De enclaves van het Belgische Baarle-Hertog zijn volledig omsloten door de Nederlandse gemeente Baarle-Nassau. De landsgrens loopt er kriskras door de straten. De vuurwerkwinkels bevinden zich niet toevallig op Belgisch grondgebied, want in ons land mag vuurwerk het hele jaar door verkocht worden. Bij onze noorderburen is dat enkel de laatste drie dagen van het jaar, maar heel wat Nederlanders komen al eerder naar Baarle-Hertog om hun voorraad knalgoed in te slaan. Burgemeester Frans de Bont (Forum+) ziet het vuurwerktoerisme met lede ogen aan.

Hoe lang zijn er al vuurwerkwinkels in Baarle-Hertog?

Burgemeester Frans de Bont: “Dat is al jaren zo. Vroeger ging het om kleine winkeltjes die vuurwerk als bijzaak verkochten in de maand december. Vandaag zijn die geëvolueerd naar grote winkels die het hele jaar door vuurwerk verkopen.”

Komen de kopers dit jaar vroeger naar Baarle-Hertog?

“Vorig jaar was het eind december al heel druk omdat door corona in Nederland de winkels gesloten waren. Dit jaar merkten we eind september al een toeloop van vuurwerkkopers en ook in de maand oktober, toen het in Nederland herfstvakantie was. In november liep het wat terug om nu naar een piekperiode te gaan tot de laatste dag van het jaar.”

Hoe wordt de overlast aangepakt?

“In de Kapelstraat en Klokkenstraat bevinden zich drie vuurwerkwinkels vlak bij elkaar. Daar geldt al sinds half oktober eenrichtingsverkeer en een parkeerverbod. Op vraag van de handelaars zijn ook extra afvalcontainers geplaatst. De Nederlandse en Belgische politie doen ook controles op het bezit en vervoer van vuurwerk. Omdat we in de kerstvakantie een grote toeloop verwachten, worden de twee straten vanaf vrijdag tot oudejaarsdag overdag verkeersvrij gemaakt. Het is de eerste keer dat we dat doen, maar de overlast duurt te lang en is te massaal. Voor de andere winkels in die straten is het wat vervelend, maar in samenspraak met Baarle-Nassau lijkt het ons de beste oplossing.”

Wat kan er in de toekomst nog gebeuren om de problemen in te perken?

“Het beste zou zijn dat de wetgeving voor de verkoop in zowel België als Nederland op elkaar wordt afgestemd. Ofwel mag het in beide landen het hele jaar door of alleen de laatste drie dagen van het jaar. Dan zou de overlast al een pak minder zijn. De beslissing daarover kan niet op gemeentelijk niveau genomen worden, dat moet door de hogere overheden gebeuren. We hebben niets tegen vuurwerk en de verkoop ervan, maar de overlast moet aangepakt worden.”

Kunnen de vuurwerkwinkels niet beter naar een plaats buiten het centrum verhuizen?

“In samenwerking met intercommunale IOK zijn we bezig om een ambachtelijke zone van 5,5 hectare te realiseren aan de rand van het dorp. De bedoeling is dat daar de vuurwerkwinkels naartoe trekken. De Raad van State heeft echter vorig jaar het ruimtelijk uitvoeringsplan vernietigd, zodat we weer van voor af aan moeten beginnen. Bovendien verandert de regelgeving. Er zijn al wel gronden aangekocht voor de ambachtelijke zone, maar ik durf er geen timing op te plakken wanneer die klaar gaat zijn.”

Halen de andere lokale handelaars profijt uit het vuurwerktoerisme?

“Het is moeilijk in te schatten hoeveel Nederlanders in Baarle-Hertog vuurwerk komen kopen. Van sommige horecazaken hoor ik dat ze er weinig van merken, andere uitbaters stellen wel vast dat ze meer klanten hebben. Het lijkt me ook logisch dat iemand die van Amsterdam komt om bij ons vuurwerk te kopen, ook iets gaat eten of drinken in het dorp.”