Kunstenaar Rein Dool schilderde het college van bestuur van de Leidse universiteit halverwege de jaren ‘70 van vorige eeuw. Op het werk zijn de volgende figuren afgebeeld: historicus Dolf Cohen, die van 1972 tot 1976 rector magnificus was, socioloog Jankarel Gevers, milieubioloog Don Kuenen, jurist Kees Cath, de jurist Nanne Fokke Hofstee en uiterst rechts Herman Maas. Het werk hing lange tijd in een vergaderruimte van de ‘Faculty Club’ van de universiteit, maar werd daar in november van de muur gehaald.

Rechtendecaan Joanne van der Leun reageerde enthousiast op Twitter: “Ik heb het grootste gedeelte van mijn carrière doorgebracht in ruimtes met mannen en schilderijen met mannen. Van mij mag het weg.” Over het roken op het schilderij van Dool is ze nog het minst te spreken. “Ik haat dat.”

Politicologe Elina Zorina was een van de klagers over het doek. Tijdens een cursus in de ruimte waar het schilderij hing, vroeg ze zich af of dat nog wel kon. Op Twitter opende ze een discussie en zei er zelf bij dat de sigaarrokende oude heren wat haar betreft snel weg mochten. Van der Leun schaarde zich achter haar kritiek: “Er is veel discussie over dit doek. Het mag weg, vind ik. En ik verwacht ook dat dit snel gebeurt.”

“Domheid van zogenaamde intellectuele professoren”

Lang niet iedereen was blij met de verwijdering van het schilderij. Jos Damen, hoofd van de Leidse universiteitsbibliotheken, vindt het onverstandig. “Verwijdering toont geen begrip voor het verleden”, zegt hij op Twitter. Hoogleraar natuurkunde Sense Jan van der Molen verklaart dat hij het schilderij “altijd heeft gezien als een vorm van cynisme” en een “subtiel artistiek protest tegen vergaderende sigaarrokende mannen in pak”. “Kunst zomaar verwijderen is nogal wat”, vindt Van der Molen. Uri Rosenthal, een voormalige minister en docent aan de universiteit, noemt het een schande. Volgens hem getuigt de beslissing van “domheid van zogenaamde intellectuele professoren”.

Ook kunstenaar Rein Dool (90) vindt het “ongelooflijk en heel dom” dat zijn afbeelding van het college van bestuur niet meer aan de muur mocht hangen. “Het is een van mijn beste schilderijen”, zegt hij. “Het is gewoon een historisch stuk. In die tijd rookten ze als ketters, dus dat heb ik zo afgebeeld. Ik kan me van die tijd nog herinneren dat ik in een ziekenhuis, terwijl ik in bed lag, een sigaar rookte. Daar heb ik nog een foto van. Dat kon toen gewoon.” Dool zegt dat de afgebeelde hoogleraren destijds heel blij waren met het schilderij. „Ik heb ook nog twintig litho’s gemaakt van die bestuurders. En ik heb dankzij dit schilderij heel veel grote opdrachten binnengehaald. Ik ben heel trots op het schilderij, dat volgens mij eigendom is van de gemeente Leiden. Misschien wil De Lakenhal het wel hebben. Ik denk eerlijk gezegd dat ze het daar graag willen ophangen. Het moet gezien worden.”

Intussen hangt het kunstwerk voorlopig terug aan de muur en laat het hoofd van de universiteit, Annetje Ottow, weten dat ze hoopt dat er een debat zal volgen over de kwestie.