Het “ernstige incident” vond plaats op woensdag 5 oktober 2016 om 20.41 uur. Op dat moment werd er op Brussels Airport opgestegen vanop baan 07R en geland op baan 01. Die twee banen kruisen elkaar.

Een vliegtuig van Air Dolomiti dat een vlucht uitvoerde voor Lufthansa, kreeg van de luchtverkeersleider de instructie om zich klaar te zetten voor vertrek. Het zou dan mogen opstijgen nadat een vliegtuig van Aer Lingus was geland. Maar de piloten van Air Dolomiti stegen onmiddellijk op, waarbij ze dwars over baan 01 reden. De landende Aer Lingus kreeg de instructie op te trekken en door te vliegen (een “go around”).

“Kwestie van geluk”

“Het incident werd veroorzaakt doordat een vliegtuig, dat de instructie had gekregen om “op te lijnen en te wachten”, zonder toestemming opsteeg op baan 07R, terwijl een vliegtuig zich opmaakte om te landen op baan 01”, zo staat in het rapport. “Het feit dat het vliegtuig niet 10-15 seconden later vertrok, is een kwestie van omstandigheden en van geluk. Indien dat het geval was geweest, dan zou het landende toestel blootgesteld zijn aan jet blast van het andere vliegtuig, of zou het tot een botsing zijn gekomen.”

Sprekend in dat verband is de vaststelling dat het vliegtuig van Air Dolomiti tot op een hoogte van amper 68 voet (20 meter) was gedaald, alvorens het de “go around” uitvoerde.

“Niet vertrouwd met luchthaven”

Het onderzoeksorgaan identificeert nog andere factoren die een rol speelden. Zo was de crew van het Air Dolomiti-vliegtuig niet echt vertrouwd met Brussels Airport en is de ligging van de taxibanen op de plaats van het incident erg complex. Er komen bijvoorbeeld zes taxibanen samen.

De AAIU verbindt ook een aantal aanbevelingen aan het onderzoek. Het raadt onder meer studies aan na te gaan of de bij het incident gebruikte taxiroute kan worden vereenvoudigd, of de aanduiding van de posities van de (taxi)banen kan worden verbeterd, en of een taxibaan kan worden herlegd. Ook kan een systeem met rode lichten (ARIWS) of een systeem met dynamische waarschuwingsborden langs baan 07R overwogen worden om de aanwezigheid van dwarsbaan 01/19 duidelijker te maken.

De voorbije vijf jaar waren er nog zes gelijkaardige incidenten (opstijgen aanvatten zonder toelating) op Brussels Airport.

“Luchtverkeersleiders hebben correct gehandeld”

Het onderzoeksrapport “toont aan dat onze luchtverkeersleiders correct en volgens de instructies hebben gehandeld en dat een go around de enige juiste beslissing was”. Dat besluit Belgocontrol uit het rapport van de Air Accident Investigation Unit (AAIU).

Belgocontrol-woordvoerder Dominique Dehaene wijst er ook op dat het rapport vaststelt dat het baangebruik op het moment van het incident gerechtvaardigd was.

Hoewel Belgocontrol naar eigen zeggen niets te verwijten valt, werden er toch lessen getrokken uit het incident. Zo werd een interne nota verspreid waarin luchtverkeersleiders opgeroepen worden om bij gebruik van kruisende banen piloten nog explicieter op de hoogte te brengen van nabije vliegtuigen. Zo is het bijvoorbeeld nog duidelijker dat ze moeten wachten op een landend vliegtuig voor ze zelf mogen opstijgen.