Vandalen bekrassen 30.000 jaar oude Aboriginalkunst in Australië: "Enorme schade aangericht, niet meer te herstellen"
In een grot in het zuiden van Australië hebben vandalen Aboriginalkunst vernield die meer dan 30.000 jaar oud was. Leiders van de Aboriginals en archeologen zijn geschokt. "Dit is misbruik van ons land en van onze geschiedenis", zegt een van de stamoudsten Bunna Lauwrie.
"Don't look now, but this is a death cave", of wel "Niet kijken, maar dit is een dodengrot", die boodschap krasten vandalen over eeuwenoude kunst in de Koonalda-grot in het zuiden van Australië.
De vandalen sloegen al enkele maanden geleden toe, maar het nieuws raakt nu pas bekend bij het grote publiek, nadat enkele grote kranten het verhaal aan het licht brachten.
De Koonalda-grot in het zuiden van Australië is nationaal erfgoed en is van groot belang voor het Mirning-volk, de oorspronkelijke bewoners in de regio. Voor hen is de grot een heilige plaats.
Een van de stamoudsten, Bunna Lawrie, noemt de vernieling van de grot "verschrikkelijk" en nog maar een voorbeeld van het "constante disrespect" dat zijn volk moet ervaren.
"Dit is misbruik van ons land en van onze geschiedenis", zegt hij aan de Britse openbare omroep BBC. "Wat weg is, is weg en dat gaan we nooit meer terugkrijgen."
"De vandalen hebben enorme schade aangericht", bevestigt ook archeologe gespecialiseerd in Aboriginalkunst Keryn Walshe aan de krant The Guardian. "Het kunstwerk kan niet hersteld worden. De ondergrond in de grot is erg zacht en het is niet mogelijk om de krassen te verwijderen zonder het kunstwerk eronder te beschadigen. Het is een ongelofelijk tragisch verlies om het zo beschadigd te zien."
Zowel stamoudsten als experten waarschuwden al eerder dat de Koonalda-grot niet voldoende beveiligd was. Sinds de jaren 1980 was er een stalen hek met prikkeldraad, maar de vandalen hebben daaronderdoor gegraven.
De daders riskeren een boete van 10.000 Australische dollar en een gevangenisstraf tot zes maanden, dankzij een lokale wet die erfgoed van de oorspronkelijke Australische bewoners beschermt. De autoriteiten hebben eerder al gezegd dat ze die straffen nog willen verstrengen.
Kunst en cultuur bij de Australische Aboriginals
De cultuur van de Aboriginals gaat terug tot maar liefst 65 000 jaar geleden en is daarmee de oudste ononderbroken cultuur ter wereld. Hoewel de Aboriginalcultuur zo'n lange geschiedenis heeft, zijn er weinig materiële sporen overgebleven.
"In de 18de eeuw werd Australië gekoloniseerd door de Britten. Zij verklaarden Australië tot Terra Nullius: een aarde zonder rechtmatige eigenaars", zegt Georges Petitjean, de curator die vorig jaar nog een tentoonstelling over Aboriginalkunst opzette in het Museum Kunst & Geschiedenis ons land.
"Aboriginals zagen zich immers niet als bezitters van het land. Ze hadden geen grote monumenten of tempels, het was een kleine materiële cultuur omdat ze nomadisch leefden op een enorm continent. Voor de Europeanen was dat een teken van een volk zonder cultuur."
Het zou nog tot 1967 duren voordat de Aboriginals erkend werden als Australische staatsburgers. Die maatschappelijke veranderingen brachten ook een creatieve impuls teweeg. Sindsdien groeide de belangstelling voor hedendaagse Aboriginalkunst, onder andere op grote kunstfestivals als de Biënnale van Venetië.