Wetenschappers ontwikkelen bloedtest die Alzheimer kan opspeuren

De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie, maar de diagnose blijft een uitdaging, vooral in de vroegere stadia van de ziekte. Om de ziekte te diagnosticeren moeten er drie zaken onderzocht worden: abnormale ophopingen van twee bepaalde eiwitten en neurodegeneratie - het langzame verlies van neuronale cellen in bepaalde delen van de hersenen. Dit kan gebeuren door een combinatie van beeldvorming van de hersenen en analyse van hersenvocht dat via een punctie uit de onderrug wordt genomen. Een lumbaalpunctie kan echter pijnlijk zijn en mensen kunnen na de procedure hoofdpijn of rugpijn krijgen, terwijl beeldvorming van de hersenen duur is en veel tijd in beslag neemt.

“De ontwikkeling van een betrouwbare bloedtest zou een belangrijke stap voorwaarts zijn”, vertelt Prof. Thomas Karikari van de Universiteit van Pittsburgh in Pennsylvania. “Een bloedtest is goedkoper, veiliger en gemakkelijker toe te dienen”, aldus Karikari.

Hoewel de huidige bloedtests afwijkingen in de eiwitten nauwkeurig kunnen opsporen, is het opsporen van schade aan zenuwcellen, die specifiek zijn voor de hersenen, moeilijker gebleken. De volgende stap is het valideren van de test bij een breder scala aan patiënten, waaronder mensen van verschillende rassen en etnische achtergronden, en mensen met verschillende stadia van geheugenverlies of andere mogelijke dementiesymptomen.

Bart De Strooper, alzheimeronderzoeker verbonden aan het Vlaams Instituut voor Biotechnologie en de KU Leuven, werkte zelf niet mee aan het onderzoek, maar is enthousiast over de ontdekking. “De puzzel begint meer en meer gelegd te worden. Het onderzoek zit in een stroomversnelling”, zegt De Strooper. “Enkele maanden geleden kwam er ook het nieuws over het medicijn lecanemab, dat de ziekte afremt. Deze bloedtesten zouden ervoor kunnen zorgen dat een diagnose sneller gesteld kan worden. Dat is erg belangrijk om ook een behandeling snel te kunnen opstarten.”

Binnen afzienbare tijd zouden de tests ook effectief gebruikt kunnen worden, voorspelt de onderzoeker. “Er zijn op dit moment nog studies naar bloedtests lopende. Ik mik op één à twee jaar alvorens de test erkend kan worden”, klinkt het.