Amerikaanse president Joe Biden geeft toe dat er overheidsdocumenten zijn gevonden in zijn huis in Delaware (naast zijn Corvette)

"Een klein aantal" vertrouwelijke documenten uit de tijd dat Joe Biden vicepresident was onder Barack Obama, is gevonden in zijn privéwoning in Wilmington in de staat Delaware. Dat laat een speciaal adviseur van de president weten in een mededeling. De documenten werden aangetroffen in de garage, en in een aangrenzende ruimte, de persoonlijke bibliotheek van de president, zoals hij het zelf zegt. 

Biden kreeg van journalisten vragen over de nieuwe vondst voorgelegd. Dat gebeurde na afloop van een persconferentie over de Amerikaanse inflatie. Biden las een verklaring van zijn advocaten voor. 

Maandag raakte al bekend dat advocaten van de president in november een klein aantal - media hadden het over een tiental - geheime documenten hadden gevonden in een voormalig privékantoor van de president bij een denktank. Biden was naar eigen zeggen verrast over de vondst, maar beloofde zijn medewerking bij het onderzoek. 

Dat er nieuwe documenten waren gevonden, was al meegedeeld, maar waar die waren gevonden, was nog niet gespecifieerd. Onder welke classificatie de documenten vallen en welke informatie ze bevatten, is nog niet geweten. 

Volgens de wet moeten regeringsdocumenten na een ambtstermijn meteen naar het Nationaal Archief.  Het Witte Huis zegt dat de medewerkers van Biden de documenten onmiddellijk en vrijwillig hebben overhandigd.

Minister van Justitie Merrick Garland bevestigt dat zijn departement vandaag door het juridisch team van de president werd ingelicht over de vondst van de nieuwe documenten. Garland stelt een speciale procureur aan die moet onderzoeken hoe de documenten in het kantoor en de privéwoning terechtkwamen. Met de aanstelling wil Garland bewijzen dat Justitie de zaak onafhankelijk en objectief wil onderzoeken, en iedereen gelijk behandelt.

Biden komt voor gelijkaardige feiten onder vuur te liggen als zijn voorganger Donald Trump, bij wie vorig jaar ook meerdere geheime documenten werden gevonden in zijn privé-woning. Er zijn wel verschillen, zegt correspondent Björn Soenens in de VS. "Bij Trump ging het om honderden documenten, een pak meer dan bij Biden. Bij Biden dateren ze ook uit de tijd toen hij vicepresident was. Nog een verschil is dat Biden ze zelf heeft overgedragen, terwijl Trump daartoe gedwongen moest worden." 

Dat neemt niet weg dat de verontwaardiging groot is. "Dit kan Joe Biden zwaar beschadigen", zegt Soenens. "De Republikeinen zullen dit in het Congres tegen hem gebruiken om hem te verzwakken tijdens de laatste twee jaar van zijn ambtstermijn. Het kan ook invloed hebben op Bidens beslissing om al dan niet te gaan voor een tweede ambtstermijn. Mocht hij hier te veel politieke schade van ondervinden, dan zou het wel eens kunnen dat hij de handdoek in de ring gooit."

Het is een vervelende zaak voor Biden, zegt ook hoogleraar Amerikaanse politiek Bart Kerremans. "Vanuit politiek perspectief is dit een godsgeschenk voor de Republikeinen. Hiermee kunnen ze de druk op de Biden-regering opdrijven door een onderzoek te starten tegen Biden."

De zaak is dubbel vervelend omdat ze doet denken aan de zaak die tegen Bidens voorganger Donald Trump loopt. Die raakte immers verwikkeld in een schandaal rond geheime documenten die werden aangetroffen in de Mar-a-Lago, een resort van Trump in Florida. Biden was daar toen heel scherp over, waarop Trump reageerde om eens te zoeken naar de documenten die Biden nog achterhoudt. 

Toch is er een verschil in hoe beiden het aanpakken, zegt ook Kerremans. "Biden en zijn medewerkers doen er alles aan om alle documenten te verzamelen en over te dragen aan de National Archives, zoals bij wet is bepaald", zegt Kerremans. "Dat blijkt toch uit wat nu al bekend is."

Trump daarentegen zou documenten hebben achtergehouden van de National Archives. "Het onderzoek loopt nog en we moeten altijd voorzichtig zijn, maar er zijn aanwijzingen dat Trump de documenten zelfs heeft verplaatst zodat het archief ze niet zou vinden", zegt Kerremans.

Het neemt niet weg dat er documenten blijven opduiken op plaatsen waar ze niet thuis horen. "Het is merkwaardig dat er op die manier wordt omgegaan met documenten van nationaal veiligheidsbelang. Biden die hier nu voor verantwoordelijk is, wist zelfs niet waar die documenten waren en of daar gevoelige informatie in staat."