Waarom vooral vrouwen elkaar het werkleven zuur maken. Expert: “Knap zijn kan in je nadeel spelen”
Gezien in het nieuwe seizoen van ‘Emily in Paris’: twee vrouwen die elkaar geen succes gunnen op de werkvloer. Niet uitzonderlijk, want volgens een studie worden vrouwen op hun werkplek 80 procent van de tijd door andere vrouwen gepest. Waarom? Professor arbeidseconomie Stijn Baert kadert het fenomeen genaamd ‘Queen Bee Syndrome’.
De razendpopulaire Netflixserie ‘Emily In Paris’ legt jaloezie tussen vrouwen op de werkvloer bloot. Het ligt er vingerdik op dat Emily’s baas Sylvie het niet kan vinden met haar Amerikaanse leidinggevende Madeline. En ook omgekeerd ziet die laatste haar vrouwelijke collega als een bedreiging. De clash bereikt een hoogtepunt als beiden opdagen op een evenement in dezelfde designerjurk: help!
Fictie en realiteit liggen dicht bij elkaar. Het Amerikaanse Workplace Bullying Institute zegt dat vrouwen tot 80 procent van de tijd door andere vrouwen worden gepest. Het beestje heeft zelfs een naam: Queen Bee Syndrome. Die term deed zijn intrede in de jaren 70 en betekent dat (oudere) vrouwen doelbewust andere vrouwen belemmeren vanwege hun geslacht. Maar ook vandaag gebruiken we de term om het fenomeen op het werk te beschrijven.
Een te knappe vrouw wordt niet aangenomen
“Ongeveer zeven procent van de Belgische werknemers geeft aan het afgelopen jaar gepest te zijn”, zegt professor arbeidseconomie Stijn Baert. Daarbij is het wel belangrijk om pesten juist te definiëren. Je ondergaat herhaaldelijk en meermaals agressief of vijandig gedrag van collega’s of leidinggevende. Denk aan uitsluiten, overmatige kritiek, achterhouden van informatie of het verspreiden van roddels.
Het syndroom strookt dus met wetenschappelijk onderzoek. Vrouwen die mannen pesten, komen minder voor.
En zijn het ook bij ons vrouwen die andere vrouwen pesten? “Sommige studies zeggen dat vrouwen meer gepest worden, anderen zien geen verschil. Waar we het wel over eens kunnen zijn: de vrouwelijke pesters richten zich op vrouwen en bijna nooit op mannen. Het syndroom strookt dus met wetenschappelijk onderzoek. Vrouwen die mannen pesten, dat komt minder voor. En mensen pesten is uiteraard een probleem.”
Wat blijkt nog: aantrekkelijke mensen hebben meer kans op een jobgesprek. Alleen mag je als vrouw niet tegen een vrouwelijke recruiter aanlopen. Die zal het je sneller misgunnen.
“Uit een grote analyse bleek dat aantrekkelijk zijn ook op de arbeidsmarkt een voordeel is”, zegt Baert. “Enige uitzondering: als recruiters zelf vrouwen zijn, en er een erg knappe vrouw voor hen zit. Kregen recruiters het cv van een vrouwelijke kandidate met een heel mooie foto? Dan zag men soms dat de ene vrouw werd benadeeld door de andere.”
Vechten voor een plaatsje aan de top
Moeten vrouwen niet net elkaars successen vieren? Het zou fijn zijn, maar de realiteit lijkt anders. Er zijn maar een beperkt aantal leidersplaatsen voor vrouwen en het idee leeft dat je daarvoor moet vechten. “Meisjes leren al vroeg dat ze moeten concurreren met andere vrouwen en meisjes”, zegt dr. Jessica Taylor, psycholoog, aan de Britse krant The Independent. “Wie is de mooiste? Wie is de slimste? Er kan er maar één dat zijn, dus leren ze om de macht naar zich toe te trekken door anderen naar beneden te halen.”
Er zijn nog altijd minder vrouwen in ons land op topfuncties. En we zien dat sommige werknemers anderen pesten omdat ze het beter doen.
Arbeidseconoom Baert vult aan: “Er zijn nog altijd minder vrouwen in ons land die de topfuncties invullen. Die achterstelling is er door het glazen plafond dat vrouwen weerhoudt van door te stoten tot topfuncties. Ook de ‘kleverige vloer’ speelt mee: we zien dat vrouwen minder snel promotie maken aan het begin van hun carrière, in vergelijking met mannen.”
De concurrentie is hevig, zeker onder vrouwen. “Concurrentie is vermoedelijk een belangrijke oorzaak. Dat wil zeggen: werknemers gaan anderen pesten omdat die het beter doen. Als je iemand anders het heel goed ziet doen, voel je jezelf misschien minder competent. Dat zet je misschien aan om te roddelen, die persoon uit te sluiten of informatie voor hem of haar achter te houden.”
De afgelopen jaren ontwikkelde zich bovendien een extra manier om het leven van collega’s zuur te maken: cyberpesten. “Vroeger kon je niet anoniem pesten, nu kan dat van achter een computerscherm, dag in dag uit. Zo kan je ook ongezien mensen benadelen die boven jou staat. Het zijn dus niet meer enkele degenen in een machtspositie die de pestkoppen zijn.”
Wat kan een werkgever doen?
Gelukkig zijn werkgevers zich bewust van het probleem van pesten op het werk, al dan niet tussen vrouwen. “Werknemers gelijke kansen geven is cruciaal”, zegt Baert. “Een bedrijf moet streven naar een sfeer waarin iedereen die competent is, kan doorstomen naar om het even welke functie.”
Verder stipt de arbeidseconoom aan dat een stressverminderend beleid voor minder pestgedrag zorgt. “Als je werkt in een stressvolle omgeving, krijg je een korter lontje en heb je minder veerkracht. Mogelijks reageer je dat af op collega’s. Als bedrijf heb je er dus alle baat bij om een goed werkklimaat met haalbare vereisten en zo min mogelijk stress te voorzien. Dan wordt er minder gepest én is er minder ziekteverzuim door die pesterijen.”
Wat kan een werknemer doen?
Het is duidelijk dat er nog wat werk aan de winkel is als vrouwen zich veilig en zelfverzekerd willen voelen op de werkplek. Gelukkig zijn er in de meeste bedrijven wel wat stadia die je kan doorlopen als je je gepest voelt. Baert: “Je kan kijken of er in jouw bedrijf een vertrouwenspersoon aangesteld is. Daarna kun je bij hr aankloppen. En als dat niet werkt, kan je het hogerop proberen.”
Ook als het de baas zelf is die je pest. “Een conflict mag je nooit laten escaleren. Er is helemaal niets mis met je gevoelens uit te spreken. Als jij je gepest voelt, is dat gerechtvaardigd en kun je dat zeker aangeven. Misschien hebben anderen het niet zo bedoelt of zouden zij zich niet gepest voelen door een bepaalde handeling. Praat het uit, idealiter met degene die vijandig doet.”
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
De ‘condoommoeheid’ groeit. Phebe (21) en Jara (20) merken het: “Het frustreert me dat hij zijn fout niet inziet”
-
PREMIUM
Als je vaker ‘nee’ zegt op een afspraak, hou je dan nog vrienden over?
Ben je gelukkiger als je agenda vaker leeg blijft? “We worstelen om alles gecombineerd te krijgen”, merken welzijnspsycholoog Hein Zegers en auteur Raounak Khaddari. Ze leren je aanvoelen op welke uitnodigingen je ‘nee’ kan zeggen en tippen een gezondere manier om vriendschappen te onderhouden. “We zijn slecht in ‘affective forecasting’. Daarom hebben we plots tóch geen zin in dat afspraakje.” -
OPROEP. NINA zoekt ‘gabbers’ ofwel de Joost Kleins uit het echte leven
Het nummer ‘Europapa’ van rapper Joost Klein, de Nederlandse inzending voor het Eurovisiesongfestival dit jaar, is momenteel heel populair. Hiermee zijn de gabbers terug van weggeweest. Ook de modestijl van deze subcultuur uit de jaren 90 maakt een comeback. Daarom is NINA op zoek naar Belgische liefhebbers van de unieke kledingstijl die ook op de foto willen. -
-
PREMIUM
“De andere bediende kreeg een elektrische fiets en flexibele uren. Ik níks.” 3 Vlamingen over ‘quiet firing’
-
HLN Shop
Smakelijk eten voor een (h)eerlijke prijs: deze vier scherp geprijsde kookboeken tik je nu op de kop
Wil je je gasten trakteren op een heerlijke paasbrunch? Of heb je deze vakantie gewoon eindelijk tijd om terug meer ‘homemade’ aan je maaltijden toe te voegen in plaats van het noodgedwongen ‘kant-en-klaar’? Een kookboek komt dan wellicht goed van pas. HLN Shop ging op koopjesjacht en kwam terug met vier smakelijke titels voor een klein(er) prijsje. -
Independer
Dit zijn de 5 populairste autokleuren en zo beïnvloedt de kleur van je wagen de prijs
Zwart, wit of grijs: het klinkt misschien wat eentonig, maar als je auto deze kleur heeft dan kun je rekenen op de nodige waardevastheid als je hem ooit wil verkopen. Daarnaast zijn er nog een paar andere elementen die de restwaarde van een voertuig bepalen. Independer.be maakt je wegwijs. -
PREMIUM
Je eitjes invriezen zoals zangeres Natalia (43)? Prof legt uit hoe en wat het kost. “Er zijn 2 groepen vrouwen”
-
Mijnenergie
Benzine, diesel of elektrisch: wat is de goedkoopste brandstof?
-
PREMIUM
Stefanie verkoopt vintage Delvaux aan een prikje: “Deze klassieker is vandaag 80 keer zoveel waard”
Een Delvaux voor een derde van de prijs? Als Mémé Delvaux verkoopt Stefanie Weckx (33) de grootste collectie gerestaureerde vintage Delvauxs ter wereld. Haar business boomt, want investeren in het Belgische luxemerk is slim. Waarom? En hoe onderscheid je een valse van een originele Delvaux? “Deze tas kostte in de jaren zeventig 3.500 frank. Vandaag loopt dat op tot 7.000 euro. Dat is maal 80.” -
Het grote carrièredossier: dit hebben we geleerd in 2022. “Met dit accent nemen ze je minder snel aan”
Met 2023 in zicht, blikken we terug op het afgelopen jaar. En het professionele landschap evolueerde flink wat: 2022 kende opvallend veel nieuwe trends en inzichten op vlak van carrière. Wij bundelden de 21 belangrijkste voor jullie: van de invloed van je dialect tot de nieuwe manieren om ontslag te nemen of iemand te ontslaan. -
OPROEP. Werd jij op de werkvloer gediscrimineerd vanwege je kapsel?