Trouwen met je neef of nicht was heel gewoon in de bronstijd in Griekenland, blijkt uit DNA-studie
In de bronstijd was het, in wat vandaag Griekenland is, heel gewoon dat neven en nichten met elkaar trouwden. Dat blijkt uit een internationale studie die oude DNA-stalen met succes kon onderzoeken. Wetenschappers hebben het over "compleet nieuwe inzichten in de trouwgewoontes en -regels en in de familiestructuren in het oude Griekenland".
Het onderzoek is gevoerd door het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie in Leipzig, in samenwerking met een internationaal team. Het is verschenen in Nature Ecology & Evolution. De onderzoekers onderzochten het DNA van ruim 100 menselijke resten. De mensen leefden tijdens de bronstijd rond de Egeïsche Zee, in de regio tussen het huidige Griekse vasteland en Turkije.
Ze slaagden erin om dankzij nieuwe analysemethodes nieuwe genetische data te verzamelen voor gebieden waar analyses tot nu moeilijk verliepen. In de buurt van Mycene konden ze zelfs de hele verwantschap reconstrueren van een gezin dat in een plaatselijk gehucht woonde in de 16e eeuw voor Christus. Het is voor het eerst dat een hele familiestamboom op die manier kon worden samengesteld - en op die manier de verwantschap van de verschillende inwoners - in de Mediterraanse regio van die tijd.
Het lijkt erop dat dit systeem van trouwen nergens anders in de wereld bestond
De onderzoekers stootten daarbij op een "volledig onverwachte" ontdekking: op Kreta en andere Griekse eilanden, en ook op het Griekse vasteland, was het heel gewoon om tijdens de bronstijd met neven of nichten (zonen of dochters van ooms of tantes, red.) te trouwen. Op de eilanden zou het gaan om de helft van de huwelijken, op het vasteland om ongeveer een derde. "Het is dus zeker niet iedereen, maar niet iedereen had een neef of nicht", zegt archeoloog en mede-auteur Philipp Stockhammer aan de Amerikaanse nieuwszender CNN. "In elk geval zijn het er te veel om van toeval te spreken."
"Er zijn meer dan duizend oude genomen (genetische datasets, red.) onderzocht uit verschillende delen van de wereld, maar het lijkt erop dat zo'n strikt systeem van trouwen met familieleden nergens anders in de wereld bestond in die tijd", zegt Eirini Skourtanioti, hoofdauteur van de studie die de analyses uitvoerde in een artikel van het Max Planck Instituut. "Dit kwam eigenlijk als een grote verrassing voor ons."
Wat kan de drijfveer geweest zijn?
De onderzoekers blijven met veel vragen achter: waarom was dat blijkbaar heel gewoon? Er kan enkel over worden gespeculeerd. "Misschien was het een manier om landbouwgrond beter samen te houden? In ieder geval betekende het voor families extra continuïteit op een en dezelfde plek. Dit is belangrijk voor de teelt van olijven of druiven, bijvoorbeeld", zegt Stockhammer.
In het Griekenland van de bronstijd was het niet altijd even simpel om eten te verbouwen: er was niet zo veel vruchtbare, goede grond en het duurde soms jaren voor er een goede opbrengst was.
"In ieder geval zal het ontleden van oude genomen ons fantastische nieuwe inzichten in oude familiestructuren blijven bezorgen", zegt Skourtanioti.
Dit artikel is gebaseerd op een mededeling van het Max Planck Instituut.