‘Soldaten sterven er bij honderden’: terwijl het Russisch offensief om Bachmoet vastloopt, nadert Oekraïne een andere belangrijke stad

Vijf maanden al zet het Russische leger, maar vooral de private huurlingengroep Wagner, alles op alles om de Oost-Oekraïense stad Bachmoet in de provincie Donetsk te veroveren. De strijd verloopt er bijzonder bloederig, met zware verliezen aan beide kanten: terwijl de Russen aanvalsgolf na aanvalsgolf lanceren, slaan de Oekraïense verdedigers keer op keer terug, die zich er stevig hebben ingegraven in loopgraven.

De aanhoudende aanvallen door de Russische infanterie lijken nu hun hoogtepunt bereikt te hebben, klinkt het bij westerse analisten. Halverwege december konden Russische troepen nog oprukken en enkele woonblokken aan de oostelijke rand van Bachmoet veroveren, maar net voor kerst lijkt Oekraïne erin geslaagd te zijn hen opnieuw terug te dringen tot buiten de stadsgrenzen. Oekraïense dronebeelden van eerder deze week toonden hoe er amper nog een onbeschadigd huis in de volledig verlaten woonwijk staat.

Het ISW noemt het dan ook steeds waarschijnlijker “dat het Russische offensief tegen Bachmoet culmineert”, wat betekent dat het punt is bereikt “waarop het leger niet langer in staat is zijn operaties voort te zetten en een operationele pauze moet inlassen”.

Beelden en berichten van Russische oorlogsbloggers wijzen erop dat de Russen door een tekort aan manschappen steeds vaker kleinere aanvallen moeten uitvoeren van 5 tot 10 militairen, in plaats van aanvallen op compagnie- (100 tot 150 soldaten) of bataljon-niveau (meerdere honderden soldaten).

“Als de Russische strijdkrachten inderdaad zijn geculmineerd, kunnen ze niettemin agressief blijven aanvallen”, waarschuwt het ISW desondanks. “Geculmineerde Russische troepen kunnen ondoeltreffende aanvallen tegen Bachmoet blijven uitvoeren, hoewel het zeer onwaarschijnlijk is dat deze aanvallen operationeel significante winst opleveren.”

De aanwezigheid van Kyrylo Boedanov, het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst GUR, woensdag op amper 600 meter van het front in Bachmoet, lijkt wel te bevestigen dat het Oekraïense leger er vertrouwen in heeft dat de Russen op korte termijn geen al te grote vooruitgang meer kunnen boeken.

Andere stad in het vizier

Het stokkende Russische offensief rond Bachmoet is mogelijk ook een gevolg van de aanhoudende Oekraïense druk op een andere stad in het oosten, maar dan in de provincie Loehansk: Kreminna. De Oekraïense troepen zijn tot op enkele kilometers van de stad genaderd in een omcirkelende beweging, waardoor de Russische legerleiding zich volgens het Britse ministerie van Defensie de laatste dagen verplicht zag om zijn troepen er aanzienlijk te versterken.

Vermoedelijk heeft het behouden van Kreminna een hoge prioriteit voor Rusland, zeggen de Britten. Maar sinds Oekraïne in oktober de westelijker gelegen stad Lyman heroverde, zijn de Russen er “relatief kwetsbaar”.

Op de Oekraïense tv zei het regiohoofd van Loehansk, Serhi Hajdaj, woensdag al dat het Russische leger bezig was “een enorme hoeveelheid reserves en materieel” samen te brengen rond Kreminna. Volgens Hajdaj vonden bij de stad zware gevechten plaats: “Soldaten sterven daar bij honderden.”

De Russische legerleiding zou de stad al verlaten hebben richting het oosten, en ook Russische werknemers – zoals artsen en bouwvakkers die naar de stad werden gestuurd – zouden terug naar Rusland zijn vertrokken.

Kreminna ligt aan een belangrijke snelweg en aanvoerlijn, die van aan de Russisch-Oekraïense grens naar het zuiden loopt, door de stad Svatove en richting Severodonetsk. Valt Kreminna, dan “stort de hele verdedigingslinie van de Russen in Loehansk in elkaar”, aldus Hajdaj.

Als Oekraïne de stad kan bevrijden, heeft het bovendien twee mogelijkheden om verder op te rukken. “De eerste optie is richting Starobilsk te gaan, het logistieke centrum van Loehansk (en de enige resterende grote stad in Noord-Loehansk, TT). Wie die stad controleert, heeft controle over de hele logistieke keten van Loehansk. Met Starobilsk in het vizier heeft de vijand geen wegen meer om ongezien troepen en materieel te verplaatsen.”

Oekraïne zou er ook voor kunnen kiezen om verder door te trekken richting Roebizjne en Severodonetsk. Beide steden zijn na een maandenlange Russische artilleriecampagne dit voorjaar volledig kapotgeschoten. Toch zijn ze volgens Hajdaj belangrijk, omdat op die manier het Russische leger in de richting van Bachmoet in twee gesplitst zou kunnen worden, wat het werk van de Oekraïense verdedigers daar gemakkelijker zou maken.

Hoeveel en hoe snel Oekraïne vooruitgang kan boeken in Loehansk, blijft voorlopig een open vraag. In een interview met de BBC zegt inlichtingenchef Boedanov dat de gevechten op een hoger niveau zo goed als zijn vastgelopen, aan Russische maar ook aan Oekraïense zijde. De vele dagelijkse verliezen op het slagveld, vooral rond Bachmoet, maken dat Rusland “nu volledig in een doodlopend straatje zit”, klinkt het.

Oekraïne doet ondertussen wat het kan, maar heeft om een nieuw grootschalig offensief te kunnen starten dringend meer en zwaardere wapens uit het Westen nodig, zoals moderne Duitse Leopard-tanks.