Fransen willen massaal de straat op uit protest tegen verhoging pensioenleeftijd
President Emmanuel Macron wil doen wat ruim tien jaar lang onmogelijk leek in Frankrijk: de pensioenleeftijd verhogen. De Franse vakbonden hebben al acties aangekondigd.
De Franse regering gaat een wetsonderwerp indienen om de pensioenleeftijd te verhogen van 62 naar 64 jaar. Dat maakte de Franse premier Elisabeth Borne gisteren bekend tijdens een persconferentie. “Ik ben me er zeker van bewust dat het aanpassen van ons pensioensysteem tot vragen en angst zal leiden bij de Franse bevolking”, zei Borne.
De regering probeert met de hervorming een van de gevoeligste maatschappelijke onderwerpen van het land aan te pakken. Zo’n 54 procent van de Fransen is tegen de plannen. De vakbonden hebben acties aangekondigd, maar volgens de regering zijn de pensioenen op termijn onbetaalbaar als 62 jaar de norm blijft.
3 miljard euro
De Franse pensioenpot kende in 2022 nog een overschot van ruim 3 miljard euro. In 2023 zal dat veranderen in een tekort dat zal oplopen tot 20 miljard in 2032. De afgelopen maanden voerde de regering overleg over de hervormingen met de sociale partners en achter de schermen ook met de oppositie in het parlement. Dat leidde tot een paar laatste aanpassingen.
De leeftijdsverhoging wordt vanaf 2030 ingevoerd. Ook wordt de periode verlengd dat premies moeten worden betaald om recht te hebben op een volledig pensioen. Het minimumpensioen gaat omhoog naar ongeveer 1200 euro in de maand.
Aanvankelijk mikte Macron op 65 jaar, maar om voldoende steun in het parlement te krijgen heeft hij dat verlaagd naar 64 jaar.
Massaal de straat op
De vakbonden zinnen op een gezamenlijke reactie. “We zullen massaal de straat op gaan,” waarschuwde Frédéric Souillot van vakfederatie FO. “Alle vakbonden zijn tegen de plannen én de meerderheid van de Fransen is tegen de plannen. Het kan niet zo zijn dat de regering zich tegen het hele land keert.
Dat ziet de regering anders. “Het kan natuurlijk niet zo zijn dat je een maatregel niet neemt, alleen omdat het een impopulaire maatregel is,” aldus regeringswoordvoerder Olivier Véran.
De pensioenen zijn al decennia een explosief dossier in Frankrijk. Bijna elke aangekondigde hervorming leidt tot protest. Het huidige Franse pensioenstelsel werd opgezet na de Tweede Wereldoorlog. In 1982 verlaagde de socialistische president François Mitterrand de officiële pensioenleeftijd van 65 naar 60 jaar.
Vanaf de jaren negentig werden de regels aangescherpt toen duidelijk werd dat de bevolking vergrijsde. Uit protest werd in 1995 drie weken lang gestaakt in het hele land. Onder de rechtse president Nicolas Sarkozy ging in 2010 de pensioenleeftijd omhoog van 60 naar 62 jaar. Ook toen gingen miljoenen Fransen de straat op.
Concessies
Eind 2019 presenteerde Emmanuel Macron zijn eerste plannen om de pensioenen aan te pakken en ook toen werd er gestaakt en actiegevoerd. Uiteindelijk zette Macron zijn plannen in de ijskast, omdat corona om zich heen greep.
Vorig jaar werd Macron herkozen en nu wil hij daadwerkelijk aan de slag met het verhogen van de pensioenleeftijd. In het Franse parlement ligt de kwestie echter ook gevoelig. Omdat Macron daar geen meerderheid meer heeft, moet hij onderhandelen met zijn tegenstanders.
De twee grootste oppositiepartijen, radicaal-links en radicaal-rechts, zijn tegen. De gematigd-rechtse oppositie is bereid voor te stemmen als de regering extra concessies wil doen.
Macron wil de plannen eind deze maand naar de Assemblée sturen.