BEKIJK - Franciscus in rolstoel, Filip en Mathilde in rouw en Sint-Pietersplein in mist: uitvaart van Benedictus XVI in 5 opvallende momenten

Onder klokkengelui en een minutenlang applaus werd de kist met het lichaam van paus emeritus Benedictus XVI buiten gedragen uit de Sint-Pietersbasiliek. De kist werd neergezet bij het altaar op een in mist gehuld Sint-Pietersplein. Op de eenvoudige houten kist lag een opengeslagen evangelie.  

Omdat Benedictus XVI sinds zijn aftreden geen staatshoofd van Vaticaanstad meer was, waren enkel uit Italië en Duitsland, het geboorteland van de overleden paus, officiële delegaties aanwezig. De Italiaanse president Sergio Mattarella en zijn Duitse ambtsgenoot Frank-Walter Steinmeier leidden de delegaties. Ook de Italiaanse premier Giorgia Meloni en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz waren aanwezig. 

Politici en leden van koningshuizen, vooral uit katholieke landen, kwamen op persoonlijke titel. De Poolse president Andrzej Duda en zijn ambtsgenoten Marcelo Nuno Duarte Rebelo de Sousa en Katalin Novak uit respectievelijk Portugal en Hongarije waren aanwezig.  

Tot de hoogste gasten behoorden onze koning Filip en koningin Mathilde. Ook de Spaanse koningin Sofia, de moeder van koning Felipe, woonde de plechtigheid bij.  

120 kardinalen, 400 bisschoppen en bijna 4.000 priesters woonden de uitvaartplechtigheid bij. Bij de religieuze leiders waren o.a. Ignace Joseph III Younan, de patriarch van Antiochië en de geestelijke leider van de Syrisch-katholieke kerk, en metropoliet Antoni van Volokolamsk, afgevaardigde van de Russisch-orthodoxe kerk.

De rouwplechtigheid werd voorgegaan door paus Franciscus. Dat de mis voor een overleden paus wordt opgedragen door de nieuwe paus is uitzonderlijk, maar niet ongezien: het meest recente voorbeeld dateert van 1802. De paus, die problemen heeft met zijn knie, werd naar het altaar gereden in een rolstoel. Franciscus opende de dienst met een gebed, verzorgde de homilie en de slotgebeden. De Italiaanse kardinaal Giovanni Battista Re nam de liturgie, staande voor het altaar, voor zijn rekening.

In zijn homilie ging Franciscus niet in op het pontificaat van Benedictus en noemde hij zijn naam ook slechts één keer, aan het einde. De preek was een eerbetoon aan het geloof en de dienstbaarheid aan God waar Benedictus voor stond.

"Dit was geen biografie, maar een homilie, een commentaar bij het evangelie, een mooie, eenvoudige evangelische preek", zegt bisschop Johan Bonny. Daarin zat veel symboliek, enerzijds symboliek van de handen, anderzijds die van de herder. "Herder zijn, is liefhebben", zei de paus. "Op het einde leggen wij de herder zorgzaam neer in de handen van God."

Op het Sint-Pietersplein waren duizenden gelovigen verzameld. De stad Rome ging uit van ruim 60.000 mensen, en dacht dat dat aantal wel zou kunnen oplopen tot 100.000. Ook het aantal mensen dat de overleden paus een laatste groet is komen brengen - 200.000 - was immers ruim dubbel zoveel als verwacht. 

Maar tijdens de uitvaart leken er toch wat minder mensen dan ingeschat naar het Sint-Pietersplein te zijn gekomen. Het waren er zo'n 50.000. Daarbij veel Duitse bezoekers, sommige in Beierse klederdracht (Benedictus kwam uit Beieren). In de menigte was het spandoek "Santo subito" (de vraag om Benedictus heilig te verklaren) te zien, een oproep die ook na het overlijden van paus Johannes Paulus II werd gedaan (en wat uiteindelijk ook gebeurde).

Aan al die duizenden mensen op het plein werd tijdens de communie de hostie uitgedeeld.

Aan het einde van de plechtigheid sprak Franciscus ook het slotgebed uit. Net voor de kist de Sint-Pietersbasiliek werd binnengedragen, legde hij zijn handen op de kist van zijn voorganger. 

De kist is bijgezet in de "Grotte Vaticane", in de crypte van de Sint-Pietersbasiliek, waar ook andere pausen liggen. Het lichaam van de overleden paus is in drie kisten gelegd: een cipreshouten kist, vervolgens een kist van zink die werd verzegeld en dichtgelast en tot slot een kist van massief eikenhout.

Benedictus XVI is begraven in het graf waar voordien zijn voorganger Johannes Paulus II lag. Diens kist is na zijn zaligverklaring in 2011 verplaatst naar een zijkapel van de Sint-Pietersbasiliek.

De laatste rustplaats is symbolisch belangrijk, en was de keuze van Benedictus. Hij was jarenlang de rechterhand van Johannes Paulus II en er was een sterke band tussen de twee voormalige pausen.