Hooggerechtshof gelast onderzoek naar rol van Bolsonaro bij bestorming, mogelijk plannen ‘staatsgreep’ gevonden bij ex-minister

Rechter Alexandre de Moraes van het Hooggerechtshof bepaalde dat binnen een lopend onderzoek naar de aanstichters van de bestorming, ook de oud-president moet worden betrokken. De Moraes kwam zo tegemoet aan een verzoek dat aanklagers van het Braziliaanse Openbaar Ministerie (OM) eerder vrijdag hadden gedaan.

Volgens de aanklagers is het onderzoek naar Bolsonaro, die sinds eind december in de Verenigde Staten verblijft, nodig omdat hij wordt verdacht een van de “aanstichters en morele daders” te zijn van de “ondemocratische daden die hebben geleid tot geweld en vandalisme in overheidsgebouwen in de hoofdstad, een week na het aantreden van de nieuwe president Luiz Inacio Lula da Silva”. Dat schrijft het parket-generaal volgens het Franse nieuwsagentschap ‘AFP’ in een persbericht.

In het bijzonder gaat het om een video die Bolsonaro begin deze week online zette waarin de rechtmatigheid van de presidentsverkiezingen in twijfel werd getrokken. Daarin zien de aanklagers mogelijk ophitsing. Door die video “zou Bolsonaro publiekelijk het initiatief hebben genomen tot het plegen van een misdaad”.

Volgens De Moraes heeft Bolsonaro zich met de video “in theorie crimineel en beledigend uitgelaten over de gerechtelijke instituties, in het bijzonder het Hooggerechtshof - aan wier rechters hij fraude bij de verkiezingen toerekent om een ​​mogelijke kandidaat te bevoordelen - en het Kiestribunaal, zonder enig bewijs bewerend dat de uitslag van de verkiezingen frauduleus was”.

De rechter bepaalde ook dat Bolsonaro mogelijk ondervraagd zal worden in het onderzoek. De oud-president bevindt zich momenteel in Florida, waar hij enkele dagen voor de beëdiging van Lula op 1 januari naartoe is gevlogen.

Naast Bolsonaro, heeft ook voormalig justitieminister Anderson Torres het nodige uit te leggen. Volgens de krant ‘Folha’ werd een zeer compromitterende document gevonden tijdens huiszoekingen door de federale politie in het huis van de oud-minister. Daarin wordt beschreven welke maatregelen moesten worden genomen om het verkiezingsresultaat te annuleren bij winst door Lula da Silva. Er loopt al een arrestatiebevel tegen de man, die wordt verdacht van medeplichtigheid aan de onlusten. Het gaat wel om een apart onderzoek, buiten de scope van het onderzoek dat naar Bolsonaro loopt.

De tekst van drie pagina's, waarvan de inhoud vrijdag werd gepubliceerd in de krant, voorziet dat de federale overheid de macht neemt over het Kiescomité, dat waakt over het goede verloop van de stembusgang. De reden voor de overname van de controle is "om het behoud en herstel van de transparantie te waarborgen, en om de regelmatigheid van het verkiezingsproces voor de presidentsverkiezingen van 2022 goed te keuren", zo staat in de tekst.

Volgens heel wat juristen is die gang van zaken niet constitutioneel. In de praktijk zou het immers neerkomen op het annuleren van de verkiezing van Lula tot president.

De krant meent dat de vondst van dit document kan aantonen dat de entourage van Jaïr Bolsonaro een staatsgreep voorbereidde bij verlies bij de verkiezingen. De ontwerptekst voorzag immers de oprichting van een commissie die de stembusgang moest reguleren om het reeds bestaande Kiescomité te vervangen. De leden van de nieuwe commissie zouden vooral leden van het voormalige ministerie van Justitie zijn.

De federale politie geeft geen commentaar op de onthullingen in de krant, maar voert wel een onderzoek naar de vermeende feiten.

Torres verklaarde dat het document wellicht op een stapel papieren lag die moesten vernietigd worden, en dat de gelekte inhoud uit zijn context werd gerukt. De man zelf bevindt zich - net als Bolsonaro - in de Verenigde Staten.

De man blijft echter beweren onschuldig te zijn en belooft snel naar Brazilië terug te keren om een verklaring af te leggen bij de autoriteiten, ook al noemde hij geen specifieke datum wanneer dat zou zijn.

De huidige minister van Justitie, Flavio Dino, liet weten dat als Torres maandag niet teruggekeerd is, hij een uitleveringsbevel zal uitvaardigen.