“Zwarte koffie is de meest vervuilende soort koffie die we drinken, op één na”: hoe beperk je de schade zonder je shot cafeïne te schrappen?
Die ochtendkop zwarte koffie is misschien vriendelijk voor jouw humeur, maar net dat tikkeltje minder vriendelijk voor het milieu. Al is zijn romige broertje de cappuccino dat nog minder. Koffie heeft een grote impact op de planeet, maar dankzij vijf kleine zaken om op te letten, verzeker je die cafeïne wél van een plaatsje in de toekomst. Hoe drink je die koffie het best? En gebruik je dan bij voorkeur koffiebonen, -pads, of -capsules?
Janiek VreekenBron:AD
1. De hoeveelheid melk
Dat cappuccino vervuilender is dan een kop zwarte koffie is niet verrassend. Volgens Milieu Centraal staat de klimaatbelasting van een kop koffie verkeerd gelijk aan veertien kopjes espresso. Wil je op het klimaat letten, dan kan je beter geen of weinig melk in de koffie doen. Een ander alternatief zijn de minder milieubelastende plantaardige melksoorten.
2. De soort koffiebonen
Om ervoor te zorgen dat de bonen op milieuvriendelijke wijze verbouwd zijn, kan je volgens Mariska Joustra van Milieu Centraal best kijken naar de keurmerken op de verpakking. “Kies voor koffie met keurmerken zoals die van UTZ en de Rainforest Alliance, deze leggen de nadruk op het milieu.”
3. Kan je koffiepads recycleren?
Het verpakkingsmateriaal maakt ook deel uit van de ecologische voetafdruk. In Nederland is het sinds begin dit jaar wél toegestaan om koffiepads bij groente-, fruit en tuinafval (gft-afval) te gooien, waar in België sinds 2018 net het tegenovergestelde gebeurde: omdat ze toch te veel plastic bevatten, mochten ze hier niét meer bij weggegooid worden.
“Veel koffiepads waren niet-composteerbaar omdat ze gemaakt werden met lijm die niet afgebroken kon worden. Inmiddels is 97 procent van alle koffiepads composteerbaar en mogen ze wel bij het gft-afval in Nederland.” Volgens berekeningen kan dit per jaar zo'n 88 miljoen kilo waardevol compostafval opleveren. In België kondigde één van de grootste producenten van koffiepads - Beyers Koffie - vorig jaar in oktober wel aan dat ze vanaf dan alleen nog de composteerbare versie gingen verkopen. Tot op heden mogen die voorlopig nog niet opnieuw overal bij het gft in België gesmeten worden.
Hoe zit het dan met koffiecups? De koffie-industrie lijkt in te zetten op biologisch afbreekbare cups. “Er is recentelijk een voorstel vanuit de EU gedaan om aluminiumcups te verbieden, omdat die heel belastend zijn voor het milieu”, licht Michiel Roscam Abbing van de Plastic Soup Foundation toe. “Koffieproducenten proberen op deze ontwikkeling vooruit te lopen door afbreekbare cups te produceren.” Zo kondigde Nespresso onlangs aan een nieuwe biologisch afbreekbare koffiecup op de markt te brengen, eentje die uit papier zou bestaan.
Vreemd is wel dat die geen voordeel lijken te hebben tegenover de gebruikelijke aluminium koffiecups. Volgens Erik van Houten, marketingdirecteur van Nespresso Nederland, zijn de nieuwe cups bedoeld als keuzemogelijkheid maar niet per se een betere keuze voor het milieu. “Onze onderzoeken tonen aan dat het milieueffect van een koffie gezet met een papieren Nespresso-capsule vergelijkbaar is met een gerecyclede aluminium Nespresso-capsule.”
Het volledig vermijden van cups of een herbruikbare cup die je zelf opnieuw kan vullen zijn goede oplossingen.
Het volledig vermijden van cups is daarentegen een betere keuze voor het milieu. “Het gebruik van bijvoorbeeld een papieren filter is uit milieuoogpunt beter dan een cup.” Wat als je dan toch een cup wil gebruiken? “Een herbruikbare cup, een cup die je zelf opnieuw kan vullen, is ook een goede oplossing. Dit staat wel haaks op het gemak dat de consument graag wil hebben bij het gebruiken van koffiecups. Kies je voor de aluminiumvariant, dan is het belangrijk gebruik te maken van het recycleerprogramma”, aldus Joustra.
5. De juiste hoeveelheid koffie
Van alle drank die we weggooien is maar liefst 60 procent koffie en thee. Het voordeel van koffiecups en -pads is dat ze verspilling voorkomen, want elk bakje wordt op maat gezet. “Veel mensen gaan terug naar de bonenautomaat omdat ze denken dat dat beter is voor het milieu, terwijl dat niet per se zo is”, vertelt Frank Wilde, directeur van CoffeeB. Uit onderzoek blijkt dat een geportioneerd koffiesysteem tot wel 30 procent minder CO2 uit kan stoten dan een bonenautomaat. “Waar een bonenautomaat tot wel 10 gram koffie per kopje gebruikt is dat bij geportioneerde koffie rond de 6 gram. Door het gebruik van meer koffie is een bonenautomaat slechter voor het milieu.”
Volgens Joustra kiest de consument graag voor het gemak van geportioneerde koffie. “Maar een langzame manier van koffie drinken is vaak beter voor het milieu. Denk aan koffie zetten met een cafetière of aan filterkoffie.” Daarbij is het belangrijk om de hoeveelheid koffie die je gebruikt te beperken en niet méér koffie te zetten dan je opdrinkt.
