Het is vandaag ‘Quitters Day’. Dit is waarom je goede voornemens nooit lang volhoudt én hoe je dat verandert
“New year, new me” en daar hoort uiteraard je lijst aan goede voornemens bij. Maar de doelen die we onszelf opstellen, geven we helaas ook snel weer op, bevestigt onderzoek op deze ‘Quitters Day’, de dag waarop de meesten hun voornemens overboord gooien. Wat blijkt? Ons brein is er gewoon niet voor gemaakt. Én er bestaat een manier om het beter aan te pakken.
Heel wat Belgen zijn 2023 gestart met een reeks aan goede voornemens. De populairste? Meer verdienen, meer gewicht verliezen of streven naar meer persoonlijke ontwikkeling. Of we dat lang volhouden? Helaas. Uit recent onderzoek van de sportapp Strava blijkt dat de meesten rond pakweg 19 januari al opgeven. Sommigen geven er na twee weken al de brui aan, rond ‘International Quitters Day’, altijd de tweede vrijdag van januari.
Wat we meestal fout doen als we voornemens formuleren
Waarom houden we zo moeilijk vol? Een van de belangrijkste redenen daarvoor is dat onze voornemens meestal nogal vaag zijn, schrijft de Britse gedragswetenschapper Pragya Agarwal op nieuwssite The Conversation. “We willen gezonder of gelukkiger zijn, maar hebben vaak geen definitie voor wat dat precies voor ons betekent. Of we willen meer geld verdienen, maar hebben geen zicht op een concreet bedrag of een financieel plan.”
Onze voornemens zijn vaak te algemeen of te ambitieus.
Professor Pragya Agarwal
Deze te algemene doelen geven ons onvoldoende richting. Als je niet weet waar je naartoe wil, weet je ook niet welke weg je moet volgen, of hoe ver je nog door moet tot het gewenste resultaat, of welke hindernissen je moet trotseren. En hoe bereid je je best voor? Op al die vragen biedt een groot deel van onze voornemens geen antwoord.
Agarwal: “We denken vooral aan het resultaat dat we willen bereiken, maar niet aan het proces of de reis daar naartoe. Daardoor lijkt ons doel vaak dichterbij dan we denken en kunnen we onszelf enige moeilijkheden onderweg niet voorstellen.”
Je brein is heel lui, dus er is maar één oplossing
Plus, onze doelen zijn vaak iets te ambitieus, omdat we onszelf wat meer willen uitdagen in het nieuwe jaar. We denken dat een grotere uitdaging of een moeilijker doel ons meer voldoening zal geven, dat is hoe onze hersenen nu eenmaal geprogrammeerd zijn.
Maar tegelijk zijn onze hersenen lui, schrijft de Britse professor. We krijgen dingen pas echt voor elkaar als we er een gewoonte van maken. “Dan creëren we mentale snelkoppelingen, waardoor onze hersenen makkelijker kunnen handelen zonder al te veel inspanning”, zegt Agarwal.
“Hoe langer je een bepaalde gewoonte hebt, hoe dieper die snelkoppelingen zich in ons brein wortelen. We grijpen zonder na te denken naar een zak chips voor de tv. Of we drukken impulsief op de sluimerknop als onze wekker gaat. Dat is een routine geworden.”
Dingen herhalen vinden onze hersenen aangenamer dan nieuwe opties te overwegen. Zeker als die mogelijks minder fijn zijn. “Mensen nemen graag een binnenweg als het kan, ons brein ook. Daarom is met een gewoonte stoppen zo ontzettend moeilijk.” Als je dus altijd Netflix keek ’s avonds, zal het lastig zijn om dat ineens te vervangen door sport of een wandeling.
Plotste veranderingen zijn niet alleen erg vermoeiend, maar ook heel stressvol voor ons brein.
Professor Pragya Agarwal
“Hoe meer we op het doel focussen in plaats van op de kleine stapjes om de nieuwe gewoonte te creëren, hoe lastiger het zal zijn”, benadrukt de prof. Bovendien toont onderzoek dat we verschillende hersengebieden moeten activeren om een oude gewoonte te doorbreken. “Dat is zeer vermoeiend voor ons brein. Daarom zal het zich koste wat kost daartegen verzetten. En daarom vallen we vaak terug in onze comfortabelere routine.”
Hoe doorbreek je het patroon?
Zijn onze goede voornemens dan niets waard? Als je je gewoontes toch graag wil veranderen in het nieuwe jaar, moet je je eerst bewust worden van de routines die al creëerde, zegt Agarwal. “Zo weet je hoe moeilijk je het exact zal hebben. Je moet dus eerst jezelf écht goed kennen, voor je streeft naar de ‘nieuwe jij’.”
We focussen ons ook te hard op de negatieve aspecten in ons leven en in onszelf, zegt ze. “Hoe meer we daarop focussen, hoe groter de kans dat we ons down voelen en mooie dingen mislopen. Als we ons in de plaats meer zouden richten op onze positieve routines, dan wordt de kans dat we onze mindset kunnen veranderen ook hoger.”
Daarnaast moet je vooral duidelijkere en haalbare doelen opstellen, vertelt de prof. Zoals: vervang de koekjes in de zetel door kruidenthee. Of besteedt één extra uurtje per week aan wat fysieke activiteit. “Leer eerst jezelf te accepteren zoals je bent. Belangrijk hierbij is ook om te begrijpen waarom je zo bent en niet anders.” Misschien merk je dan wel dat er niet zo veel mis is als aanvankelijk leek. En dat is helemaal oké.
