Tien krokodillenmummies ontdekt die geofferd werden voor Egyptische god: "Ze zijn zeer goed bewaard"
In Egypte zijn tien goed bewaarde krokodillenmummies gevonden op een archeologische site. Dat is bijzonder, want het gebeurt maar zelden dat zo'n vondst aangetroffen wordt op een grafsite die nog niet verstoord is. Bovendien zijn de dieren erg goed bewaard gebleven, waardoor onderzoekers ze van top tot teen konden bestuderen. Ook onderzoekers van het Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen kregen een uitnodiging.
De Egyptische stad Qubbat al-Hawā, meer dan 2.300 jaar geleden. Tijdens een ceremonie voor de krokodillengod Sobek worden de stoffelijke resten van tien grote krokodillen neergelaten in een ritueel graf. Ze zijn ingepakt in palmbladeren, touw en linnen. Na het offer wordt het graf boven de mummies gesloten.
Pas in 2019 valt de zon opnieuw op de mummies, wanneer Spaanse archeologen van de Universiteit van Jaén de graftombe blootleggen. Ze vinden vijf skeletten en vijf schedels van krokodillen. De beesten, waarschijnlijk Nijlkrokodillen en West-Afrikaanse krokodillen van zo'n 1,8 tot 3,5 meter groot, zijn opvallend goed bewaard gebleven. Ook onderzoekers van het Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen reizen naar Egypte om de resten te onderzoeken.
Archeozoöloge Bea De Cupere noemt het een van de mooiste vondsten die ze ooit onder ogen kreeg. "Het is uitzonderlijk om tien krokodillen te vinden, en ze zijn ook nog eens zeer goed bewaard. Dat kom je niet elke dag tegen." In het wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE werden vandaag de resultaten van het onderzoek gepubliceerd.
Maagstenen
De matten waar de dieren in gewikkeld waren, zijn intussen vergaan, waarschijnlijk weggerot of opgegeten door insecten. Daardoor konden de archeologen de botten en schedels tot in detail onderzoeken. Ze ontdekten dat er geen ingewanden verwijderd waren en dat de dieren ook niet ingesmeerd waren met pek of bitumen, een substantie die vaak gebruikt werd bij het mummificeren.
"We veronderstellen dat de krokodillen eerst ergens anders zijn neergelegd, of zijn begraven in een zanderige omgeving zodat ze op een natuurlijke manier konden uitdrogen. Daarna zijn ze in linnen of matten gewikkeld en naar het graf gebracht", legt De Cupere uit.
BEKIJK - Onderzoekers van het Museum voor Natuurwetenschappen in Brussel zullen de krokodillenmummies verder ontleden:
Dat liep wellicht niet altijd van een leien dakje. Het zou alleszins kunnen verklaren waarom drie skeletten goed bewaard bleven terwijl er van de andere twee heel wat lichaamsdelen ontbreken. Die zijn waarschijnlijk verloren gegaan tijdens het inwikkelen en het transport naar de rituele site.
Het lijkt er ook op dat de dieren een weinig benijdenswaardige dood stierven. Ze werden waarschijnlijk niet geslacht, want daar ontbreken alle sporen van. Het zou kunnen dat ze verdronken werden, verstikt, of dat de oude Egyptenaren ze lieten oververhitten door ze lange tijd in de zon te laten liggen.
De onderzoekers troffen trouwens nog een bijzondere vondst aan in de goed gewaarde ingewanden: zogenaamde gastrolieten. Dat zijn een soort van maagstenen die krokodillen inslikken en die achterblijven in hun spijsversteringsstelsel. De stenen helpen hen om hun balans te bewaren in het water.
God van de vruchtbaarheid
Maar waarom uitgerekend krokodillen offeren? Het ritueel speelde zich af in Qubbat al-Hawā, een site bij de stad Aswan in het zuiden van Egypte. Daar offerden de oude Egyptenaren krokodillen aan de god Sobek, de god van de vruchtbaarheid die vaak werd afgebeeld met een krokodillenkop. Een kleine vijftig kilometer verderop ligt de tempel van Kom Ombo, een belangrijk centrum voor krokodillenverering.
De krokodillen hadden het ongeluk geassocieerd te worden met de rivier de Nijl, waarin ze leefden. Dankzij het water van die rivier en het vruchtbare slib was de Nijldelta een bloeiende plek voor de landbouw.