Direct naar artikelinhoud
AchtergrondEnergiecrisis

Vlamingen blijven massaal besparen op elektriciteit en aardgas, zelfs wanneer het vriest

Illustratiebeeld.Beeld DM

Ook tijdens de koudste dagen van het jaar blijven Vlaamse gezinnen fors besparen op elektriciteit en aardgas. Dat tonen data van netbeheerder Fluvius. Tot nu toe besparen huishoudens in Vlaanderen dit jaar gemiddeld 12 procent op elektriciteit en 14 procent op aardgas. ‘Zelfs in moeilijke omstandigheden houdt de Vlaming vol.’

Ondanks de strenge winterprik van de eerste helft van december zijn de Vlamingen fors blijven besparen op hun stroom- en gasverbruik. Uit een analyse van geanonimiseerde data van ruim een half miljoen digitale meters door distributienetbeheerder Fluvius blijkt dat de Vlaming de besparingsinspanning op vlak van energie volhoudt. Ook tijdens de recente koudeprik.

Daarvoor vergeleek Fluvius het aardgasverbruik op 12 december - toen het KMI een gemiddelde temperatuur van -2,3° registreerde in Ukkel - met dat van twee zogenaamde ‘ijsdagen’ uit het recente verleden: 10 januari van dit jaar en 9 februari vorig jaar. Op die laatste dag werd een gemiddelde dagtemperatuur van -5° genoteerd. Rekening houdend met de temperatuurverschillen lag het verbruik tijdens de recente koudeprik 15 procent lager tegenover februari vorig jaar en 21 procent ten opzichte van begin dit jaar.

Cijfers die in lijn liggen met de algemene besparing op aardgas. In de eerste elf maanden van dit jaar bespaarden de Vlaamse gezinnen 14 procent op hun aardgasverbruik tegenover dezelfde periode vorig jaar. Daarbij is het temperatuureffect opnieuw uitgevlakt. Opvallend is dat de besparing elke maand van het jaar werd volgehouden, met een piek in de zomermaanden juni (-37 procent), juli (-36 procent) en augustus (-20 procent). Al gaat het in die periode weliswaar om lage absolute verbruikscijfers.

Moeilijke omstandigheden

“De koudere temperaturen van de voorbije dagen doen de besparingsinspanningen niet minderen. Zelfs in moeilijke omstandigheden houdt de Vlaming vol”, stelt Fluvius-woordvoer Björn Verdoodt vast. Hoe die besparing precies gerealiseerd wordt, is moeilijk in te schatten. “Wel blijkt het gasverbruik structureel bijgestuurd”, zegt Verdoodt. “Dat kan bijvoorbeeld door de thermostaat lager te zetten, ’s nachts minder te verwarmen, sommige radiatorkranen te sluiten of verouderde gastoestellen te vervangen door zuinigere exemplaren.”

Tegelijk valt te vermoeden dat minstens een deel van de besparing afkomstig is van gezinnen die (opnieuw) zijn overgeschakeld op alternatieven. Zo kende de verkoop van pellet- en houtkachels de afgelopen maanden een boom. Andere huishoudens schakelden over op infraroodpanelen of andere elektrische (bij)verwarming.

Een van de manieren waarop gezinnen besparen op hun stroom- en gasverbruik, is door over te schakelen op alternatieven, zoals een houtkachel.Beeld Getty Images

Energieprijzen

Ook het elektriciteitsverbruik daalde in de eerste elf maanden van dit jaar met gemiddeld 12 procent tegenover een jaar geleden. Daarbij ziet Fluvius dat de afname iets groter is bij gezinnen mét zonnepanelen (-13 procent) tegenover huishoudens waar geen panelen op het dak liggen (-11,5 procent). “Dat kan mogelijk verklaard worden doordat een deel van de zonnepaneeleigenaars ook over grotere verbruikers beschikt, zoals een warmtepomp of een elektrische wagen. Daarbij moesten ze door een overvloed aan zon in de zomer en het najaar minder stroom van het elektriciteitsnet afnemen.”

Bij gezinnen zonder zonnepanelen was de daling in het verbruik het grootste in najaarsmaanden september, oktober en november. “Vermoedelijk getriggerd door de piek in de energieprijzen eind augustus”, aldus Björn Verdoodt van Fluvius. Op het eind van de zomer noteerden stroom- en gasmarkten historische recordprijzen. Iets wat in de maanden nadien doorsijpelde in de energiefactuur van de consument.

“De Vlaming blijft ook inzetten op elektriciteitsbesparing op langere termijn”, besluit Verdoodt. “We kunnen uit de cijfers niet zien hoe de besparing precies gebeurde, maar waarschijnlijk gaat het om investeringen of gedragsveranderingen zoals de plaatsing van ledlampen, de elektrische verwarming lager zetten, de vervanging van oude elektrische toestellen, een lagere temperatuur voor de boiler of een afschakelbare verdeelstekker aansluiten.”

Twee miljoen digitale meters

Er zijn in Vlaanderen sinds vorig maand twee miljoen digitale meters voor elektriciteit en gas geïnstalleerd. Die staan opgesteld bij in totaal ruim 1,25 miljoen gezinnen. “Momenteel beschikt een op de drie gezinnen al over een digitale meter”, klinkt het. Eind 2024 moet 80 procent van alle Vlaamse gezinnen overgeschakeld zijn. Met een digitale meter kan een huishouden z’n eigen energieverbruik precies opvolgen. Door de energiecrisis is de populariteit daarvan fel toegenomen. Intussen hebben al 333.000 gezinnen een gratis account op mijn.fluvius.be, het klantenportaal van Fluvius. In 68.000 gevallen werden ‘slimme apps’ of toestellen gekoppeld met de digitale elektriciteitsmeter om het energieverbruik in detail op te volgen of aan te sturen.