Conclusie in eindrapport over bestorming Capitool: ‘Alle sporen leiden naar één persoon: Donald Trump’

‘Laat op de verkiezingsnacht sprak Donald Trump het land toe vanuit de East Room van het Witte Huis.’ Het eerste hoofdstuk van het eindrapport over de Capitoolbestorming van 6 januari 2021 begint als een roman. Toenmalig president Trump kreeg de voorlopige resultaten van de presidentsverkiezingen onder ogen en besefte dat hij niet meer kon winnen. ‘Dus’, leest het rapport, ‘deed de president van de Verenigde Staten wat hij al ver voor de verkiezingen had gepland: hij loog.’

Donderdagavond laat werd, nadat eerder deze week de commissie al had aanbevolen om Trump te vervolgen, het volledige onderzoek van het ‘Jan. 6 Committee’ gepubliceerd. Het rapport windt er geen doekjes om: ‘De hoofdoorzaak van 6 januari was één man, voormalig president Donald Trump.’

In 845 pagina’s staan de bevindingen uiteengezet van de parlementaire commissie die onderzoek deed naar een van belangrijkste dagen uit de Amerikaanse geschiedenis: 6 januari 2021. Anderhalf jaar lang plozen negen commissieleden uit hoe een president een opstand kon organiseren in het hart van de Amerikaanse democratie.

Sappige details

Het rapport is gebaseerd op meer dan duizend gesprekken, e-mails, sms-berichten en telefoongesprekken. Veel informatie kwam afgelopen maanden al aan de orde tijdens een van de live op televisie uitgezonden hoorzittingen. Maar er staan ook nieuwe, sappige details in.

Zo blijkt dat zelfs de trouwste vertrouwelingen van Trump zich zorgen maakten over het geweld op 6 januari 2021. Het extreemrechtse Congreslid Marjorie Taylor Greene stuurde een bericht naar de stafchef van Trump. ‘Mark’, schreef ze aan Mark Meadows, ‘ik heb net gehoord dat er een schutter op de eerste verdieping van het Capitool is. Zeg alsjeblieft tegen de President dat hij mensen moet kalmeren’. ‘Hier’, schrijft ze, ‘los je niets mee op’.

In het rapport komt een vollediger beeld naar voren van de chaos die dag in Washington. Maar ook wordt de aanloop beschreven: alle pogingen van Trump om de verkiezingsuitslag in staten als Arizona, Georgia en Michigan te beïnvloeden. Hij nam contact op met bijna tweehonderd functionarissen. Met gelogen theorieën probeerde hij stemmen los te peuteren die niemand hem had gegeven.

Vervolging Trump

De bevindingen van de commissie komen bovenop een eigen onderzoek van het ministerie van Justitie. Met dit rapport in hun hand, staat een mogelijke vervolging van de oud-president er stukken sterker voor. Op maandag kreeg Justitie van de commissie het unanieme advies om Trump te vervolgen.

De oud-president zou van de negen commissieleden vervolgd moeten worden voor vier strafbare feiten: het verstoren van het democratisch proces, aanzetten of ondersteunen van een opstand, samenzwering tegen de VS en samenzwering om onwaarheden te verspreiden.

De komende tijd zal blijken in welke mate Justitie gebruik zal maken van dit rapport. Of ze inderdaad het advies van de commissie opvolgen en de oud-president vervolgen. Hoe dan ook is rapport iets waar toekomstige generaties naar zullen teruggrijpen om te begrijpen wat zich op 6 januari heeft afgespeeld.

‘Het werk van de commissie onderstreept dat onze democratische instituties slechts zo sterk zijn als de toewijding van degene aan wie ze worden toevertrouwd’, schrijft Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden in het voorwoord.