De leefomstandigheden in het grote kraakpand in de Paleizenstraat in Schaarbeek waren al sinds midden december erbarmelijk. Toen er vorige week ook nog eens brand uitbrak, gingen alle alarmbellen af (DS 13 januari). De eerste stap om het gebouw leeg te krijgen, is achterhalen wie precies de bewoners zijn. Hoeveel van hen zijn asielzoekers met recht op opvang door de federale overheid? Hoeveel van hen zijn daklozen, die een slaapplaats kunnen krijgen van het Brussels Gewest, als ze dat willen? Nadat de regeringen wekenlang de kat uit de boom hebben gekeken (DS 11 januari), proberen daklozenorganisatie Samusocial en Fedasil vanaf vandaag om op die vragen een antwoord te krijgen.

Niemand zal het pand binnengaan. ‘We hebben een registratiepunt opgericht in de buurt van de Paleizenstraat, waar we de sociale screening zullen uitvoeren’, zegt Christophe Thielens van Samusocial. ‘Enkele verantwoordelijken in het gebouw laten we het adres verspreiden onder de bewoners. Wie hulp wil, kan dan naar ons komen. We werken met een beurtrol.’

• Brief aan Nicole de Moor: ‘Ga desnoods met uw kabinet naar de Paleizenstraat, doe er iets aan’

Bewoners die beschikken over een ‘bijlage 26’, die toont dat ze een verzoek om internationale bescherming hebben ingediend, komen bij het team van Fedasil terecht. ‘Wij zullen bekijken of het over hun eerste asielaanvraag gaat, of die nog niet afgehandeld is … Kortom: of zij recht hebben op opvang’, zegt woordvoerster Mieke Candaele. Ze zegt dat het de bedoeling is elke dag zo’n tweehonderd bewoners te screenen. ‘We willen hoogstens vijf dagen bezig zijn. Iedereen wil dit proces zo snel mogelijk afronden.’

Niet voor iedereen een bed

Maar dat betekent niet dat kraakpand Paleis over vijf dagen verleden tijd zal zijn. Ten eerste, zegt Candaele, ‘zal niet iedereen uit het gebouw zich aanbieden. Daar wonen ook mensen die onder de radar willen blijven’.

Bovendien zal ook wie zich wél laat screenen, daarom niet meteen een opvangplaats kunnen krijgen. Het netwerk van Fedasil is al maanden verzadigd, er komen maar mondjesmaat weer plaatsen vrij. ‘Als er veel mensen met recht op opvang blijken te zijn, zullen we die niet allemaal meteen een plaats kunnen geven’, bevestigt Candaele. ‘We zullen contact houden met deze mensen en hen laten weten als er een plaats voor hen is.’ Wellicht zullen zij tot die tijd in het kraakpand blijven.

Ook Samusocial, dat de daklozenopvang in Brussel verzorgt, zegt dat het ‘niet mogelijk zal zijn om iedereen een bed aan te bieden’. ‘We moeten nu al elke dag heel wat dakloze mensen weigeren’, zegt Thielens.