3 kisten, 60.000 gelovigen én Filip en Mathilde: zo zal uitvaart Benedictus XVI vandaag verlopen

Het lichaam van paus emeritus Benedictus XVI lag de voorbije dagen opgebaard in de Sint-Pietersbasiliek in Vaticaanstad. Van maandag 9 uur tot woensdag 19 uur hebben tienduizenden gelovigen hem een laatste groet gebracht. 

Nadat de laatste gelovige afscheid heeft genomen, wordt de kist gesloten, volgens een speciale rite. In de kist van de overleden paus zal een tekst worden gelegd die zijn pontificaat beschrijft, in een loden houder. En Vaticaanse munten en medailles die werden geslagen tijdens zijn pontificaat.

Het lichaam van de overleden paus zal in drie kisten worden gelegd: een cipreshouten kist, vervolgens een kist van zink die zal worden verzegeld en een kist van massief eikenhout.

De uitvaartdienst van Benedictus begint om 9.30 uur. Zo'n 40 minuten voor de plechtigheid van start gaat, wordt de kist uit de basiliek naar buiten gedragen, op het Sint-Pietersplein, waar de ceremonie zal plaatsvinden. 

De rouwplechtigheid zal worden voorgegaan door paus Franciscus. Of Franciscus, die problemen heeft met zijn knie en gebruikmaakt van een rolstoel, de hele dienst zal kunnen rechtstaan, zal moeten blijken. Franciscus zal in elk geval de homilie houden.

Op verzoek van Benedictus moet het "een pauselijke maar eenvoudige" dienst zijn, maar veel meer details zijn niet bekend. Toch lijkt het eerder een eredienst te zullen worden voor een regerende paus dan voor een paus emeritus. "De liturgie zal die van een pauselijke ceremonie zijn, maar met enkele originele elementen", zegt Matteo Bruni, woordvoerder van het Vaticaan.    

Monseigneur Dirk Smet, rector van het Belgisch College in Rome, verwacht een klassieke uitvaart. "De uitvaartliturgie is er een die in al haar soberheid sterk spreekt. Benedictus zal worden besprenkeld met doopwater en er zullen ook symbolen worden gebruikt als wierook en de paaskaars", aldus Smet in "De ochtend" op Radio 1. 

Het doopsel en de wierook zijn klassieke elementen uit het christendom, maar vooral die paaskaars heeft een belangrijke symbolische betekenis in de uitvaart, vertelt Smet. "Het licht van de paaskaars speelde een belangrijke rol in het leven van Benedictus. Hij sprak steeds over zoeken naar het licht van de waarheid. Iemand anders denkt bij het woord "waarheid" direct aan een principe of een idee, maar voor Benedictus was God de waarheid."

Omdat Benedictus XVI sinds zijn aftreden geen staatshoofd van Vaticaanstad meer is, zullen enkel uit Italië en Duitsland, het geboorteland van de overleden paus, officiële delegaties aanwezig zijn. De Italiaanse president Sergio Mattarella en zijn Duitse ambtsgenoot Frank-Walter Steinmeier leiden de delegaties. 

Politici en leden van koningshuizen, vooral uit katholieke landen, zijn welkom op persoonlijke titel. Uit ons land komen koning Filip en koningin Mathilde. Ook de Spaanse koningin Sofia, de moeder van koning Felipe, zal de plechtigheid bijwonen.  

Ook verschillende staatshoofden zullen aanwezig zijn, zoals de Poolse president Andzej Duda en zijn ambtsgenoten Marcelo Nuno Duarte Rebelo de Sousa en katalin Novak uit respectievelijk Portugal en Hongarije.

Religieuze leiders die de dienst zullen bijwonen zijn o.a. Ignace Joseph III Younan, de patriarch van Antiochië en de geestelijke leider van de Syrisch-katholieke kerk en metropoliet Antoni van Volokolamsk, afgevaardigde van de Russisch-orthodoxe kerk.

De stad Rome gaat ervan uit dat ruim 60.000 gelovigen naar het Sint-Pietersplein zullen komen, maar mogelijk worden dat er veel meer, want ook het aantal mensen dat de overleden paus een laatste groet heeft gebracht, lag een pak hoger dan verwacht. In elk geval zijn zo'n 600 journalisten geaccrediteerd voor de plechtigheid. 

Na afloop van de plechtigheid zal het lichaam van Benedictus worden bijgezet in de "Grotte Vaticane", in de crypte van de Sint-Pietersbasiliek, waar ook andere pausen liggen. Hij zal worden begraven in het graf waar voordien zijn voorganger Johannes Paulus II lag. Diens kist is na zijn zaligverklaring in 2011 verplaatst naar een zijkapel van de Sint-Pietersbasiliek.

Ook die laatste rustplaats is symbolisch zeer belangrijk, weet Dirk Smet. "Benedictus XVI is jarenlang de rechterhand geweest van Johannes Paulus II en dus is er een sterke band tussen de twee voormalige pausen." Het graf zelf zal naar analogie van de begrafenisceremonie eenvoudig zijn. ""Het wordt een sober graf: een vlakke deksteen met de naam erop. De tijd van praalgraven is voorbij", besluit Smet.