-Alexander zal aanwezig zijn, bevestigt Rutte. De koning “voelt zich persoonlijk zeer betrokken bij het onderwerp”, zei de premier in het Nationaal Archief.

KIJK. Nederlandse AD-journalist over excuses premier Rutte voor slavernijverleden:

De premier van Aruba, Evelyn Wever-Croes, zegt dat “elk welgemeend excuus altijd welkom is” en dat ze “Nederland erkentelijk zijn voor de eerste stap”. “De tot slaaf gemaakte Arubanen worden met terugwerkende kracht erkend als mensen die het recht hadden vrij te zijn”, stelt ze. “Ze worden erkend als slachtoffers van misdaad tegen de mensheid.”

Premier Silveria Jacobs van Sint Maarten toont zich dan weer erg kritisch. Ze wijst excuses niet per definitie af, maar beklemtoont wel dat die meer inhoud moeten hebben. Daarvan is pas sprake als goed onderzocht werd hoe kolonialisme kon gebeuren, wie daar allemaal door is getroffen en wie daarvoor verantwoordelijk is. Dat onderzoek moet geleid worden door bewoners van gebieden die vroeger tot de Nederlandse koloniën behoorden, klinkt het. Jacobs vindt ook dat de Nederlandse verontschuldigingen zich veel verder moeten uitstrekken dan alleen de voormalige koloniën. Onder meer het Afrikaanse continent verdient excuses van Nederland, klinkt het.

De Curaçaose eerste minister Gilmar ‘Pik’ Pisas wil nog geen inhoudelijke reactie geven. Hij wil dat het parlement eerst reageert, voordat zijn regering een standpunt inneemt.

Ook vanuit de Tweede Kamer in Nederland zijn er al wat reacties naar buiten gekomen. Die zijn overwegend positief. “Een historisch moment”, zegt D66-fractievoorzitter Jan Paternotte. “En tegelijk is dit pas het begin.” Pim van Strien, partijgenoot van Rutte, spreekt van “een respectvol betoog van de minister-president over de pijn die destijds tot slaaf gemaakten is aangedaan door de toenmalige machthebbers”. PVV-leider Geert Wilders van zijn kant biedt dan weer excuses aan voor de excuses van Rutte, zo blijkt op Twitter.

LEES OOK Congocommissie komt niet tot akkoord: debat loopt vast op verontschuldigingen voor Belgisch koloniaal verleden