Ryanair-steward woont met elf collega’s samen in Charleroi en getuigt waarom hij vandaag staakt: ‘Ik werk al 15 jaar bij Ryanair en ik verdien 1.700 euro netto’

In een voormalig troosteloos hotel in Charleroi, op zo’n tien minuten van de luchthaven, wonen minstens twaalf stewards van Ryanair samen. Het gebouw werd omgebouwd tot flats. De meeste bewoners zijn jonge Spanjaarden, Italianen en Portugezen.

We spreken een 25-jarige Spanjaard die sinds dit jaar als steward voor Ryanair in Charleroi werkt. “Er zijn twee studio’s en de rest zijn gemeenschappelijke kamers. Sommigen slapen per twee in een kamer. Ik heb eentje alleen”, vertelt hij.

“Er zijn twee keukens met vier frigo’s en een gemeenschappelijke leefruimte met één zetel. Iedereen heeft een eigen badkamer.” Vergelijkbaar dus met studentenvoorzieningen. De stewards betalen volgens de Spanjaard 470 euro per maand. Voordien was dat 380 euro, maar ook hier is de huur opgeslagen. “De levenskosten in België zijn hoger dan ik verwacht had toen ik hier aankwam”, bekent hij.

“Mijn loon? Vorige maand had ik net geen 2.000 euro netto. Maar dat verschilt per maand, afhankelijk van het aantal vlieguren en commissies op de verkopen aan boord.”

“Meestal schommelt mijn maandloon tussen 1.600 en 1.900 euro netto. Maar als ik geen vlieguren meer heb - je mag er maximaal 100 per maand doen, maar slechts 900 per jaar - verdien ik slechts 1.200 euro.”

Spaanse steward

Een dertiende maand krijgen de stewards niet, wel 6 euro per dag maaltijdvergoeding. De Spaanse steward is vooral misnoegd over de werkomstandigheden, meer dan over zijn loon.

“Normaal werken we vijf dagen - soms nachtshifts en langer dan twaalf uur - en hebben we drie dagen rust. Dat is veranderd naar twee dagen rust. Er komt een derde meer vluchten bij, maar steeds meer personeel krijgt een burn-out en valt uit.”

“Hoe het eraan toegaat? Wel, vandaag moest ik niet werken. Ze hebben me echter gebeld om stand-by te blijven en naar de luchthaven te komen tot minstens 21 uur voor het geval er vertragingen zijn en de crew moet wisselen. Maar als ik vandaag geen vlucht krijg, word ik ook niet betaald. Dan heb ik gewoon mijn vrije dag doorgebracht op de luchthaven.”

“Met vertragingen wordt ook nooit rekening gehouden. Als ik pas na middernacht terugkeer van een vlucht en er is geen bus of trein meer, moet ik een taxi van 40 euro nemen naar huis. Maar dat wordt nooit terugbetaald. En ja, dat gebeurt vaak.”

De twintiger heeft verlof met de stakingsdagen, maar mee staken, is minder evident dan het lijkt. “Er heerst schrik om mee te doen, we willen niet ontslagen worden.”

Via de vakbond krijgen we het telefoonnummer van Rodrigo (37), een schuilnaam, want ook hij is bang van represailles. Ryanair bood hem in 2008 de gelegenheid om Europa te zien en de voorbije vijftien jaar vloog hij Europa rond en woonde hij in Engeland, Italië, Ierland, Nederland en sinds 2018 in België.

“Als ik zin had om in een ander land te wonen, dan hoefde ik niet te solliciteren en kon ik gewoon in dat land bij Ryanair aan de slag. Dat vond ik wel een aantrekkelijk idee”, zegt hij.

Vijftien jaar trouwe dienst aan Ryanair maken dat Rodrigo vandaag evenveel - of even weinig - verdient als een collega die een half jaar geleden startte bij de Ierse lowbudgetmaatschappij.

“In België is het de gewoonte dat je meer betaald wordt wanneer je meer ervaring hebt, maar bij Ryanair bestaat dat gewoon niet. Anciënniteit is er dode letter, er bestaan geen barema’s, er is niks. En dus verdien ik nog steeds het minimumloon van 2.100 euro bruto - daar houd ik tussen 1.700 en 1.800 euro aan over.”

Waarom niet solliciteren bij de concurrentie als die beter betaalt? Rodrigo glimlacht. “Er is misschien wel één goede zaak aan Ryanair en dat is dat je op het einde van elke werkdag weer thuis bent”, zegt hij.

“Bij andere vliegmaatschappijen ben je vaak dagenlang weg van huis en dat is niet wat ik wil op dit moment. Ik heb een vriendin die een fijne job heeft en samen hebben we een zoontje van anderhalf jaar.”

Rodrigo hoopt dat er wat verandert. “Het gaat niet alleen over de lonen. Het gaat ook over de bedrijfscultuur waarbij personeel voortdurend onder druk wordt gezet en gepest.”

“Wie met ziekteverlof gaat, wordt niet correct betaald of soms zelfs helemaal niet, omdat Ryanair zijn zaken met de mutualiteiten niet op orde heeft. Hetzelfde geldt voor wie met zwangerschapsverlof gaat. Wie zich ziek meldt, wordt uitgenodigd voor een disciplinair onderzoek.”

“Ten slotte is er een gigantische druk om te verkopen: wie te weinig parfum, chocolade of sandwiches verkoopt, krijgt gegarandeerd brieven waarin hij wordt aangemaand om meer te verkopen.”

“De managementstijl van Ryanair is gebaseerd op schrik aanjagen en druk uitoefenen. Dat is kortzichtig en niet meer van deze tijd. Dat moet echt veranderen.”