Heel wat singles zijn eenzaam op oudejaarsavond: ‘Ik denk dat zelfs mijn beste vrienden niet goed beseffen hoe hard dit me raakt’

“Het voelt wat vreemd om over eenzaamheid te praten omdat mijn sociaal leven bijzonder rijkgevuld is.” Sinds haar tienerjaren maakte Phaedra (31) er een gewoonte van om de overgang naar een nieuw jaar in te zetten met een feestje. Ze genoot ervan om samen met haar beste vrienden te vieren, maar dat is vandaag niet meer evident. Na twee coronajaren waarin sociale afstand de norm was, zijn mensen in haar omgeving niet erg happig om opnieuw naar de eerdere feestmethode te grijpen.

“Heel wat vrienden hebben ondertussen kinderen en willen oudejaarsavond in intieme kring vieren. Als alleenstaande val je zo uit de boot”, vertelt ze. Terwijl de hele eindejaarsperiode rond gezelligheid draait, heeft zij zo het gevoel dat ze plots met haar eenzaamheid geconfronteerd wordt. “Ik denk dat zelfs mijn beste vrienden niet goed beseffen hoe hard dit me raakt”, vertelt ze.

Phaedra is alvast niet alleen met haar bezorgdheid over eenzaamheid bij het jaareinde. Hulpinstanties als Tele-Onthaal beleven in december telkens drukke periodes en krijgen opvallend veel berichten van alleenwonenden. In speciale campagnes roepen ze op om over donkere gedachten te blijven praten. Die openhartige communicatie kan volgens klinisch psycholoog Manu Keirse ook helpen om de eenzaamheid tijdens de eindejaarsperiode draaglijk te maken. “Je moet zelf initiatief nemen en niet wachten tot iemand anders vraagt of je samen wilt vieren”, zegt hij.

Schaamte is daarbij sowieso onnodig aangezien veel mensen met de problematiek kampen. Alleenstaanden die van bevriende koppels te horen krijgen dat ze niet welkom zijn, kunnen overigens overwegen om samen met andere singles te vieren. Het blijft een optie om zelf iets op poten te zetten, maar organisaties uit verschillende steden hebben speciale feestformules uitgedacht die zich uitsluitend op alleenstaanden richten. Zo hoeven lotgenoten op oudejaarsavond enkel nog hun benen onder tafel te schuiven.

Wie zich niet geroepen voelt om de overgang van oud naar nieuw op een dergelijk feest door te brengen, kan ook een radicaal andere weg inslaan. Het voelt soms aan alsof een nieuw jaar niet aangenaam kan worden ingezet zonder de aanwezigheid van een hoop vrienden en een karrenvracht aan cava, maar dat is niet zo. “Eenzaamheid komt niet altijd voort uit alleen zijn, maar wel uit een gebrek aan verbondenheid”, vertelt Keirse. Hoewel gezinnen oudejaarsavond misschien liever in intieme kring doorbrengen, hoeft dat bijvoorbeeld niet te betekenen dat ze enkele dagen daarvoor geen zin hebben om af te spreken. Op die manier wordt het sociale contact gecompenseerd en is het makkelijker om alleen te zijn wanneer het aftellen begint.

Oudejaarsavond voor het eerst alleen doorbrengen, zal voor velen nooit vanzelfsprekend zijn. Zelfs wanneer er in aanloop naar het nieuwe jaar andere gelegenheden voor sociaal contact waren. Om op 31 december zelf niet in een zwart gat te vallen, is het volgens Keirse belangrijk om een goede voorbereiding te treffen. Wie een duidelijk plan heeft voor hoe de dag eruit zal zien, heeft een kleinere kans om plots in een zwart gat te vallen. “De kans is zo kleiner dat je weggesleept wordt door een roes van emoties”, vertelt hij.

De verantwoordelijkheid voor het welzijn van eenzamen in de eindejaarsperiode ligt ten slotte niet alleen bij henzelf. Wie zich geen zorgen hoeft te maken over sociale contacten op 31 december kan gerust even stilstaan bij wie het op dat vlak moeilijker heeft en contact met hen opnemen. Zoals een groot filosoof ooit schreef: een sms’je doet geen zeer. “In verschillende Franse boerendorpen bestaat trouwens een traditie om op kerstdag een stoel bij te zetten voor wie eenzaam is. Zoiets zouden we hier ook kunnen doen”, aldus Keirse.