Wat als jouw kind wordt gepest? Of wat als het zélf een pestkop is? Vragen na de zelfdoding van een jongen van 14, mogelijk na pesterijen

"Het is in de loop van de voorbije maanden duidelijk geworden dat een aantal concrete gebeurtenissen ertoe hebben geleid dat de jongen de wanhoopsdaad heeft gepleegd", vertelt advocaat Thomas Vandemeulebroucke die de ouders van de 14-jarige Daan vertegenwoordigt. De ouders die ervan overtuigd zijn dat hun zoon zelfmoord pleegde door langdurige pesterijen, willen niet dat de pesters zwaar gestraft worden, maar willen sensibiliseren en tonen hoe pestgedrag dramatische gevolgen kan hebben. 

Als het gaat over pestgedrag kan de impact van ouders op hun kinderen belangrijk zijn. Dat zegt Hannes Vanhee, coach bij Blad.Steen.Schaar en gespecialiseerd in het coachen tegen pestgedrag. “Het is vooral belangrijk preventief in dialoog te gaan met je kind. Door interesse te tonen en je te proberen verplaatsen in de leefwereld van je kind, kan je een gesprek aangaan waardoor je op tijd kan ingrijpen als je kind gepest wordt of zelf pest.”

Soms is preventief optreden niet meer aan de orde en wordt je kind op de speelplaats of - steeds vaker - online gepest. Wat doe je dan best? “Het is een eerste reflex als ouder om in de verdediging te schieten, maar het is belangrijk dat je het probleem erkent, hoe groot of klein ook”, gaat Vanhee verder.  

Als ouder ben je geneigd je woede te projecteren op de pestkop. Vanhee zegt dat het een goed idee is om met de ouders van de pestkop of de pestkop te spreken, maar niet louter om hem of haar te straffen. “Als je de pestkop gaat straffen, gebeurt dat vaak publiekelijk waardoor de rollen worden omgekeerd. Pesters worden zo slachtoffer omdat iedereen en alles zich tegen hem of haar keert.”  

Een beter idee is om opnieuw verbinding te zoeken tussen het slachtoffer en de pester. “Je kan aan tafel gaan zitten met de ouders, maar ook met leerkrachten of andere instanties die samen kunnen achterhalen waar de problemen zijn ontstaan. Zo kunnen pester en pestkop elkaar opnieuw vinden en samen een uitweg zoeken."  

Kinderen kunnen ook leren opkomen voor zichzelf en elkaar. Er zijn heel wat instanties zoals scholen en jeugdbewegingen die met projecten bezig zijn om kinderen weerbaarder te maken. Ook in de thuisomgeving kan dat gestimuleerd worden. 

“Het is belangrijk dat je kind nee leert zeggen en zijn grenzen kan bewaren”, benadrukt Vanhee. “Geeft je zoon of dochter thuis aan dat een grens bereikt is en de broer of zus respecteert dat bijvoorbeeld niet, dan moet je daar best over praten met je kinderen, zodat ze leren wat kan en niet.”  

Een grote angst van ouders is dat hun eigen kind zelf de pestkop is. “Ook dan ga je als ouder in een soort beschermmodus en zal je zijn of haar gedrag eerder relativeren, maar je moet het probleem nog steeds erkennen.” Vanhee gaf eerder aan dat straffen niet de oplossing is, maar hij vindt het wel belangrijk samen met je kind te kijken naar de gevolgen van het pestgedrag.  

“Als ouder moet je proberen je kind respect bij te brengen en je mag wel een bepaalde verantwoordelijkheid bij je zoon of dochter leggen. Laat je kind opnieuw verbondenheid zoeken met de persoon die het pest. Je staat er niet alleen voor. Ook dan kan je leerkrachten en organisaties aanspreken die werk kunnen maken van oefeningen en klasgesprekken zodat pesters snappen wat de gevolgen van hun acties zijn.”