Afvalwater van vluchten uit China controleren en reizigers testen die symptomen vertonen: deze nieuwe maatregelen neemt ons land

Corona-experten in ons land hebben deze namiddag samengezeten om te bekijken of we extra maatregelen moeten nemen nu de besmettingen in China fors stijgen én Chinezen binnenkort weer vrij mogen reizen. 

"Wat vandaag gebeurt in China is ongetwijfeld zeer dramatisch", zo start minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) zijn persconferentie. "Een zorgsysteem dat kraakt, veel mensen die toch ernstig ziek worden, mensen die overlijden. Ik denk dat dat ons bijzonder moet bezighouden. Op de eerste plaats uit solidariteit met China."

"De volgende vraag is natuurlijk: wat betekent het voor ons?", zo komt de minister ter zake. Volgens Vandenbroucke is het risico voor ons land voorlopig nog beperkt. 

"Wat gebeurt in China, stelt gelukkig voor ons in België hier en nu niet onmiddellijk een groot gevaar. Het is niet zo dat wat gebeurt in China voor ons in dit land een bijzonder epidemiologisch risico betekent hier en nu", zegt Vandenbroucke. "Dankzij de vaccinatie zijn wij eigenlijk al bij al goed beschermd."

De maatregelen die de federale minister neemt, zijn dan ook niet gericht op alle inkomende, Chinese reizigers, maar wel op het opsporen van nieuwe varianten via afvalwater van vliegtuigen uit China, en op het testen van zieke mensen die onlangs in China geweest zijn. "De belangrijkste doelstelling is om snel te weten te komen of er eventueel in China een nieuwe variant zou opduiken."

Als eerste komt Vandenbroucke met een opvallende maatregel voor inkomende vliegtuigen uit China. "Op de eerste plaats – heel praktisch – zullen we op Brussels Airport een opvolging organiseren van het afvalwater dat meegenomen wordt in vliegtuigen die toekomen uit China. We gaan dat afvalwater ophalen en onderzoeken op aanwezigheid van virus", aldus Vandenbroucke.

"Dat laat ons ook toe, als we virus vaststellen, om te zien of er eventueel verontrustende varianten zouden zijn. We denken wel dat dat iets is wat alle Europese landen zouden moeten doen."

Onder meer Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk hebben de afgelopen dagen al strengere regels aangekondigd voor reizigers uit China. Chinese toeristen zijn er niet meer welkom zonder negatieve coronatest.

In ons land zullen aankomende reizigers uit China zich niet sowieso moeten laten testen. Enkel wie zich ziek voelt, en de afgelopen zeven dagen in China geweest is, moet door zorgverleners aangespoord worden om zich te laten testen.

De federale regering wil wel meer gaan doen met die testen. Ze moeten naar een labo gestuurd worden dat kan onderzoeken of het gaat om een nieuwe variant van het virus. "We gaan dus aan onze zorgverleners en apothekers die de testen afnemen zeggen: als er iemand is die bij u komt met symptomen – en die is de voorbije zeven dagen in China geweest – die test moet altijd naar een labo gestuurd worden, met de bedoeling van daar ook werkelijk te zoeken naar mogelijke verontrustende varianten op het virus." 

Vandenbroucke benadrukt ook nog dat de basisaanbevelingen ook nog altijd van kracht blijven. "Dat wil zeggen: als er iemand zou zijn boven de 50 die nog niet geboosterd is, in godsnaam laat u boosteren", zegt de minister. "Ten tweede: als je je ziek voelt, blijf thuis. Maak niet andere mensen ziek."

De minister wil ook meer samenwerking op Europees vlak. Hij zal, net als enkele andere Europese landen, pleiten voor een test voor mensen in China vóór ze op een vliegtuig mogen stappen naar Europa. "Als alle Europese lidstaten dat samen op een gecoördineerde manier doen, dan is dat absoluut zinvol", zo klink het. "Als je dat niet Europees aanpakt, heeft dat voor een klein land als België bijzonder weinig zin. Daar moeten we realistisch in zijn."

Infectiologe Erika Vlieghe is één van de experten die minister Vandenbroucke heeft geadviseerd en is tevreden met de maatregelen. "Wij willen absoluut niet dat er nu paniekvoetbal wordt gespeeld, of dat er ad-hocmaatregelen genomen worden die je maar twee weken kan volhouden. We zitten nu in een fase waarin we moeten proberen om stap voor stap duurzame beslissingen te nemen, die kunnen leiden tot een duurzaam pandemiebeleid", zegt ze in "De Wereld Vandaag" op Radio 1.

Viroloog Steven Van Gucht zei vandaag nog dat het sowieso moeilijk is om nieuwe virusvarianten buiten onze landsgrenzen te houden. "Een variant kan in principe overal ontstaan, dat hoeft niet in China te zijn", zo benadrukte hij. "Dat kan ook in West-Vlaanderen zijn, in Afrika of in Zuid-Amerika." Volgens Van Gucht is het dan ook vooral belangrijk om te onderzoeken of we nieuwe virusvarianten in het algemeen op tijd op het spoor kunnen komen, waar die ook vandaan komen.

"In China circuleren nu vooral varianten die wij al gezien hebben", zei ook Sciensano-viroloog Marc Van Ranst vanochtend. "Onze westerse varianten zijn met andere woorden China aan het veroveren. De kans dat in China een gevaarlijke variant opduikt, lijkt me klein. Het virus moet namelijk niet muteren om heel China te veroveren. De omikronvariant is al heel besmettelijk. Er is weinig – evolutionaire – druk voor het virus om zich aan te passen."