De rechtbank wil het zelf geen signaal noemen maar bij de Antwerpse advocaten kwam de raadkamerzitting van vrijdagochtend wel zo over. In de gangen van het Vlinderpaleis zoemde vrijdagochtend het gerucht dat de raadkamer iedereen aan het lossen was. Zo’n vaart liep het niet maar verschillende advocaten die we vrijdag spraken hadden het over onverwachte resultaten na hun zitting op de raadkamer.

Zo werden enkele mannen die vorige week opgepakt waren in een container in de haven al bij hun eerste verschijning vrijgelaten met een borgsom. Andere gedetineerden kregen volgens hun advocaat opvallend snel een enkelband of werden onder voorwaarden vrijgelaten. “Welke maatregel je ook vroeg, je kreeg hem”, omschrijft een strafpleiter de sfeer in de raadkamer. “Ze zijn het beu het personeelstekort bij de politie.”

Onderzoeksrechter Wendy Verhaegen, die de communicatie voor de zetel voert, bevestigt dat er een probleem is maar wil wel nuanceren. “Het is niet zo dat iedereen massaal naar huis gestuurd is”, zegt ze. “Er is zeker elektronisch toezicht of vrijheid onder voorwaarden toegekend maar de raadkamer heeft elk geval concreet bekeken.”

“Kan zo niet verder”

“Er is een probleem met de overbrenging van gedetineerden, zowel van de gevangenis naar het justitiepaleis als van de wachtcellen naar de rechtszalen”, zegt ze. “Als rechtbank en parket willen we daarover aan de alarmbel trekken.” De dienst van de federale politie die instaat voor die overbrengingen, de Directie Beveiliging (DAB), heeft te weinig mensen. “Hierdoor lopen zittingen vertraging op of kunnen gedetineerden hun proces niet bijwonen. Ook al zijn ze vertegenwoordigd door hun advocaat, toch gaat dat in tegen hun fundamentele rechten en dat is in een rechtsstaat niet geoorloofd”, zegt Verhaegen.

Donderdag moest de rechtbank al een beroep doen op de politiezone Antwerpen om bij te springen, tegen het middaguur waren nog maar negen van de 36 geplande raadkamerzaken behandeld omdat de verdachten niet naar de zaal gebracht konden worden.

“Er zijn ook correctionele zaken met aangehouden beklaagden die uitgesteld moeten worden, dat is niet oké”, zegt Verhaegen. “En iedereen; de rechters, het parket, de advocaten en eventuele tolken zit soms heel lang te wachten. Het kan zo niet verder.” Volgens Verhaegen is het nog niet zo ver gekomen dat door de vertragingen bepaalde termijnen overschreden werden en verdachten daardoor moesten worden vrijgelaten.

Onderbemand

De federale politie bevestigt dat er vertragingen zijn bij overbrengingen doordat DAB onderbemand is. “Dit komt voornamelijk door de afwezigheid van zieken en langdurige zieken”, vertelt Lien Klewais van de federale politie. “Ook het terreurproces in Brussel is momenteel een grote last. We zoeken telkens naar oplossingen om de hinder zo goed mogelijk te beperken.”

Daarbovenop is ook nog eens de bewaking van de kerncentrales in Doel en het nucleaire industrieterrein in de regio Mol-Dessel-Geel te bewaken. Een taak die DAB vanaf eind december zal overnemen van het leger, maar waar de eenheden nu al voor worden opgeleid.

De federale politie ontkent echter dat politiezone Antwerpen donderdag heeft moeten bijspringen om alle overbrengingen bol te werken. “Het is wel zo dat er DAB vanuit andere steden is ingezet in Antwerpen, maar de lokale politie heeft deze taak nooit moeten overnemen”, aldus Klewais.

“De federale politie liegt”

De Antwerpse korpschef Serge Muyters is - zacht uitgedrukt - behoorlijk ontstemd over de gang van zaken bij de overbrenging van gedetineerden in de rechtbank. Dat de federale politie ontkent dat de politiezone Antwerpen donderdag is moeten bijspringen, doet hem net niet uit zijn vel springen. “De federale politie liegt. Wij hebben donderdag met de politiezone Antwerpen vijf mensen geleverd voor de begeleiding van gedetineerden”, zegt de korpschef. “En vrijdag hebben we opnieuw een vijftal mensen ingezet. Het parket heeft mij persoonlijk opgebeld om te vragen of wij mensen konden leveren, omdat anders verdachten uit SKY-dossiers zouden vrijkomen. No way, niet in Antwerpen! Dat ze dan beweren dat wij niet hebben moeten bijspringen...schrijf maar op dat ik zeg dat ze liegen!”

“De stijgende werkdruk, de onaangename werksfeer en het lage loon maken het werk bij Directie Beveiliging (DAB) allesbehalve aantrekkelijk”, getuigt een anonieme bron. “Het parket en politie werken hard om dossiers rond te krijgen. Velen bij DAB schamen zich omdat ze door het tekort aan manschappen niet kunnen leveren wat er van hen verwacht wordt.”