Wagner-groep claimt overwinning in Soledar, Oekraïne ontkent: waarom is dat stadje zo belangrijk?

Het is onduidelijk of Soledar nu al door de Russische strijdkrachten veroverd is. Het was Jevgeni Prigozjin, de leider van de Wagner-groep, die vanmorgen zelf liet weten dat zijn militie nu de hele stad onder controle heeft. Hij voegde er wel aan toe dat de Oekraïense troepen in het midden van de stad omsingeld zijn en daar nog gevochten wordt. 

Dat zegt ook het Russische ministerie van Defensie, maar ze specifiëren niet of de stad nu al onder Russische controle is. Wel klinkt het dat Soledar langs het noorden en het zuiden geblokkeerd is. Langs Oekraïense kant horen we dan weer dat er nog altijd volop gevochten wordt om Soledar en dat de Russen niet door de Oekraïense linies geraken. Ook Zelenski zelf heeft vanavond nog eens gezegd dat de strijd om Soledar nog niet beslecht is. Bij wijze van antwoord schreef Prigozjin enkele minuten daarna op telegram: "Heel de stad is bezaaid met lijken van Oekraïense soldaten."

Dat Rusland en Oekraïne verschillende versies van de feiten geven, is niet verwonderlijk. Maar waarom zeggen Prigozjin en de Russische strijdmacht niet hetzelfde, terwijl ze al maanden zij aan zij vechten? "Het is bekend dat het Russische leger en Wagner geen twee handen op een buik zijn", duidt Ruslandkenner Jan Balliauw. 

"Prigozjin is zich aan het opwerken, hij lijkt meer en meer macht naar zich toe te willen trekken. Hij gebruikt Wagner om een aantal pluimen op zijn hoed te steken: vandaag benadrukte hij in zijn bericht nogmaals dat het enkel de Wagner-troepen zijn die verantwoordelijk zijn voor de verovering van Soledar, geen afdelingen van het reguliere Russische leger."

BELUISTER - het volledige gesprek met Jan Balliauw uit De Wereld Vandaag op Radio 1:

De situatie is op dit moment dus onduidelijk, maar na maanden vechten rijst hoe dan ook de vraag: waarom is Soledar zo belangrijk? "Eigenlijk betekent het militair-strategisch niet veel", zegt Balliauw. "Het is vooral symbolisch een belangrijke opsteker voor het Russische leger, na de toch wel beschamende nederlagen in Charkov en de terugtrekking uit Cherson, de enige stad van redelijke grootte die Rusland had kunnen veroveren."

Een mogelijke Russische overwinning in Soledar zou dus ook niet meteen een kentering in de oorlog betekenen. Wat zich daar afspeelt is niet meteen door te trekken naar de rest van de frontlinie: "De Russen zitten daar nog veel meer in het defensief."

Het is volgens Balliauw dan ook daarom dat Oekraïne de laatste tijd dagelijks de vraag herhaalt aan Europa en de VS om tanks te leveren. "Zonder de westerse tanks kan Oekraïne onmogelijk de Russen verdrijven. Tot nu toe hebben de Oekraïners vooral gebruik gemaakt van verrassingseffecten en inventiveit, maar in deze fase van de oorlog gaat het echt over stootkracht. De Russen hebben zich ingegraven", aldus Balliauw. 

Vorige week kondigde zowel Frankrijk, de VS als Duitsland aan dat ze verschillende types "gevechtsvoertuigen" zouden leveren. Dat zijn "tankachtige" voertuigen, maar geen echte tanks. Polen heeft vandaag op een ontmoeting met Zelenski en de Litouwse president in Lviv aangekondigd dat het Leopard-tanks van Duitse makelij wil leveren aan Oekraïne.

Maar daar heeft Duitsland nog een vinger in de pap: "Polen mag die tanks niet exporteren naar Oekraïne zonder toestemming van Duitsland, dat moet daar namelijk een exportlicentie voor geven." Met andere woorden: Polen heeft de tanks gekocht van Duitsland, maar is nog steeds gebonden aan de toestemming van Duitsland, om die te mogen exporteren naar een ander land. En Duitsland houdt voorlopig de boot af.

"Het leveren van tanks zou wél een keerpunt kunnen zijn in de oorlog", analyseert Jan Balliauw. "Vergelijk het met de Amerikaanse HIMARS-artilleriesystemen. Die hebben in de zomer de oorlog echt doen kantelen. Net als toen worden nu tanks ook niet zonder slag of stoot geleverd." Al verwacht hij wel dat ook die "rode lijn" vroeg of laat overschreden zal worden: "De geesten zijn aan het rijpen."

De tijd dringt wel: "Er wordt verwacht dat Rusland een soort lente-offensief plant. Vandaag raakte ook bekend dat de stafchef van het Russische leger, Valeri Gerasimov, ook opperbevelhebber wordt van de speciale militaire operatie in Oekraïne. "De oorlog wordt dus naar een hoger niveau getild. Het is alleszins duidelijk dat de Russen het niet hierbij zullen laten", besluit Balliauw.