"Requiescat in pace": wereldleiders en gelovigen reageren op overlijden van voormalig paus Benedictus XVI (95)

Na enkele dagen van ongerustheid over de gezondheidstoestand van de voormalige paus, liet het Vaticaan vandaag weten dat Benedictus XVI overleden is. De 265ste paus van de Katholieke Kerk werd 95 jaar oud en maakte woelige tijden mee. 

De Duitse Jozef Ratzinger - zoals hij in het echt heet - was strikt in de leer en zeer conservatief. Bondskanselier Olaf Scholz spreekt daarom van een "bepalende figuur" van de katholieke kerk. De wereld verliest volgens hem een "strijdbare persoonlijkheid" en een "slimme theoloog". 

Die woorden gebruikt ook Rik Torfs, al voegt hij er wel aan toe dat Ratzinger soms ook "angstvallig conservatief" was. Kerkjurist Torfs omschrijft Ratzinger als een mens "met gaven en gebreken, zoals iedereen". "Matig bestuurder, maar eerder dan Johannes Paulus II besefte hij de ernst en omvang van de misbruikproblematiek in de kerk. Resquiescat in pace (rust in vrede, red.)", voegt hij nog toe.

De Amerikaanse president Joe Biden, naar eigen zeggen een praktiserend katholiek, prijst de "toewijding aan de kerk" en "de vrijgevigheid" van emeritus paus Benedictus XVI. "Hij zal herinnerd worden als een vooraanstaand theoloog, geleid door zijn principes en zijn geloof, wiens hele leven in het teken stond van zijn toewijding aan de kerk."

Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) verwijst naar de stempel die Ratzinger heeft gedrukt "op het begin van deze eeuw". "Door zijn aftreden brak hij met een eeuwenoude rooms-katholieke traditie", schrijft ze op Twitter.

De Italiaanse premier Giorgia Meloni noemt Benedictus XVI "een reus van geloof en rede" die niet vergeten zal worden. Frans president Emmanuel Macron prijst zijn inspanningen voor "een meer broederlijke wereld".

"Vandaag heeft de wereld een van de grootste theologen van de 20e en 21e eeuw verloren", zijn de woorden van de Poolse president Andrzej Duda. "Zijn leven, werk en pastoraat zijn een wegwijzer op de vele bochtige en bedrieglijke wegen van deze tijd."

Rishi Sunak, premier van het Verenigd Koninkrijk, herinnert zich het bezoek van de "grote theoloog" in 2010. Dat was "een historisch moment voor zowel katholieken als niet-katholieken in ons land".

En ook de bisschoppen van België denken terug aan een bezoek in 2010. Zij bezochten Benedictus XVI - die op dat moment nog de heersende paus was - zelf en getuigen over "de grote hartelijkheid" die hij hen toen verleende. "Hij gaf bemoedigende woorden mee voor de priesters, religieuzen, diakens en pastoraal verantwoordelijkheden, die vaak sterk bevraagd zijn."

"Wij delen in de rouw na het overlijden van emeritus paus Benedictus XVI", schrijven ze in een verklaring. "We danken de Heer voor zijn liefde voor de Kerk en het volbrengen van zijn opdracht als bisschop van Rome van 2005 tot 2013, in een wereld en Kerk in volle verandering."

Paus Franciscus noemde zijn voorganger in een eerste reactie "een nobele, vriendelijke man die een geschenk was voor de Kerk en de wereld". "We voelen in ons hart zoveel dankbaarheid. Dankbaarheid aan God omdat hij hem aan de Kerk en de wereld heeft geschonken."

Ook de eerste koninklijke condoleances druppelen binnen. De Britse koning Charles was een van de eersten. Hij zegt in een bericht dat hij "diep bedroefd" is door de dood van de geboren Duitser. "Ik herinner me met genegenheid mijn ontmoeting met Zijne Heiligheid tijdens mijn bezoek aan het Vaticaan in 2009", schrijft hij. Het was de eerste keer dat hij samen met zijn nieuwe vrouw Camilla op audiëntie was sinds zijn scheiding met prinses Diana.

Koning Felipe van Spanje heeft eveneens een condoleance naar het Vaticaan gestuurd. Hij ontmoette Benedictus verschillende keren toen hij nog kroonprins was. De paus emeritus "leidde de katholieke kerk met een buitengewone roeping van dienstbaarheid, nederigheid, toewijding en liefde".

Ook het Belgisch koninklijk paleis is "diepbedroefd door het overlijden van paus emeritus Benedictus XVI".  "Onze gedachten zijn bij zijn naasten en bij alle katholieken die vandaag in rouw zijn", meldt het paleis op Twitter.