Politie zet waterkanonnen in bij grote demonstratie tegen uitbreiding bruinkoolmijn bij Lützerath

Halverwege de middag escaleerde de demonstratie toen een deel van de demonstranten doordrong tot in de afgraving. Levensgevaarlijk volgens de politie, die ze probeerde terug te drijven en daarbij volgens aanwezige verslaggevers met wapenstokken op mensen insloeg. Later zette de politie kortstondig waterkanonnen in om te verhinderen dat de menigte het met hekken afgesloten dorp zou binnendringen. Op verschillende Telegram-kanalen riepen activisten de demonstranten op het dorp te bestormen.

Bruinkool is omstreden, omdat het vervuilender is dan steenkool en omdat de afgraving ervan grote schade aan het landschap veroorzaakt. In Duitsland, dat al jaren internationaal voorop wil lopen in de transitie naar klimaatneutrale energie, zien veel mensen de bruinkoolwinning als kwalijk anachronisme.

Ook Greta Thunberg stond zaterdagmiddag met haar voeten in de West Duitse modder, zij aan zij met Duitslands bekendste klimaatactivist Luise Neubauer. En toen de eerste demonstranten in de schemering naar huis gingen, spoorde de frontvrouw van een wereldwijde generatie klimaatactivisten aan tot verdere actie: ‘Lützerath is er nog. En zo lang de kool nog in de grond zit is deze strijd niet ten einde.’

Hoewel de betogers Lützerath op een paar honderd meter na niet bereikten, bleef de stemming grimmig en hadden de honderden aanwezige agenten moeite de controle over de gebeurtenissen te houden. Wellicht omdat ze zich hadden ingesteld op de komst van maximaal 8.000 mensen. Er werden arrestaties verricht en volgens Duitse media raakte een aantal demonstranten gewond. Maar de politie wil geen aantallen noemen tot de demonstratie voorbij is.

Compromis

Onder de vorige Duitse regering was afgesproken dat bruinkool de komende jaren alleen nog in een paar gebieden in het oosten van land mocht worden afgegraven, voordat het definitief in de ban zou gaan. Garzweiler II, zoals de afgraving bij Lützerath heet, was eigenlijk al ‘dicht’.

Dat Lützerath toch moet wijken, is het resultaat van een deal tussen energieleverancier RWE en Duits minister van Economische Zaken en Klimaatbescherming, Robert Habeck, van De Groenen. Met oog op de energieschaarste veroorzaakt door de Russische inval in Oekraïne, spraken ze af dat RWE de komende jaren ook in Noordrijn Westfalen weer bruinkool mag winnen. In ruil daarvoor wordt winning in Duitsland vanaf 2030 helemaal verboden.

Greta Thunberg vindt, net als andere internationale klimaatactivisten, dat Duitsland het gat in de energievoorziening veel beter kan opvullen met kernenergie. Maar dat druist in tegen het Duitse beleid zo snel mogelijk alle kerncentrales te sluiten. Vooral voor de Groenen is deze ‘Atomausstieg’ een heilig huisje waaraan ze vast willen houden, ook als dat betekent dat er wat langer steen- en bruinkool wordt gestookt als ‘tussenoplossing’.

Tijdens de demonstratie uitte Thunberg scherpe kritiek op Habeck, in een interview met het Duitse persbureau DPA. Dat hij zaken doet met een bedrijf als RWE, laat volgens Thunberg zien ‘waar de prioriteiten van de Duitse regering liggen’.

Lützerath

Op één persoon na heeft RWE alle oorspronkelijke bewoners van Lützerath al jaren geleden uitgekocht, zoals het bedrijf dat de afgelopen decennia in tientallen dorpen en gehuchten in de omgeving heeft gedaan. De afgelopen weken trokken honderden activisten naar Lützerath en namen intrek in de lege huizen en boerderijen.

Sinds agenten afgelopen woensdag begon met de ontruiming, heeft de politie Lützerath met hekken en hermetisch van de buitenwereld afgesloten. Sindsdien hebben al ruim 400 activisten het dorp verlaten, de meesten vrijwillig. Op dit moment zouden nog enkele tientallen mensen in en om Lützerath aanwezig zijn, onder andere in boomhutten en in een zelf gegraven tunnel.

De demonstratie bij Lützerath leidde ook verkeerschaos in de wijde omgeving: er stonden files op verschillende snelwegen in het Ruhrgebied en de treinen naar stations in de buurt waren overvol. De demonstranten kwamen uit heel Europa.