Een nieuw jaar - eindelijk nog eens 100% zonder beperkingen - dat moet gevierd worden. Althans, dat dachten ze in de grootsteden toch: zoals vanouds nog eens knallen op de overgang van oud naar nieuw. Alleen lijken de weergoden daar vandaag anders over te zullen beslissen. In alle grote steden worden de weerapps en -diensten van nabij in de gaten gehouden. Want té veel wind, dat betekent game over voor het vuurwerk.

Een sterke wind kan namelijk gevaarlijk zijn: “Ik ben geen weerman”, zegt Christophe Byl, die wel de voorzitter is van de Belgische vuurwerkfederatie, “maar bij de voorspelde windsnelheden - 60 a 70 kilometer per uur - kunnen er wel problemen optreden. Zeker omdat veel steden opteren voor geluidsarm of diervriendelijk vuurwerk. In essentie schiet je dan minder hoog en met minder zwaar vuurwerk. Die pijlen komen in de buurt van wat je gewoon zelf in de winkel kunt kopen. Dat is bij sterke wind wel gevaarlijk, omdat die lichtere pijlen ook sneller wegwaaien. Als je weinig afstand kunt inbouwen tot je publiek, kan zo’n pijl bijvoorbeeld wel wat schroeien op kledij. Er kan ook paniek uitbreken wanneer het in het publiek terechtkomt.”

LEES OOK. Lier verbiedt door felle wind nu toch vuurwerk (+)

In Gent kozen ze inderdaad voor dat diervriendelijk vuurwerk. “En dat kan net in ons voordeel spelen”, zegt feestenschepen Bram Van Braeckevelt (Groen). “Het is net minder gevaarlijk, want als zo’n grote pijl zou wegwaaien, kan die - zoals dat in Nederland gebeurd is - net méér schade aanrichten. Maar ik wil me niet in die discussie verliezen: we worden bijgestaan door kenners en zullen de veiligheid te allen tijde bewaken.” Net daarom besliste Gent om het ponton voor het vuurwerk al op te bouwen, maar zal het tot de laatste seconde afwachten zijn of het vuurwerk ook echt kan doorgaan. “In Gent is de originele veiligheidsperimeter sowieso wel een stukje kleiner”, zegt Byl. “Dan heb je minder marge als het slechter weer is.”

LEES OOK. Geen vuurkunst in Helchteren op oudjaar, vuurwerk in Lommel gaat wel door (+)

LEES OOK. Burgemeesters trekken vergunningen voor geluidsarm privévuurwerk weer in door stormweer

Die veiligheidsmarge is er in Antwerpen wel, zegt Johan Vermant, woordvoerder van de burgemeester. Hij kon zaterdagochtend al snel uit volle borst verkondigen dat het spektakel zéker wel doorgaat. “Dat komt omdat wij vanop de Schelde het vuurwerk afsteken. De afstand naar het publiek is heel ruim en er is dus geen gevaar.”

De vraag is alleen: is vuurwerk met windstoten wel de moeite waard? De Oostendse burgemeester Bart Tommelein (Open VLD) vindt van niet. “Ons vuurwerk is ook geluidsarm en dat zijn lagere projectielen. Met die windstoten zou dat vrij waardeloos zijn. Daarom heeft het geen zin om het te laten doorgaan.” Een pyrotechnicus heeft graag wind - zodat de rook wegwaait - maar ook niet te veel. “Wind heeft zeker een invloed”, zegt Byl. “De effecten die je op voorhand zo mooi hebt uitgedacht, waaien dan letterlijk door elkaar. Puur esthetisch is er dus impact. Als je krachtige bommen gebruikt, zijn die minder vatbaar voor de wind en is er wel min of meer een stabiele baan. Maar als je bijvoorbeeld een goudenregen wil inzetten, is dat moeilijker. Die zijn gemaakt op basis van houtskool en bij een stevige zucht wind waait dat gewoon weg.”

LEES OOK. Een op de drie gemeenten laat nog vuurwerk toe bij oudjaar

Verbod op vuurwerk in Willebroek

Heel wat gemeenten laten privévuurwerk niet meer toe. Begin december al bleek dat in slechts 1 op de 3 het nog kan, en dan binnen een klein tijdsbestek net voor en na middernacht. Maar door het slechte weer komen een aantal gemeenten daar nu op terug. Zo trekt de gemeente Willebroek de eerder aangekondigde toelating in om tijdens nieuwjaarsnacht tussen 23.30 en 1.00 uur vuurwerk af te steken.

Waarnemend burgemeester Luc Spiessens (N-VA) vindt dat veiligheid moet primeren. “Het afsteken van vuurwerk kan niet zonder risico verlopen. Door de wind kan de baan van het vuurwerk sterk wijzigen en dat kan bijzonder grote gevolgen hebben. Ik roep de Willebroekenaar op om zijn gezond verstand te gebruiken en geen vuurwerk af te steken.” Ook in Lier en Mechelen mag je als particulier geen vuurwerk meer afsteken, terwijl dat eerder wel was toegelaten.

Nederland

Ook in heel Nederland overleggen gemeentes en organisaties over het al dan niet plaatsvinden van de vuurwerkshows. Een aantal gemeenten gingen over tot annuleringen. De show op de Amsterdamse A’Dam Toren is verplaatst naar 2 januari. In Hilversum zijn twee vuurwerkshows afgelast en in Apeldoorn gaat een drone- en lasershow niet door.

Later viel ook de beslissing om het nationale vuurwerk bij de Erasmusbrug in Rotterdam af te gelasten wegens het weer. Ook de vuurwerkshows op twee andere plaatsen in de gemeente, Hoek van Holland en Nesselande, zijn afgelast.