Terreurproces: 7 beschuldigden weigeren naar rechtbank te komen, commissaris-generaal van federale politie komt getuigen over naaktfouilles

Mohamed Abrini, Osama Krayem, Sofien Ayari, Bilal El Makhoukhi en Hervé Bayingana Muhirwa weigerden vanochtend om hun cel te verlaten. Salah Abdeslam en Ali El Haddad Asufi kwamen wel uit hun cel en gingen vervolgens naar het transferlokaal. “Ze moesten er hun bovenkledij uitdoen, toen ze hun onderkledij moesten uitdoen hebben ze dat geweigerd”, aldus Massart. De beschuldigdenbox blijft bijgevolg leeg vandaag.

De broers Smail en Ibrahim Farisi, die als vrije mannen verschijnen op het proces, zijn de enige beschuldigden die wel in de zaal zitten.

Gisteren kon het proces over de aanslagen van 22 maart niet verdergezet worden omdat het de hele dag over de gevangenistransporten van de beschuldigden ging. De beschuldigden klaagden meteen ‘s ochtends opnieuw de naaktfouilles aan voor hun overbrenging van de cel naar het Justitia-gebouw, nadat de kortgedingrechter vorige week beslist had dat systematische naaktfouilles een schending zijn van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens en dat eventuele fouilles gemotiveerd moeten worden.

De beschuldigden gaven aan dat er “niets veranderd was”. De advocate van Salah Abdeslam dreigde ermee om conclusies neer te leggen indien de situatie aanhoudt.

KIJK. VTM NIEUWS-journalist Katrien Saelens op het terreurproces: “Hoop is er dat er snel tot orde van dag kan gekomen worden”

Uiteindelijk vroeg voorzitter Massart om contact op te nemen met een verantwoordelijke voor de transfers van de federale politie, maar die wenste niet te getuigen met ontbloot gezicht en bleek een advocaat onder de arm te hebben genomen. Massart besliste daarop om de zitting te schorsen tot vanochtend, in de hoop dat tegen dan een verhoor van de agent kan plaatsvinden.

Binnen de politiediensten valt te horen dat er wel degelijk een nieuwe procedure is. Daarbij gaan de naaktfouilles door, maar sinds deze week gebeuren ze op basis van een individuele risicoanalyse, en dus niet meer systematisch. Gisteren gaven verschillende advocaten van beschuldigden in elk geval aan dat hun cliënten daarover niet ingelicht werden.

De procedure zou ook gewijzigd zijn in de zin dat de naaktfouilles in stukken opgedeeld zijn. Dat moet vermijden dat de beschuldigden volledig naakt moeten verschijnen. Zo mogen ze hun bovenste kledij aanhouden als het onderste deel van hun lichaam gecontroleerd wordt en vice versa. Ze moeten daarom ook de dag ervoor een stapeltje kledij klaarleggen en afgeven.

Die informatie kon evenwel nog niet formeel bevestigd worden. Vanmorgen bleek in de rechtszaal dat de politie enkel informatie heeft verschaft over de ministeriële richtlijn (over het gevangenentransport van 2 januari 2023, red.) die nu wordt gevolgd. Of de naaktfouilles met kniebuiging nog op systematische basis en zonder individuele motivering plaatsvinden, was niet duidelijk.

Volgens de advocate van Abdeslam, Delphine Paci, zou de politie aan haar cliënt verklaard hebben dat “er niets is veranderd” en dat de naaktfouilles met kniebuiging blijven plaatsvinden. “Er is dus een spagaat tussen de ministeriële richtlijn en de praktijk.”

Assisenvoorzitter Laurence Massart kondigde bij opening van de zittingsdag aan de commissaris-generaal van de federale politie op te roepen om te komen getuigen over de transfervoorwaarden van de gedetineerden. “Ik kan enkel vaststellen dat ik opdracht heb gegeven om te achterhalen wat er zich afspeelt en geen antwoord heb gekregen”, verklaarde Massart.

De commissaris-generaal, Marc De Mesmaeker, zal effectief komen getuigen, bevestigde de federale politie wat later. Het proces hervat normaal gezien om 13.30 uur met de getuigenis van De Mesmaeker.

Op het proces staan vandaag normaal gezien de getuigenissen van de speurders en hulpverleners op de planning die na de aanslag in het metrostation van Maalbeek ter plaatse kwamen. Die getuigenissen hadden normaal gezien gisteren van start moeten gaan, nadat voor Kerstmis de hulpverleners en speurders aan het woord waren gekomen die als eersten tussen kwamen in Zaventem. Dat gebeurde uiteindelijk niet door de commotie die ontstond over de overbrenging van de beschuldigden. De vraag is of de getuigen vandaag dan wel al aan het woord zullen komen.

Gisteren legden de speurders en hulpverleners die het woord zullen nemen over de situatie in Maalbeek alvast de eed af, zodat hun getuigenis meteen kan starten wanneer de tijd rijp is