"Geef mensen waardig onderdak": de smeekbede van chirurg en voormalig minister Réginald Moreels aan staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor 

Na de brand vorige week in het kraakpand in de Paleizenstraat in Schaarbeek, waar zeker 900 migranten en vluchtelingen verblijven, gingen journalisten van "Terzake" ter plaatse om te kijken hoe die mensen daar precies leven. Ze zagen met hun eigen ogen hoe mensonwaardig de situatie er is: de ene matras naast de andere in vochtige, onhygiënische ruimtes. 

"De migranten die momenteel vastzitten in de Paleizenstraat of zonder dak aan het Noordstation leven in ellende. Ze beseffen dat ze niet welkom zijn en moeten daarvoor boeten in hun eigen uitwerpselen", schrijft chirurg Réginald Moreels in een brief aan staatssecretaris Nicole de Moor (CD&V) die afgelopen zaterdag werd gepubliceerd op dewereldmorgen.be. 

Moreels is ex-voorzitter van Artsen Zonder Grenzen en was van 1995 tot 1999 eerst staatssecretaris en daarna minister voor Ontwikkelingssamenwerking voor CVP (de voorganger van CD&V). In "De ochtend" op Radio 1 verduidelijkt hij waarom hij het nodig achtte om in de pen te kruipen: "We hebben in België een van de beste sociale zekerheidssystemen ter wereld en ik zal nooit aanvaarden als arts, maar ook niet als burger, dat mensen hier in die omstandigheden moeten leven."

"Ik heb zelf veel vluchtelingenkampen bezocht en heb gewerkt in oorlogsgebieden: nog nooit heb ik zo’n omstandigheden meegemaakt. Dit gaat over universele mensenrechten en mevrouw De Moor moet die kennen: die mensen hebben recht op waardig onderdak en waardige leefomstandigheden."

Moreels noemt de omstandigheden waarin deze mensen moeten leven in zijn brief "een vlam voor agressie". "Hoe zou je zelf zijn", vraagt hij zich af op Radio 1. "Ik zou ook gefrustreerd en agressief worden van zo'n ongastvrije ontvangst. Ik zeg niet dat je iedereen een verblijfsvergunning of asiel moet geven, maar of ze hier nu tijdelijk of definitief zijn, met of zonder papieren, geef hen gewoon menswaardig onderdak."

De Moor zelf zei vorige week in "Terzake" dat ze al heel wat gedaan heeft om de wantoestanden aan te pakken. "Ik ben het eigenlijk een beetje beu om te moeten horen dat ik het niet zou willen oplossen", klonk het geïrriteerd. "U mag niet vergeten dat wij elke dag nieuwe asielzoekers opvangen die hier aankomen en dat we daar voorrang geven aan de meest kwetsbaren." 

De staatssecretaris wijst er in "Terzake" ook op dat ze de voorbije maanden "duizenden opvangplaatsen heeft gecreëerd", maar voegt er terloops ook aan toe dat er "heel wat mensen verblijven in de Paleizenstraat die geen asielzoeker zijn". Daarbij benadrukt ze dat Fedasil voor deze mensen - daklozen bijvoorbeeld - niet bevoegd is. "Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen."

De verdeeldheid van de bevoegdheden is geen valabel argument, vindt Moreels: "Ik heb zelf vier jaar in de regering gezeten en ik weet dat de bevoegdheden nu zo verspreid zijn dat niemand nog verantwoordelijk is. Dat is een situatie waar we niet snel uit zullen raken, maar ondertussen moet er wel iemand aan de kar trekken." 

"Ik heb zelf op het departement Ontwikkelingssamenwerking gewerkt en heb daar veel taboes doorbroken en de corruptie op het departement weggewerkt. Als je in de politiek iets wil bereiken, moet je op deuren bonzen. In haar plaats zou ik zelf de straat op trekken. Ik zou overal op de deur gaan kloppen en zeggen: deze kerk, synagoge of wat dan ook moet open zodat we hier mensen kunnen opvangen."

Moreels verwijt De Moor een gebrek aan durf: "Je moet durven rebelleren en je moet de eerste minister daar in mee trekken. Ik weet niet of het slechte wil is, maar mevrouw De Moor is een specialiste en mensen in deze omstandigheden laten leven is niet aanvaardbaar."

Een antwoord op zijn brief kreeg Moreels nog niet: "Ik heb de brief zaterdag ook naar het kabinet van mevrouw De Moor gestuurd, maar daar waren ze allemaal naar de nieuwsjaarsreceptie van CD&V. Ik heb hen in mijn brief - met de nodige dosis droefheid en ironie - een aangename receptie gewenst."