Blijft de grote stijging van het aantal coronabesmettingen in China voorlopig uit? Of moet het ergste nog komen?

Voor veel Chinezen kwamen de plotse versoepelingen als een verrassing. Velen hoopten op een snelle ommekeer van het coronabeleid, maar niemand had durven dromen dat het zo vlot zou gaan. "Een vergiftigd geschenk", menen verschillende experten. 

Door de lage vaccinatiegraad bij de oudere bevolking en de lage immuniteit van veel Chinezen zou het virus wel eens lelijk kunnen huishouden in het land met het grootste bevolkingsaantal ter wereld. Hoe zit het nu?

Dat er in China geen stijging zou zijn van de besmettingscijfers, klopt niet. Zelfs de officiële cijfers van de Chinese overheid tonen, en dat is op zich al opvallend, een lichte stijging in de sterftecijfers. Vandaag hebben de autoriteiten bekendgemaakt dat 5 mensen overleden zijn aan de gevolgen van het coronavirus. Dat brengt het totaal op 5.247 doden. Voor een land met zo een grote bevolking, is dat erg weinig. Zeker als je die cijfers vergelijkt met ons land, waar 33.155 doden vielen op een bevolking die ruim 100 keer kleiner is dan die van China. 

De Chinese overheid was nooit erg transparant over hoeveel coronabesmettingen er nu echt waren, laat staan dat ze duidelijk was over hoeveel mensen het leven lieten door de gevolgen van het virus. Het is dus erg moeilijk om op de officiële cijfers voort te gaan. Al is de kans zeker bestaande dat de werkelijke besmettingscijfers (proportioneel) lager zouden liggen dan in andere landen. De Chinese autoriteiten grepen onverbiddelijk in bij elke mogelijke besmetting. Grote steden werden in lockdown geplaatst en miljoenen mensen moesten zich laten testen. 

Sinds de versoepelingen in veel grote Chinese steden doorgevoerd werden, is het nog moeilijker geworden om te bepalen hoe hoog de besmettingscijfers nu exact zijn. Sinds 7 december is het er ook niet meer verplicht om je te laten testen op het virus. Jan Van Loon, een Vlaming die in China woont en werkt - en op dit moment trouwens zelf besmet is met corona -, zag hoe het allemaal erg snel ging. "Plots waren alle teststations verdwenen, werden alle beperkingen geschrapt en hoefde je niet meer in quarantaine te gaan", vertelt hij. "Voor veel Chinezen ging dat, ondanks hun verlangen naar vrijheid, veel te snel."

Een uitspraak die gedeeltelijk waar is. Het klopt dat de Chinese overheid een complete ommezwaai van het coronabeleid heeft afgekondigd en doorgevoerd. Dat betekent echter niet dat corona er volledig van het straatbeeld verdwenen is. "De complete ommezwaai van het coronabeleid is heel onchinees", gaat Van Loon verder. "Velen hadden dat gehoopt, maar niemand had dat zo snel verwacht. Het gebeurde van de ene dag op de andere, zonder inloopfase." Veel Chinezen zijn ongerust en zoeken hoe ze zichzelf kunnen beschermen. Ze blijven mondmaskers dragen of vermijden contact met anderen.

Business as usual is het dus nog lang niet in China. Er blijft een zekere terughoudendheid bij de Chinezen, zeker nu ook de feestdagen voor de deur staan. "Mensen zijn erg voorzichtig met hun reizen en de straten zijn rustiger dan gewoonlijk. Het is niet zo dat iedereen met volle teugen van de hernieuwde vrijheid geniet, al lijkt het er wel op dat de festiviteiten rond Chinees nieuwjaar, dat plaatsvindt op zondag 22 januari, gewoon kunnen doorgaan."

Die terughoudenheid van de Chinezen zou er dus wel voor kunnen zorgen dat de cijfers niet zo snel de hoogte in schieten als we in andere landen hebben gezien. Toch blijft een plotse toename in de besmettingen volgens verschillende studies van het Chinese Center for Disease Control, Fudan University, het Britse onderzoeksbedrijf Airfinity en het Amerikaanse Institute of Health Metrics and Evaluation zeer waarschijnlijk. 

Volgens die studies zouden in China de komende maanden tot 2 miljoen doden kunnen vallen aan de gevolgen van het coronavirus. De grootste oorzaak daarvoor blijft de beperkte vaccinatiegraad bij de oudere bevolking en de lage immuniteit. Dat bevestigt ook Geert Molenbergs, biostatisticus aan de Universiteit Hasselt en KU Leuven. "Heel veel mensen bij ons zijn tot drie keer toe besmet geraakt met het coronavirus, waardoor wij een zekere verdedigingsmuur hebben opgebouwd. Dat hebben ze in China niet."

"De rest van de wereld heeft aan den lijve ondervonden wat er gebeurt als overheden te snel versoepelen", gaat hij verder. "Een goed voorbeeld daarvan is Hongkong, met een populatie van zo'n 7,5 miljoen inwoners. De stad heeft een soortgelijke vaccinatiegraad als China. Ook zij hebben snel versoepeld. Op twee weken tijd waren er per 100.000 inwoners 10.000 mensen besmet. Dat leidde tot erg veel doden, vooral doordat de ziekenhuiscapaciteit er snel overschreden werd."

Dat lijkt in China nu ook al het geval. In heel wat Chinese steden zijn ziekenhuizen naarstig op zoek naar bedden om coronapatiënten te kunnen opnemen. Vandaag werd duidelijk dat ook Hongkong opnieuw een fors aantal maatregelen opnieuw wil loslaten. Volgens het internationaal persagentschap Reuters zouden mortuaria in de regio overuren draaien, al kon het agentschap niet hard maken dat de mensen door corona om het leven zijn gekomen. 

Hoe het ook zij, verschillende internationale experten geloven dat China zich wel degelijk moet voorbereiden op een coronagolf. Het hoogtepunt van die golf wordt pas in april volgend jaar verwacht, dus er staat de Chinezen nog een bange en lange winter (en zelfs lente) te wachten.