Heleen Debruyne: ‘Doorgaans ben ik van het principe dat de individuele consument zich niet zo schuldig moet voelen over het klimaat’

Het is een slecht jaar voor liefhebbers van wintersport. Nog nooit lag er zo weinig sneeuw in de Alpen. Veel laag gelegen skigebieden blijven noodgedwongen dicht. Elders proberen wanhopige ondernemers het seizoen nog te redden door energievretende sneeuwkanonnen in te zetten. De klimaatopwarming die hun problemen veroorzaakt vertragen ze zo in elk geval niet. In hoger gelegen gebieden ligt er wel nog sneeuw, maar daar is het nu zo druk dat het oppassen is niet tegen een andere toerist op latten aan te knallen. Op kunstsneeuw is het ook moeilijk skiën, wat het risico op ongevallen nog vergroot. Mensen die van zo’n opgespoten strook piste sukkelen, landen bovendien vaker op een rotspartij, tegen een boom of paaltje. Zodra er geen sneeuw meer onder de ski’s zit, gaat het glijden niet meer zo makkelijk.

Je moet er maar zin in hebben, denk ik dan. Mijn eigen liefde voor wintersport is al jaren bekoeld. Toen ik jong was en snakte naar heftige zintuiglijke ervaringen – alles om mezelf te vergeten – ben ik ook een paar keer gaan skiën. Met doodsverachting van een berg sjezen was inderdaad heerlijk. Minder heerlijk: telkens weer op dat piepende liftje gaan zitten, tussen al die andere skiërs, om naar de top van de berg gebracht te worden. En dan weer naar beneden. Ski’s op de schouders, onhandig stappen naar de overvolle blokhut, om in het rumoerige gezelschap van te veel andere skiërs middelmatig maar duur eten naar binnen te stouwen. Me uit het skipak hijsen om op een vies toilet te gaan plassen. Een mouw van dat skipak op de natte toiletvloer laten vallen. Vloeken. Kleverige zonnecrème smeren. En hop, weer naar dat liftje. En weer naar beneden. Enzovoorts. Een koude, dure metafoor voor de leegheid van het leven. De adrenaline tijdens de afdaling was me dat niet waard.

Dat klimaatwetenschappers voorspellen dat het er niet beter op zal worden met de sneeuw in de skigebieden, raakt me dus niet. Je kan ook prachtige wandelingen maken in de Alpen. Maar de meeste wintersporters lijken niet van plan om een andere hobby te zoeken. Om daarop te anticiperen zijn ondernemers in het Alpengebied nu al bezig met het ontginnen van voorheen ongerepte gebieden, nog hoger in de bergen. Daar bouwen ze pistes en resorts, graven ze met bulldozers waterbassins om kunstsneeuw te maken. Sneu voor de berggeiten, slecht voor de biodiversiteit, maar de plaatselijke economie moet blijven draaien.

Doorgaans ben ik van het principe dat de individuele consument zich niet al te schuldig moet voelen over het klimaat. Ja, jouw biefstuk, dieselwagen, vliegvakantie, smartphone, jeansbroek of pelletkacheltje zijn slecht voor je ecologische voetafdruk, maar zolang overheden niets veranderen aan het hele globale economische systeem, is je voetafdruk nogal verwaarloosbaar. Maar dan kijk ik naar beelden van skiërs in felgekleurde pakken, die roetsjen op smalle, witte sneeuwbanen in een bruin landschap, en denk ik: toch gek, geld betalen om vakantie te vieren op een plek waar je zo met je neus op het naderend onheil wordt gedrukt.