Chiquitita: dé grote ABBA-hit die 43 jaar na de release honderden meisjes in Guatemala helpt 

"Chiquitita, vertel me wat er scheelt. Je bent geketend door je eigen verdriet." Zo begint het bekende ABBA-nummer Chiquitita, dat "klein meisje" betekent in het Spaans. "In je ogen is geen hoop meer voor morgen. Ik haat het om je zo te zien", klinkt het wat verder in het nummer. 

Het moet die zin geweest zijn die de Zweedse popgroep aanzette om daad bij woord te voegen. "Vanaf het begin was het voor de band duidelijk waar ze de opbrengsten van het nummer voor wilden gebruiken", vertelt Björn Ulvaeus, één van de bandleden van ABBA en co-schrijver van het nummer, aan BBC.

Chiquitita was een enorm succes, mede door het feit dat ABBA voor het eerst het liedje vertaalde naar het Spaans. Daardoor werd het een hit in het Spaanssprekende Latijns-Amerika, waar ABBA tot dan toe nog niet wist door te breken tot het grote publiek. In veel Latijns-Amerikaanse landen leven heel wat meisjes die, zoals ook de liedjestekst klinkt, weinig hoop hebben voor morgen. En daar besloot ABBA iets aan te doen.

"Ik denk dat de emancipatie van vrouwen en meisjes hét belangrijkste is wat er gedaan kan worden op deze planeet", vertelt Björn Ulvaeus. "Dat zou onze wereld pas veranderen. Het is triest dat in verschillende culturen en religies die meisjes geen gelijke kansen krijgen. Van begin af aan hebben we tegen UNICEF gezegd: dat is waar ons geld naartoe moet gaan."

Een deel van de inkomsten van het nummer kwam terecht in Guatemala, een van de armste landen in Latijns-Amerika. In het dorpje La Tinta in Alta Verapaz, een arme regio in Guatemala, kunnen jonge meisjes van die fondsen profiteren. 

Dankzij het geld kunnen kinderen en jongeren er workshops volgen rond zelfvertrouwen en gezondheid. Die worden georganiseerd door de Associatie van Vrienden van Ontwikkeling en Vrede (ADP), een van de oudste ngo's van Guatemala. Die kan dankzij het geld van het ABBA-liedje dergelijke workshops organiseren.

Een van de jonge meisjes die zo een workshop kon bijwonen, is Sofia (een schuilnaam). Het meisje heeft een zes maanden oude baby, een jongetje. Ze was in haar korte leven het slachtoffer van mishandeling en verkrachting. Nu volgt ze ademhalingsoefeningen, die door het ADP georganiseerd worden. "Ik heb veel geleerd over emotionele controle", legt Sofia uit aan een verslaggever van de Britse omroep. "Ik voel me sterker en zekerder over mijzelf. En ik leer hoe ik voor mijn zoon moet zorgen."

Sofia is zeker niet het enige meisje dat het slachtoffer is van grensoverschrijdend gedrag en geweld tegen vrouwen. Volgens een rapport uit 2002 van de Small Arms Survey heeft Guatemala het op twee na hoogste percentage femicide (vrouwenmoord) ter wereld. Enkel El Salvador en Jamaica doen het slechter. Hoewel het rapport ruim twee decennia oud is, blijft geweld tegen vrouwen er tot op vandaag een groot probleem. "Machogedrag is nog steeds ingebakken in de Mayacultuur", vertelt Leslie Pau Soto, één van de ADP-psychologen. 

In de 43 jaar sinds de release van het nummer, werden de inkomsten van het nummer gebruikt om dergelijke praktijken in Centraal-Amerika aan te pakken. "Ik ben erg blij dat de inkomsten van Chiquitita een verschil kunnen betekenen voor die jonge meisjes", zegt Björn Ulvaeus. "Nooit, zelfs niet in mijn wildste dromen, had ik gehoopt dat dit succes zo lang zou blijven duren en zoveel geld zou opbrengen. Het is de beste nalatenschap die ik kon dromen."