80 jaar na ontsnapping uit dodentrein reist Simon Gronowski (91) met scholieren naar Auschwitz

De reis voor scholieren is een initiatief van het War Heritage Institute (WHI), een federale instelling die als doel heeft militair erfgoed te behouden en de herinnering door te geven. Defensie ondersteunt deze reis. De ‘herinneringsreis’ naar Auschwitz is een jaarlijks initiatief sinds 2003.

Scholieren en leerkrachten vlogen donderdagochtend met anderhalf uur vertraging vanuit Melsbroek naar Krakau. Vandaar gaat het per bus naar Auschwitz en Birkenau. Ter plaatse worden de leerlingen geconfronteerd met de gruwel van de vernietigingskampen. De nazi’s brachten in Auschwitz 1,1 miljoen mensen om.

Hier kon Simon Gronowski op 19 april 1943 spectaculair aan ontsnappen. Gronowski zat in de trein van de Dossinkazerne naar Auschwitz-Birkenau. Reeds in Wellen, Limburg, kon hij uit de trein ontsnappen. Zijn moeder geraakte niet mee uit de wagon en werd later gedood door de nazi’s. Ook zijn zus werd een half jaar later naar Auschwitz gebracht en stierf kort na haar aankomst in de gaskamers.

Een honderdtal scholieren en zeventien leerkrachten van vijf Nederlandstalige en zeven Franstalige scholen worden in Auschwitz rondgeleid. Het War Heritage Institue wil dat deze leerlingen ‘herinneringsambassadeurs’ worden. “Op die manier blijft ook de volgende generatie op de hoogte van de gevaren van bepaalde tendensen, strekkingen en mechanismen die ook vandaag nog onze samenleving tot dit soort wandaden kunnen drijven”, klinkt het. Het WHI verwijst daarbij naar Oekraïne, op zo’n driehonderd kilometer van Auschwitz, een voorbeeld van hoe de “oorlogsgruwel nog steeds niet definitief tot het verleden behoort”.

Simon Gronowski heeft een gelijkaardige boodschap voor de jeugd: “Ik zeg hen dat ik niet chagrijnig ben. Ik wil hen hoop geven. Mijn boodschap is dat het leven mooi is, maar dat het een dagelijkse strijd is om het zo te houden. We moeten strijden tegen extreem-rechts, de wieg van het fascisme, het nazisme, het antisemitisme en de haat. Dus ik zeg de scholieren hier in Auschwitz dat ze daartegen moeten strijden en dat ze ervoor moeten zorgen dat het magnifieke België, een land van vrijheid, vrede en tolerantie blijft.