Japanse premier trekt aan alarmbel: "Lage geboortecijfer bedreigt functioneren van Japanse samenleving"
"Het lage geboortecijfer en de vergrijzing van de bevolking bedreigen het functioneren van de Japanse samenleving." De Japanse premier Fumio Kishida wond er geen doekjes om in een toespraak tot het parlement. "Het is nu of nooit", zei Kishida, die aankondigde dat hij - weliswaar geleidelijk - het budget voor (het opvoeden van) kinderen wil verdubbelen.
Japan, dat 125 miljoen inwoners telt, kampt al decennialang met een dalend geboortecijfer. Vorig jaar werden minder dan 800.000 kinderen geboren, een nieuw historisch dieptepunt. Ter vergelijking: in de jaren 70 werden nog ruim 2 miljoen kinderen per jaar geboren.
Japan staat met zijn dalende geboortecijfer niet alleen. Het is een fenomeen dat zich in veel geïndustrialiseerde landen voordoet, en ook in de landen die Japan omringen. Maar in Japan is de situatie des te acuter omdat ook de levensverwachting al decennialang is gestegen. Zo'n 28 procent van de Japanners is ouder dan 65 jaar. Enkel het ministaatje Monaco telt méér oude inwoners. Vorig jaar werden in Japan meer dan 90.000 100-plussers geteld.
Tekenend is overigens dat Japan zijn 100-jarigen niet meer viert zoals voorheen. Traditiegetrouw kreeg wie 100 jaar werd naast felicitaties van de regering een zilveren sakékopje cadeau. Maar sinds 2016 moeten de jarigen genoegen nemen met een verzilverd kopje. Het cadeautje werd te duur voor de overheid omdat er simpelweg te veel 100-jarigen zijn in Japan.
De vergrijzing wordt een steeds acuter probleem. "Japan staat aan de rand om te kunnen doorgaan met functioneren als een samenleving", zei premier Fumio Kishida in het parlement. "De klemtoon leggen op een beleid dat gericht is op kinderen en het opvoeden van kinderen is een kwestie die niet kan wachten en niet mag worden uitgesteld."
Budget verdubbelen
De premier kondigde aan dat de regering haar budget voor kinderbijslagen en kindvriendelijke maatregelen zal verdubbelen, zij het stapsgewijs. Zo moet er in april al een nieuw ministerie voor het kind en het gezin komen, dat controle krijgt over het kinderbijslagfonds. "We moeten een sociale economie op punt stellen die kinderen prioritair maakt", zei hij.
Het is lang niet de eerste keer dat de regering in Japan inspanningen doet om het geboortecijfer op te krikken, maar tot nog toe waren die dus nooit een succes. Critici zeggen dat subsidies die de opeenvolgende regeringen ter beschikking stelden altijd te veel gericht waren op ouders die al kinderen hadden. Ze zouden te weinig gericht zijn op het wegwerken van obstakels die jonge Japanners ontmoedigen om een gezin te stichten, zoals het dalend aantal vaste betrekkingen voor jongeren, of een traditionele cultuur van overwerk, waardoor weinig tijd overblijft voor een sociaal leven of gezinsleven.