Waarom Dubai momenteel de droombestemming is voor veel drugscriminelen

Na de beschieting van een huis in Merksem maandag, waarbij een meisje van 11 om het leven kwam, wordt meteen een link gelegd naar het drugsmilieu. Niet in het getroffen gezin zelf, maar wel in de bredere familie. Het slachtoffer is namelijk het nichtje van Othman E.B., die in gerechtelijke kringen wordt beschouwd als een kopstuk van de internationale cocaïnehandel.

De man houdt zich al jaren schuil in Dubai, in de Verenigde Arabische Emiraten. Officieel staat hij er te boek als verkoper van luxehorloges. Hij is niet de enige drugscrimineel die daar een soort veilige haven heeft ontdekt. Een groep internationale onderzoeksjournalisten spreekt van 500 à 600 criminelen die zich vanuit onze streken in Dubai hebben gevestigd. Misdaadjournalist Joris Van der Aa van de Gazet van Antwerpen noemde de stad in "Terzake" zelfs een "internationaal witwascentrum".

Kris Meskens, secretaris-Generaal van de Belgische antiwitwascel CFI, beaamt in "De ochtend" op Radio 1 dat er wel degelijk wat gaande is in Dubai. "Ik weet niet hoeveel het er zijn, maar uit open bronnen weet ik dat een concentratie van criminele personen haar toevlucht heeft genomen in Dubai."

Dat heeft alles te maken met het economische beleid dat het land voert, zegt Meskens. "Dubai is al 20 jaar bezig om het financiële centrum van het Midden-Oosten te worden en om zoveel mogelijk buitenlandse investeringen aan te trekken. Ze hebben daarvoor een luxe vastgoedmarkt gecreëerd. Ze hebben waarschijnlijk het grootste aantal dure kledingwinkels, diamantairs, horlogemakers en autohandelaars per vierkante kilometer. Dat trekt rijke mensen aan, maar ook criminelen. Als je dan minder vragen stelt bij de oorsprong van dat geld is dat dubbel bingo voor een crimineel."

Weinig vragen stellen, daar gaat het om in Dubai. "Als je als land zo veel mogelijk geld wilt aantrekken, ga je je zo weinig mogelijk vragen stellen over de herkomst", legt Meskens uit. "Dat is een economisch gegeven. In Dubai zijn er bijvoorbeeld 'free trade zones', waar je goederen kunt in- en uitvoeren zonder taksen, maar waar ook heel weinig documenten worden gevraagd om vennootschappen op te richten. Dat is koren op de molen voor criminelen."

"Wij maken het hier zo moeilijk mogelijk voor criminelen om geld wit te wassen. Maar iedereen zoekt de weg van de minste weerstand. Wij proberen regels op te leggen van: ken uw klant, vraag documenten, weet waarom. Als er voor criminelen, die op geldgewin uit zijn, gemakkelijkere mogelijkheden zijn om in luxe te leven, gaan ze die zeker gebruiken.

Dat witwassen gebeurt op alle mogelijke manieren. Een crimineel wil zijn geld laten rollen. Dus ze kopen een duur horloge, een dure auto, ze investeren in vastgoed. Ze werken met schermvennootschappen die gemakkelijk worden opgericht met valse documenten. Ze verplaatsen zo hun geld van hier naar de rest van de wereld om het weg te houden van de ogen van politie en parket.

Tegelijkertijd zetten ze hun duistere zaakjes hier verder. "Dat kan omdat ze met tussenpersonen werken. Ze zetten een hele stroom op, zodat het geld onder het mom van een normale economische transactie de wereld rondreist en bij hen terechtkomt. Ze hebben mensen die voor hen ter plaatse drugs gaan uitladen, ontvangsten doen, witwassen. Maar uiteindelijk profiteren zij daarvan."

Toch lijkt er internationaal almaar meer weerstand te komen tegen de praktijken die in Dubai worden gedoogd. De intergouvernementele financiële actiegroep Financial Action Task Force (FATF), die de toepassing van de internationale witwasregels controleert, heeft de Verenigde Arabische Emiraten nog niet zo lang geleden op de "grijze lijst" gezet. "Dat is een lijst van landen die tekortkomingen hebben op vlak van witwassen", weet Meskens. "Met name de vastgoedsector is daar kwetsbaar voor. Ook de goud- en diamantsector van Dubai worden als kwetsbaar gezien."

"Dat betekent dat er internationaal nu wel maatregelen worden getroffen om Dubai te verplichten om de regels te volgen. Dat evenwicht moet Dubai nu zoeken. De regels zullen moeten worden aangescherpt, wil het niet veroordeeld worden - of blijven - door de internationale gemeenschap."

Door die plaatsing op de grijze lijst moet Dubai nu om de zoveel tijd bewijzen dat ze inspanningen doen. "Want de grote stok achter de deur is de zwarte lijst. Daarop staan nu drie landen: Noord-Korea, Iran en Myanmar. Dan worden er echt sancties opgelegd en volgen er effectief blokkades. Dus als ze van die lijst af willen blijven, zullen ze moeten meewerken, ook op vlak van uitleveringen van criminelen. Het feit dat ze dat niet doen, zal ook bijdragen tot een negatieve evaluatie." 

Waarom ze dat nu al niet doen? "Dat laat ik aan de politiek, maar dat zal wellicht wel ook economische redenen hebben."