Fris opstaan en de hele dag fris blijven? Hou dan rekening met deze 4 factoren: “Ontbijt met koolhydraten”
Niemand verlaat ‘s ochtends graag zijn warme bed, maar in deze tijden van koude nachten en donkere ochtenden is opstaan toch nét dat beetje lastiger. Laat de wetenschap een handje helpen: onderzoekers ontdekten vier factoren die je helpen fris wakker te worden en dat ook te blijven - of je nu een ochtendmens of avondpersoon bent.
Je kent het wel: zo van die ochtenden dat je futloos bent en het gevoel hebt dat je minstens acht uur slaap extra nodig hebt. Alert is het laatste woord dat je zou gebruiken om je mentale staat te beschrijven. Andere dagen vlieg je dan weer door je taken met een eindeloze stroom aan energie.
Waar ligt dat aan? Wetenschappers hebben onderzocht wat maakt dat je de ene dag veel frisser opstaat dan de ander: het ligt volgens hen aan deze vier simpele factoren. Spoiler: je hebt ze deels zelf in de hand.
Bye bye, groggy gevoel?
“Hoe komt het dat wij mensen zo kunnen fluctueren qua alertheid?”, was de centrale vraag van het onderzoeksteam dat geleid werd door neuro- en slaapwetenschapper Raphael Vallat van de Californische universiteit Berkeley. Dat de ene beter ‘s ochtends presteert en de ander juist liever ‘s avonds doorwerkt, wist je al. Of je een zogenaamde vroege vogel of nachtuil bent wordt voor een groot stuk zelfs bepaald door je genetische aanleg. Maar de onderzoekers ontdekten vier factoren die élk individu helpen ‘s ochtends, ongeacht je aanleg.
In totaal deden 833 mensen mee aan de studie, en de meesten waren tweelingen - dit hielp de wetenschappers om variatie te wijten aan genetica uit te sluiten. Gedurende twee weken werden hun eten, fysieke activiteit, slaappatroon en glucoselevels bijgehouden, terwijl vrijwilligers hun alertheid beoordelen op verschillende momenten van de dag. Op die manier wilden ze in kaart brengen welke factoren aan- en afwezig waren als iemand fris wakker werd, en dat gevoel ook doorheen de dag wist vast te houden.
Deze vier factoren zijn essentieel
Een eerste belangrijke punt voor alertheid doorheen de dag was het slaapprofiel. De duur, de timing en efficiëntie van je nachtrust, dus. Langer slapen en later wakker worden dan gewoonlijk, werden beiden geassocieerd met meer alertheid in de ochtend.
Een tweede belangrijke factor was hoeveel iemand de dag voordien bewogen had. Hoe actiever je door de dag was (en hoe minder actief je dus ‘s nachts was), hoe meer ononderbroken en minder verstoorde slaap de proefpersonen hadden. En dit was dan weer een goede voorspeller van meer alertheid in de ochtend van de participanten.
Ochtendmaaltijden met meer koolhydraten zorgden voor een hogere alertheid, terwijl meer proteïnen juist het omgekeerde effect hadden.
Ontbijt speelde een derde, belangrijke rol. Ochtendmaaltijden met meer koolhydraten zorgden voor een hogere alertheid, terwijl meer proteïnen juist het omgekeerde effect hadden. De onderzoekers zorgden ervoor dat de calorieën in de gerechten hetzelfde waren, zodat ze zich konden focussen op het effect van de nutriënten die gegeten werden. Een voorbeeld van ontbijt met koolhydraten is havermout, eieren met avocado zijn dan weer ingrediënten die zorgen voor proteïne.
Last but not least: een piek in het bloedsuikerniveau na je ontbijt werd dan weer geassocieerd met een verminderde alertheid. Dat werd getest aan de hand van een vloeibaar drankje met pure glucose. Een ontbijt met veel koolhydraten verbeterde de alertheid, en zorgde voor en verminderde reactie van het bloed op de glucose dan het glucosedrankje.
Kortom: vermijd dat je bloedsuikerspiegel piekt ‘s ochtends, wil je je fris voelen. De manier waarop je lichaam eten verwerkt is belangrijk voor je alertheid, en van te veel suiker ga je eerder een energiedip dan een piek krijgen.
Maar ook dit was belangrijk
Het humeur en de leeftijd van de participanten beïnvloedde ook hoe alert ze zich voelden, maar deze factoren zijn uiteraard niet zo stuurbaar als wat je ‘s ochtends op je bord legt. “Deze resultaten onthullen een reeks essentiële factoren die verband houden met alertheid en die voor het grootste deel niet vaststaan. Het merendeel van deze factoren heb je zelf in de hand, en zijn vatbaar voor gedragsinterventie", aldus Vallat en zijn collega’s.
Het team wil enkele van deze mechanismen verder onderzoeken om nog nauwkeurigere gegevens te verzamelen. De mate van alertheid werd door menselijke deelnemers gemeld, en niet gemeten door wetenschappelijke instrumenten.
Lees ook :
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Hot Marijke achterna: wie is (echt) gebaat bij een buikwandcorrectie en hoeveel betaal je ervoor?
-
PREMIUMAD
Word je net zo fit als deze stervoetballer als je 's nachts je mond afplakt? Dit zeggen logopedist, longarts en tandarts
Sinds de Noorse stervoetballer Erling Haaland opbiechtte dat hij zich veel fitter en gezonder voelt door ’s nachts met mondtape te slapen, kruipen steeds meer mensen met dichtgeplakte mond onder de wol. Maar is mondtape wel zo gezond? Zijn er gevaren? Dit zeggen een logopedist, een tandarts en een longarts over de trend. “Mensen die door de mond ademen, zijn eigenlijk steeds een beetje aan het hyperventileren. En dat heeft consequenties.” -
Heb jij last van de herfstdip, net als 500.000 mensen? Misschien zijn SAD-lampen de oplossing
Voel jij je futloos, neerslachtig en moe? Je bent niet alleen, want nu de zon een pak minder schijnt, zijn we zeer vatbaar voor een winterdip of nog erger, een seizoensgebonden depressie (SAD). SAD-lampen beloven daarbij te helpen, maar wat is dat precies, en kunnen ze die belofte ook waarmaken? Wij vroegen het aan slaapexpert Annelies Smolders. “De meeste mensen denken aan zo'n wekker die de opkomende zon nabootst.” -
-
AI ontdekt borstkanker vaker en sneller dan radiologen: “Goede samenwerking kan levens redden”
-
PREMIUM
Bultje op je buik? Misschien is het een navelbreuk: “Veel mensen voelen het niet eens”
Ongeveer vijf procent van de mensen krijgt ooit met een navelbreuk te maken, maar vaak hebben ze dat zelf niet eens door. Kun je het dan niet erger maken als je er geen last van hebt? Hoe krijg je een navelbreuk in de eerste plaats en geraak je er weer vanaf? Specialist Filip Muysoms beantwoordt zes vragen: “De navel blijft heel ons leven een zwakke plek in de buikwand.” -
2
“Ze hebben dubbel zoveel kans op een melanoom”: studie koppelt blootstelling PFAS aan hogere kans op kanker bij vrouwen
Vrouwen die zijn blootgesteld aan bepaalde soorten PFAS lijken een verhoogde kans te hebben op eierstokkanker en andere soorten kanker, waaronder een verdubbeling van de kans op een melanoom. Dat blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek naar de niet-afbreekbare chemische stoffen. -
PREMIUM
“Het virus blijft je hele leven in je lichaam”: wat is klierkoorts en hoe krijg je het?
-
Jobat
Ontslag gekregen of genomen: op welke werkloosheidsuitkering kan je dan rekenen?
-
HLN Shop
Op safari in de Benelux: vijf zinderende ervaringen om na te jagen
Hou je van natuur en avontuur, staat een safari vermoedelijk hoog op je bucketlist. Geen tijd/budget om af te reizen naar Afrika? Het perfecte plan B bevindt zich net over de grens, in Hilvarenbeek: in de Beekse Bergen onderneem je een safari met alles erop en eraan zonder op het vliegtuig te moeten stappen. HLN Shop geeft een checklist mee van wat je niet mag missen op je Nederlandse dan wel Afrikaanse safaritocht. -
PREMIUM
Betere seks, geen urineverlies: actrice Sandrine André traint haar bekkenbodem. Expert: “Doe deze test met je vinger”
Actrice Sandrine André (50) verliest urine als ze lacht, geeft ze toe. Haar bekkenbodem is de boosdoener, net als bij zes op de tien vrouwen. Zij tipt een slimme technologie die lijkt op een seksspeeltje, specialist dr. Hedwig Neels geeft nog opties om je spieren te trainen voor minder ongemakken down there. “Veel vrouwen spannen onbewust te veel hun bekkenbodemspieren op.” -
PREMIUM
“De helft minder drinken, levert meer dan de helft winst op voor je gezondheid”: met dit stappenplan lukt het nog ook