"Eens kijken of ik te vervangen ben": onze redactie test populaire chatbot op basis van artificiële intelligentie ChatGPT uit 

Een testje op de nieuwsvloer van "Laat": kan artificiële intelligentie de redactie vervangen? "Schrijf een intro-tekst voor een nieuwsprogramma" en "schrijf een analyse over de eenkindpolitiek in China", zo draagt de redactie ChatGPT op.

ChatGPT is een website die à la minute teksten voor je schrijft met behulp van artificiële ofwel kunstmatige intelligentie. Via een chatfunctie geef je ChatGPT makkelijk en snel een opdracht. Je hoeft er dus geen bijzondere technische kennis voor te hebben, wat de site bijzonder populair maakt. Zo populair zelfs dat techgigant Microsoft er maar liefst 10 miljard euro in zou gaan investeren, al wil Microsoft dat bedrag niet zelf bevestigen.

"Ik zou het zelf zo niet doen, maar het is oké", vindt nieuwsanker Xavier Taveirne van de intro die ChatGPT voor hem schrijft. "Het is een beetje lang, maar verder klopt het wel." Ook de analyse over de eenkindpolitiek levert ChatGPT relatief vlot af. "Dit is vrij tot zeer duidelijk", vindt onze redacteur. Al lukken niet alle experimenten: een mop schrijven over het nieuws van de dag gaat het petje van de artificiële intelligentie te boven.

"ChatGPT is een systeem waar je mee kan praten in natuurlijke taal. Je kan er vragen aan stellen", legt expert en baas van het bedrijf Raccoons Michiel Vandendriessche uit. "Maar in plaats van die antwoorden op te zoeken op het internet, zoals Google dat doet, of in plaats van voorgedefinieerde antwoorden te geven die ooit door mensen aan het systeem gevoed zijn, zoals Siri dat doet, gaat ChatGPT echt zélf antwoorden genereren."

Hoe het komt dat ChatGPT zulke realistische antwoorden geeft? "Er zit een generatief taalmodel achter, dat GPT-3 heet", weet Vandendriessche. "Dat is een systeem dat content kan genereren en het is gevoed met heel veel tekst. Dat gaat over boeken, Wikipediapagina's, artikels, internetfora: eigenlijk gewoon heel veel tekstuele content die ooit door mensen is geschreven. Het systeem heeft die allemaal gelezen en zo heeft het geleerd om nieuwe teksten te gaan genereren."

ChatGPT is tegenwoordig overal. Leerlingen gebruiken het om hun huiswerk te maken. Fans gebruiken het om zelf liedjesteksten te schrijven in de stijl van hun favoriete artiesten. Nick Cave kreeg zo sinds de lancering van ChatGPT al tientallen liedjes "in zijn stijl" doorgestuurd van fans.

 "Een echt lied in elkaar boksen kan het niet", zo ventileerde de muzikant zijn frustraties daarover. "Muziek ontstaat uit lijden, uit een complexe en menselijke strijd. Maar algoritmes kunnen niet voelen, data kunnen niet lijden, ChatGPT heeft niets moeten doorstaan."

Toch lijkt ChatGPT here to stay. Het succes zit hem vooral in de eenvoud van het systeem. "De technologie bestaat al enkele jaren, maar wat er nu nieuw is, is dat het extreem toegankelijk is geworden", zo vertelt Vandendriessche. "Je hebt er geen technische kennis meer voor nodig. Je moet enkel een webbrowser hebben, naar een webpagina gaan, een account aanmaken en dan kan je het beginnen gebruiken. En omdat nu iedereen het kan gebruiken, is het nu echt ontploft."

Al is het wel belangrijk om te onthouden dat ChatGPT ook veel fouten maakt. Het systeem lijkt zelfbewust. Wanneer we het vragen wat zijn valkuilen zijn, schotelt hij ons een lijst met al zijn gebreken voor. "ChatGPT kan onnauwkeurige informatie, bias, slechte contextbegrip, generieke antwoorden en gebrek aan creativiteit hebben", om de bot zelf even te citeren.

Die gebreken mogen ons volgens Vandendriessche niet verbazen. "Het systeem is gevoed met online content en online is er veel bias en onnauwkeurige informatie." Welk antwoord ChatGPT zal genereren, blijft ook elke keer weer een verrassing. "Er zitten zoveel complexe berekeningen achter dat het eigenlijk een beetje een black box is, zelfs voor de makers", weet Vandendriessche. 

Die maker van ChatGPT is trouwens het bedrijf OpenAI. Een van de oorspronkelijke oprichters van dat bedrijf is de Tesla- en Twitterbaas Elon Musk. "Initieel was OpenAI een non-profitbedrijf, bedoeld om kennis te delen rond AI", zegt Vandendriessche. "Vandaag probeert het wel effectief geld te verdienen met dit soort systemen."

Professionele tekstschrijvers zien artificiële intelligentie zoals ChatGPT wel eens als een bedreiging. "Ze moeten het gaan bekijken als een tool, om hen te assisteren en om efficiënter te zijn", adviseert Vandendriessche hen. "Op momenten dat je je even minder creatief voelt, en dat je even vastzit, kan je dit soort systemen inroepen om je te helpen."

Ook scholen vrezen dat ChatGPT studenten zou kunnen bederven. In Australië hebben acht universiteiten beslist om digitale examens weer op papier te laten doorgaan, zodat studenten de website niet kunnen gebruiken. "Voor examens kan dat, maar vanaf het moment dat je huiswerk geeft, zullen studenten dit altijd kunnen gebruiken. Ik denk dat we eerder moeten nadenken: hoe gaan we hiermee om? Misschien moet de leerkracht het ook zelf eens gebruiken." 

"Ik denk niet dat we er bang van moeten zijn", besluit Vandendriessche. "Het is er en het gaat ook niet weggaan."

Dat laatste lijkt ook Microsoft te beseffen. De techgigant wil in zee met ChatGPT, naar verluidt zouden ze daar 10 miljard euro voor over hebben, al wil het bedrijf dat zelf niet bevestigen. Ook wat hun plannen met ChatGPT precies zijn, wil Microsoft niet kwijt. Mogelijk zou Microsoft ChatGPT aan zijn cloudservices willen toevoegen.

Vandendriessche ziet in ieder geval bijzonder veel mogelijkheden voor Microsoft. "We weten het niet honderd procent zeker, maar een logisch plan zou zijn dat het wordt geïntegreerd in Microsoft Word bijvoorbeeld."

"Ik ben zelf een tekst aan het schrijven in Word en ChatGPT zegt: ik kan je helpen met deze alinea, of heb je hier al aan gedacht", zo stelt Vandendriessche het zich al voor. "Het lijkt mij een hele handige tool om te hebben."