1. Bestel je een sprankelend aperitief, of niet?

Een friszurig en sprankelend aperitief opent de maag en geeft je een feestelijk gevoel. Helaas zijn de meeste champagnes die in een restaurant worden geschonken, duurder dan ooit: vaak betaal je voor één glas ongeveer de prijs van een halve fles in de wijnhandel. Je krijgt ze bovendien vaak geserveerd in een veel te klein fluitglaasje, niet optimaal om van champagne te genieten.

Er zijn alternatieven: crémant is een Franse schuimwijn die volgens de champagnemethode wordt gemaakt, maar niet in de regio Champagne. De verhouding tussen prijs en kwaliteit is vaak beter. Overweeg ook eens een alternatieve schuimwijn zoals pet’nat (pétillant naturel): minder sprankelend maar beduidend goedkoper en vaak van goede kwaliteit. Cava en prosecco zijn ook mogelijk, maar vermijd ze als er niet bij vermeld staat van welk domein ze afkomstig zijn. Verkies een goede witte wijn boven een slechte schuimwijn. Vaak is hij nog goedkoper ook. En als je met vier bent, overweeg dan een fles te nemen: soms kosten vier aparte glazen even veel als een volledige fles op de wijnkaart.

2. Mag ik om een ander wijnglas vragen?

De wijnglazen zeggen al veel over de aandacht die in het restaurant aan wijn wordt besteed. Een goed wijnglas moet voldoende ruim zijn, de kelk moet bovenaan licht naar binnen toe lopen, de steel hoort lang en fijn te zijn, en de glasrand (waar je van de wijn nipt) dun. Een wijnglas neem je overigens vast bij de steel, niet bij de kelk.

Sommige restaurants zetten een kleiner formaat wijnglas op de tafels, maar beschikken wel over grotere wijnglazen die ze dan achter de toog bewaren. Vraag naar zo’n groter wijnglas, zeker als je een goede en dure fles bestelt. Is er geen groter formaat, annuleer dan je bestelling.

3. Hoe interessant is de formule met aangepaste wijnen?

De formule van aangepaste wijnen bij het menu is vaak duur voor de kwaliteit die er geboden wordt. Bovendien krijg je vaak het hele menu lang witte wijn, en slechts één rode wijn bij het hoofdgerecht. Als een restaurant, bijvoorbeeld met de feestdagen, vraagt om enkel voor die formule te gaan, kan je de aangepaste wijnen van zo’n feestmenu niet zomaar allemaal veranderen. Maar binnen de opgelegde selectie kan je wel je eigen keuze maken. Vraag bijvoorbeeld om de rode wijn al vroeger in het menu te schenken.

Meestal kan je wel kiezen of je de aangepaste wijnen neemt. Vermenigvuldig de prijs van het wijnarrangement met het aantal personen rond de tafel, en bekijk of je met dat budget niet beter een of twee flessen van de wijnkaart neemt.

4. Is het een goed idee om wijnen per glas te bestellen?

Heel wat restaurants bieden die optie aan, en vaak zijn de prijzen best redelijk. Het meest voorkomende probleem is hier dat de flessen lang open staan, en de wijn geoxideerd is (waardoor hij geur en smaak heeft verloren).

5. Ik vind het soms moeilijk om uit de wijnkaart te kiezen. Waarop let ik best?

Bepaal eerst voor jezelf het budget dat je maximaal aan een fles wil besteden, zo maak je kiezen al een heel stuk eenvoudiger.

Heb je je wijn liever licht en fijn, of vol en krachtig? Kijk naar de landen of streken van herkomst. Hoe warmer het daar is, hoe groter de kans dat de wijn vol en krachtig zal zijn. Hoe koeler, hoe groter de kans dat de wijn licht en fijn zal zijn. Wil je hulp van de sommelier, zeg dan welk bedrag per fles je niet wil overschrijden, en welke wijnstijl je verkiest (licht en fijn of vol en krachtig). Wat je eet, kan uiteraard ook helpen om voor jou een goede keuze te maken.

6. Kan ik mijn eigen fles meenemen?

Onaangekondigd met een eigen fles het restaurant binnenwandelen, is in ons land niet gebruikelijk. Vraag dus eerst vooraf of het kan. Het restaurant zal normaal gezien ‘kurkgeld’ vragen, omdat het alles ter beschikking stelt opdat je van je wijn zou genieten (een kader, een tafel, glazen, een sommelier, enzovoort).

7. Hoe zit dat met voorproeven?

De sommelier zal eerst een beetje wijn in je glas schenken. Kijk ernaar: een goede wijn glinstert en schittert. Ruik eraan: een goede wijn moet fris, aangenaam en verleidelijk ruiken. Als dat in orde is, kan je proeven en je definitieve goedkeuring geven.

Bij een fles kan je een wijn alleen terugsturen als hij een objectieve fout vertoont. dat ruik je meestal: een muffe geur van kurk of een azijnachtige geur van oxidatie. Een wijn per glas kan ook voorgeproefd worden en wel vervangen worden als de wijn je om subjectieve redenen niet bevalt: de flessen zijn toch open.

8. Waarom wordt de wijn soms overgegoten in een karaf?

Dat wordt meestal voorgesteld bij oude wijnen om het bezinksel te scheiden van de heldere wijn. Dat heet dan ‘decanteren’.

Bij jonge wijnen kan het nuttig zijn om de wijn meer zuurstof te geven en daardoor soepeler en expressiever te maken. In dat geval spreken we van ‘karaferen’.

9. Mag de fles op de tafel blijven staan?

De klassieke etiquette schrijft voor dat de fles niet op de tafel van de klant blijft staan. Maar als je dat verkiest, kan je dat gerust vragen. Dring er in elk geval op aan dat je op je eigen ritme wil drinken, en zelf de hoeveelheid wijn in je glas wil bepalen.

10. En als de fles niet leeg geraakt?

Je hebt de fles betaald, je kan ze dus gerust mee naar huis nemen. Een attente sommelier geeft je een zakje mee zodat je niet met de fles zichtbaar over de straat moet lopen. Zet ze thuis goed afgesloten op een koele plaats (koelte remt oxidatie af), dan kan je er de volgende dag zeker nog van genieten.