Oekraïne kon Russische militairen in legerbasis uitschakelen door "massaal gsm-gebruik" op Nieuwjaar, Rusland stelt aantal doden bij tot 89

In de nacht van 31 december op 1 januari nam het Oekraïense leger een leegstaand schoolgebouw onder vuur in de stad Makejevka (Makijivka in het Oekraïens), in de oostelijke provincie Donetsk, die eind vorig jaar door Rusland werd geannexeerd. In dat gebouw was een tijdelijke Russische militaire basis gevestigd.

Oekraïne vuurde zes HIMARS-raketten af op het gebouw. Volgens Rusland werden twee daarvan uit de lucht gehaald. De vier andere zouden doel hebben getroffen. Volgens Oekraïne zouden daarbij zeker 400 Russische militairen zijn omgekomen.

Ook Russische militaire bloggers hadden het begin deze week over honderden doden. Maar Rusland zelf bevestigt maar 89 doden. Dat is wel een pak meer dan het eerder deze week toegaf. Toen was er sprake van 63 doden. Volgens Rusland dikt Oekraïne het aantal doden aan. Hoe het ook zij, het is voor Rusland zeker een van de grootste verliezen door één Oekraïense aanval sinds het begin van de invasie.

Hoe het Oekraïense leger lucht kreeg van de locatie van de Russische legereenheid, wordt in Rusland nog onderzocht door een commissie. Maar volgens de Russische legerleiding is het "nu al duidelijk dat het massale aanzetten en gebruiken van mobiele telefoons de belangrijkste oorzaak" is.

Eerder deze week schreef de Britse krant The Telegraph al dat het Oekraïense leger bevestiging van de locatie zou hebben gekregen toen een zendmast in de regio plots een groot aantal telefoontoestellen detecteerde. Het Russische leger lijkt dat nu te bevestigen. Mogelijk wisselden de militairen nieuwjaarswensen uit met het thuisfront. Volgens de Russische legerleiding was hen nochtans verboden om dat te doen.

Ook volgens professor aan de Koninklijke Militaire school Kris Quanten klinkt het aannemelijk dat de Russische militairen hun positie hebben verraden door massaal te telefoneren. "Zonder twijfel kan dit een rol spelen. Je kan je inbeelden, dit is gebeurd in de nacht van nieuwjaarsavond, op 1 januari, in een kazerne in een oud schoolgebouw waar een aantal reservisten verzameld waren. Ik kan me goed inbeelden dat die reservisten van de gelegenheid gebruik hebben gemaakt om contact op te nemen met hun familie, met hun vrouwen en kinderen."

"Dat zorgt natuurlijk voor een elektronische voetafdruk", legt Quanten uit. Als het aantal elektronische voetafdrukken bij één bepaalde zendmast erg groot is, kan dat je positie verraden aan de vijand. "Blijkbaar is de intensiteit van het radio- en telefoonverkeer zodanig groot geworden bij een welbepaalde zendmast dat dat een signaal was voor de Oekraïners: hier zijn er troepen geconcentreerd", aldus Quanten. 

Vervolgens heeft Oekraïne volgens Quanten waarschijnlijk een satellietbeelden ontvangen, die de gegevens van de zendmast bevestigden. "Ik denk dan aan de Amerikaanse of Britse betrokkenheid: zij zullen dit wel geverifieerd hebben met satellietbeelden. Als die twee bronnen van informatie die samenkomen, kan men dan militaire actie ondernemen en overgaan tot een artilleriebeschieting."

De Oekraïense aanval lokte heel wat verontwaardiging uit bij Russische militaire bloggers, maar ook bij sommige politici. Ze snappen niet waarom er zoveel militairen in één gebouw werden ondergebracht. Naast het gebouw lag naar verluidt ook militair materieel en munitie opgeslagen, dat onvoldoende gecamoufleerd zou zijn geweest. Voor het Oekraïense leger zou dat een bijkomende hint zijn geweest waar ze moesten bombarderen, luidt het. Sommige politici eisen een intern onderzoek naar de aanval en willen dat de legerleiding die zoveel militairen onder één dak plaatste, strafrechtelijk vervolgd wordt.

Rusland zou intussen al een wraakactie hebben uitgevoerd, in dezelfde provincie Donetsk. Volgens een generaal van het Russische leger zijn daarbij verschillende Oekraïense raketlanceerders vernietigd en zeker "200 Oekraïners en buitenlandse huurlingen" gedood. Volgens Oekraïne is er sprake van één dode.