‘Grenzen dicht, en 500.000 nieuwe oproepingen’: Oekraïne ziet alle tekenen van een tweede mobilisatiegolf in Rusland

Net als West-Europa beleefde Oekraïne de afgelopen weken een bijzonder warme eindejaarsperiode. Maar vorige week daalde de temperatuur aan het front in de Donbas in het noordoosten van het land aanzienlijk, met uitschieters tot -15 graden Celsius. Daarmee lijkt er een einde gekomen te zijn aan het modderseizoen en is de winter nu pas echt aangebroken.

Een bevroren ondergrond opent in theorie nieuwe mogelijkheden voor een nieuw grondoffensief van Oekraïense of Russische zijde, in een poging de patstelling op het slagveld te doorbreken. Terwijl Oekraïne de voorbije weken vooral inzette op raketaanvallen op strategische Russische doelwitten achter het front, voert Rusland al maandenlang een verbeten strijd om de stad Bachmoet in de provincie Donetsk. Het Russische leger zou ten zuiden, maar vooral ten noorden van de stad bij het plaatsje Soledar vooruitgang hebben geboekt, al gaat dat elke dag ten koste van honderden mensenlevens.

Oekraïne zegt dat het versterkingen met zwaar materieel naar Bachmoet en omgeving heeft gestuurd, en dat er nieuwe mogelijkheden tot tegenaanvallen zijn dankzij de bevroren ondergrond.

Of een van beide partijen momenteel ook in staat is een nieuw grootschalig front met artillerie en tanks te openen nu de weersomstandigheden zich er toe lenen, is echter twijfelachtig. Het Oekraïense leger wacht waarschijnlijk op de levering van zware pantservoertuigen die de Verenigde Staten, Frankrijk en Duitsland vorige week pas beloofden, en wil eigenlijk liefst ook zware tanks om een offensief te kunnen voeren. Daarbij kijkt het vooral naar Duitse Leopard-tanks.

Grenzen dicht

Rusland zou op zijn beurt al aan een nieuwe mobilisatieronde denken, claimen de Oekraïense inlichtingendiensten. Die zou nog groter zijn dan de eerste 'gedeeltelijke mobilisatie' van vorig najaar, waarbij 300.000 Russen onder de wapens werden geroepen, en dit keer voor 500.000 inwoners gelden. De afkondiging van de nieuwe ronde zou er al vanaf 15 januari kunnen komen, en Rusland zou mogelijk zijn grenzen sluiten voor mannen die het land willen verlaten. Bij de eerste mobilisatiegolf verlieten honderdduizenden Russen in allerijl het land om aan oproeping te ontkomen.

Poetin ontkende vorige maand nog dat er plannen zijn voor een nieuwe mobilisatie, aangezien toen nog maar 150.000 soldaten uit de eerste golf naar Oekraïne waren gestuurd, en de rest nog in opleidingskampen in Rusland verbleef. Anderzijds bereidde hij de Russische bevolking in zijn nieuwjaarstoespraak vorige week voor op een “lange strijd”. “We kunnen niet opgeven. We moeten vechten, doorgaan”, zei hij.

De eerste mobilisatieronde liep af op 31 oktober 2022 en ging zeker de eerste weken gepaard met grote praktische moeilijkheden. De organisatie liep op sommige plaatsen in het honderd, en veel reservisten klaagden over een gebrek aan warme kledij, voedsel, moderne wapens, en munitie. Of dat met een nog grotere mobilisatiegolf zal beteren, is zeer de vraag.

De nieuwe gemobiliseerden zouden in de lente en zomer ingezet worden voor een nieuw offensief. Daarbij zou ook hoofdstad Kiev opnieuw in het Russische vizier komen, met een aanval vanuit Wit-Rusland. Die poging mislukte in het voorjaar van 2022 al eens.

“Het lijdt geen twijfel dat de huidige machthebbers in Rusland alles wat er nog overschiet en iedereen die ze maar kunnen vinden in de strijd zullen gooien”, verklaarde Oekraïens president Volodymyr Zelensky eind vorige week. “We zullen er alles aan doen om dat te verhinderen. Elke poging tot een nieuw offensief moet falen.”