Veilig de weg op in donkere dagen: tips voor automobilisten, fietsers en voetgangers

Gisteren, op de eerste dag van de winter, beleefden we de kortste dag, vanaf vandaag beginnen de dagen te lengen, zij het heel geleidelijk aan. Voor automobilisten, fietsers en voetgangers is het in de donkere maanden niet altijd zo makkelijk op de weg. Volgens het verkeersinstituut Vias gebeuren er tussen november en februari meer ongevallen met kwetsbare weggebruikers. En die maken helaas ook slachtoffers, zoals vorige week in Zottegem en gisteren in Pelt.

"Verkeer en verkeersveiligheid is een samenwerking tussen alle weggebruikers", beklemtoont Stef Willems, woordvoerder van Vias. "We moeten mekaar helpen om ervoor te zorgen dat er geen ongevallen gebeuren." Daarom enkele tips waar álle weggebruikers, zowel automobilisten, fietsers als voetgangers, hun voordeel mee kunnen doen in de donkere wintermaanden.

Als je als automobilist plots moet stoppen, heb je soms veel meer afstand nodig dan je misschien denkt. Het is belangrijk om als automobilist rekening te houden met die stopafstand. "Pas je snelheid aan aan de weersomstandigheden", zegt Stef Willems. "Op een nat of glad wegdek is de stopafstand langer dan bij een droog wegdek." Maar wat moet je je daarbij voorstellen?

Je totale stopafstand bestaat uit enerzijds reactie-afstand en anderzijds remafstand. Gemiddeld bedraagt je reactietijd (waarin je gevaar opmerkt en je rempedaal indrukt) 1 seconde. De afstand die je in die reactietijd aflegt, is je reactie-afstand. Daarnaast is er je effectieve remafstand, de tijd die je auto nodig heeft om tot stilstand te komen als de rem ingedrukt is. Hoe sneller je rijdt, hoe groter je stopafstand wordt. Ook de weersomstandigheden spelen een rol. Stef Willems verduidelijkt met een voorbeeld. "Rij je 50 kilometer per uur, dan bedraagt je totale stopafstand op een droog wegdek 26,8 meter. Op een nat wegdek is dat 31,9 meter, bij sneeuw 35,8 meter. Dat is dus een groot verschil in vergelijking met droge weersomstandigheden."

Op een droog wegdek heb je bij 50 kilometer per uur 26,8 meter nodig om tot stilstand te komen. Op een nat wegdek haal je op die afstand nog een snelheid van 27 kilometer per uur. Bij sneeuw is dat 32 kilometer per uur. Dat wordt "botssnelheid" genoemd, oftewel de impact van een aanrijding. "De impact van een aanrijding wordt groter naarmate je sneller rijdt. Het is dus belangrijk om voldoende afstand te houden en rekening te houden met de weersomstandigheden", beklemtoont Stef Willems. 

Stef Willems benadrukt het belang van zichtbaarheid voor kwetsbare weggebruikers. "In donkere weersomstandigheden gaat het om zien en gezien worden. Kwetsbare weggebruikers raden we aan om geen donkere kledij te dragen. Kies voor lichte kleuren of voor fluo, dan word je veel sneller opgemerkt. Wie donkere kledij draagt, is voor een automobilist maar op 20 meter afstand zichtbaar. Draag je lichtkleurige kledij, dan is dat 50 meter. En wie reflecterende kledij draagt, is zichtbaar op 150 meter. En dat kan een groot verschil maken."  

De kleur van fluohesjes maakt volgens Willems niet zo veel uit, als het maar fluo is. Zorg er als fietser vooral ook voor dat je vooraan en achteraan de correcte fietsverlichting hebt. Bij de Vlaamse Stichting Verkeerskunde kan je opzoeken welke verlichting verplicht is. Af en toe zie je fietsen met knipperende lichten, "maar het is vooral belangrijk dat je verlichting hébt", zegt Willems. "Ik zie tegenwoordig ook veel fietsen die naast de verlichting op de fiets, zichzelf ook uitrusten met verlichting. Al dan niet knipperende lichtjes die ze op zichzelf bevestigen. Zoiets koop je voor weinig geld in de betere sportwinkels."

Wees alert en maak oogcontact, zegt Willems. "Als je als kwetsbare weggebruiker wil oversteken, vergewis je ervan of de aankomende automobilist je ook effectief gezien heeft. Het is niet omdat je aan een zebrapad staat, dat een automobilist je automatisch gezien heeft. Hij kan je om God weet welke reden niet opgemerkt hebben. Kijk of hij je wel gezien heeft."

Ook automobilisten krijgen het advies alert te zijn. "Je moet in staat zijn om te stoppen bij elke oversteekplaats. Zelfs bij een voetganger die oversteekt zonder te kijken. Als je in de buurt van oversteekplaatsen komt, vertraag dan. Ook al is er niemand, er kan altijd iemand opduiken."

Stef Willems besluit door nogmaals te beklemtonen dat geen enkele weggebruiker geviseerd wordt. "Als we tips geven, worden we vaak misbegrepen, maar we willen bij niemand schuld leggen. Weggebruikers moeten elkaar helpen om voor meer veiligheid te zorgen."