Na maanden onderhandelen is er eindelijk een akkoord tussen Engie en de federale regering over de verlenging van onze twee jongste kernreactoren, Doel 4 en Tihange 3. Premier Alexander De Croo en Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) lichtten op een persconferentie toe wat is overeengekomen.

‘De werken kunnen morgen beginnen’, zegt premier De Croo. ‘Dat gaat dan niet om de spreekwoordelijke spade die in de grond gaat, maar de opstart van een aantal studies. Om te beginnen zal er een milieu-effectenrapport worden gemaakt. Er zal ook studiewerk rond de veiligheid worden opgestart. Dat zijn de elementen die cruciaal zijn om de centrales te verlengen voor de winter van 2026.’

Om de verlenging en alles wat daarbij komt te beheren, wordt er zoals verwacht een vennootschap opgericht waar de Belgische staat en Engie elk voor de helft in participeren.

‘Beslissingen over energie worden weer in België genomen’

Volgens De Croo is dit akkoord een ‘hoeksteen voor de zekerheid van de toekomstige energiebevoorrading’. ‘De verlenging van de kerncentrales waarover een akkoord is bereikt, is gericht op onze winter van 2026. Sommigen vragen zich af welke garanties kunnen bestaan over de bevoorradingszekerheid in die winter. Wel, het is dus alvast zeker dat de werken voor de kerncentrales morgen kunnen beginnen. Maar het gaat om een technische installatie, en dat maakt het bijzonder complex. We moeten rekening houden met de juiste voorzorgs- en veiligheidsmaatregelen.’

De premier ziet in de deal ook een kans voor België om meer invloed te krijgen op het energiebeleid. ‘In het verleden is vaak gezegd dat de beslissingen over het Belgische energiebeleid niet in België worden genomen. Dat is, onder meer met dit akkoord, wel weer het geval. Het past in een breder schema van een verregaande diversificatie in onze energiepolitiek, met de uitbreiding van de windmolenparken op zee. Gas blijft ook een rol spelen, en we investeren in zonnepanelen. De verlenging van de nucleaire reactoren geeft ons de zekerheid die we vandaag nodig hebben.’

Voor Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) gaat dit akkoord ‘veel verder dan louter de verlenging van de levensduur van twee reactoren’. ‘Het gaat ook over het nucleair afval, het oprichten van een structuur waarin we beiden participeren en het in handen nemen van onze energie.’

Net als De Croo erkent ze dat er nog heel wat werk te doen is. ‘We zijn vandaag nog niet aan het einde. Maar alle tussenstappen zijn belangrijk. Dit is een hele belangrijke om ons gezamenlijke doel voor de winter van 2026 te kunnen realiseren’.

‘Er is een belangrijke horde genomen’, verduidelijkt De Croo. ‘En dat is wie welke verantwoordelijkheid draagt. Dat is nooit eerder gedefinieerd in ons land. Nu dat wel gebeurt, wordt het mogelijk voor de administraties om te bepalen wat de verwerking van het nucleaire afval zal kosten.’

‘Belangrijke stap’, reageert Engie

In een korte mededeling bevestigt Engie de ondertekening van een ‘principeakkoord’. ‘Dit is een belangrijke stap en opent de weg om tot volledige akkoorden te komen in de volgende maanden.’

Ook Engie haalt aan dat er een ‘juridische structuur’ wordt opgericht waarin het bedrijf en de Belgische staat in gelijke mate participeren. ‘Het akkoord bepaalt ook het kader voor een plafond voor de toekomstige kosten van het beheer van nucleair afval. Dat kader zal helpen de technische en financiële parameters van dit plafond vast te leggen in de komende weken, met inbegrip van een risicopremie. Tot slot stelt het akkoord een reeks garanties vast om de goede uitvoering van de verbintenissen van Engie te waarborgen.’

Garanties waren nodig

‘De deal die is bereikt, is het best mogelijke akkoord’, verklaarde vicepremier David Clarinval (MR) eerder vandaag. Voor de federale regering was de inzet van het akkoord de garantie dat de twee jongste kerncentrales voor de winter vanaf 2026-2027 operationeel zijn om tien jaar langer te draaien. Anderzijds wilde Engie duidelijk zicht krijgen op hoeveel het bedrijf maximaal zal moeten betalen voor de berging van het kernafval. Die onzekerheid woog op het beursgenoteerde Engie.

Op dit akkoord volgt wellicht nog een volgende onderhandelingsronde om de deal verder uit te diepen. (avh, vhn, wle, wwi, cv)