Waarom stijgen de lonen?

Onder impuls van - vooral - de erg hoge energieprijzen bleef de inflatie de voorbije maanden erg hoog in ons land. In december bedroeg die bijvoorbeeld 10,35 procent, wat erop neerkomt dat het leven in sneltempo aanzienlijk duurder is geworden. Voor dezelfde winkelkar betaal je dus 10,35 procent meer dan een jaar eerder. Ook de prijs van allerlei diensten - van de bioscoop tot een etentje op restaurant - gaat sterk de hoogte in.

De lonen zijn in ons land gekoppeld aan de gezondheidsindex, en voor een groot deel van de werknemers is het zo dat hun loon in januari aangepast wordt volgens de inflatie. En in dit geval dus 11,08 procent omhoog, het gemiddelde van de vier voorbije maanden.

In welke sectoren stijgen de lonen?

Bovengenoemde stijging van 11,08 procent geldt voor de meer dan 500.000 bedienden die onder paritair comité 200 vallen. Hun loon wordt elk jaar op 1 januari geïndexeerd. Ook andere loontrekkers krijgen in januari een jaarlijkse indexering. Het gaat met name om ruim 143.000 werknemers in de horeca (paritair comité 302), bijna 100.000 in de voedingsindustrie (118 en 200), meer dan 96.000 in de transportsector (140) en zowat 55.000 in de logistiek (226). Met hoeveel hun loon stijgt, kan telkens een klein beetje verschillen.

In bepaalde sectoren gebeurt de indexering dan weer geleidelijker. Zo worden de lonen van de arbeiders in de bouwsector (paritair comité 124) elk kwartaal aangepast, terwijl die van zorgmedewerkers (330) en bedienden in de chemische sector (207) - net zoals de weddes van ambtenaren - op basis van een spilmechanisme worden geïndexeerd.

Ook het loon van ambtenaren stijgt in januari trouwens, met dank aan de overschrijding van de spilindex. Zij krijgen 2 procent meer.

Hoe uitzonderlijk is deze stijging?

Het gaat volgens experts om de grootste stijging van de lonen in de voorbije vijftig jaar. Het behoeft dan ook geen twijfel dat de indexatie een uitdaging van formaat vormt voor de werkgevers. Zij zien hun loonkost plots sterk toenemen.

Hoeveel hou ik netto over van die stijging?

De kans is groot dat de verhoging van het nettoloon procentueel niet of nauwelijks afwijkt van het brutoloon. Het voordeel van een loonsverhoging in januari is dat op dat moment ook de grensbedragen voor de belastingschalen en andere fiscale regelingen worden aangepast. Dat ligt anders met tussentijdse loonsverhogingen in de loop van het kalenderjaar. Dan dreigen met name lage inkomens netto minder over te houden, omdat ze sneller in een hogere loonschaal terechtkomen en omdat het effect van loonpremies afneemt.

LEES OOK. Wie weinig verdient, houdt minder over aan loonindexering: hoe kan dat?

Bereken hier wat de indexering voor jouw loon betekent: