Waar kunnen de Leopard-tanks de Russen het meeste pijn doen?

Wat is Oekraïne’s oorlogsplan voor het voorjaar? Zowel het Oekraïense als het Russische leger bereidt zich voor om na de winter in de tegenaanval te gaan. Terwijl Moskou versterkingen blijft aanvoeren, sleutelen de Oekraïense generaals aan een oorlogsplan om de succesvolle offensieven van vorig jaar bij Charkiv en Cherson een vervolg te geven.

De druk die Kiev uitvoert op het Westen om tot leverantie over te gaan, wijst erop dat Oekraïne in zijn plannen een ruime plaats heeft ingeruimd voor de modernste westerse gevechtstanks. Een maand geleden zei Kiev er minstens driehonderd nodig te hebben om door de Russische linies te breken. Dit aantal is op dit moment onhaalbaar, tenzij Duitsland en de VS zich aansluiten bij de plannen van Polen en andere landen om snel Leopards te leveren.

Deskundigen van het Internationale Instituut voor Strategische Studies (IISS) zeggen dat circa honderd westerse tanks voorlopig genoeg zouden zijn voor een tegenoffensief. Oekraïne krijgt in de komende maanden ook negentig Tsjechische T-72’s die met Amerikaans en Nederlands geld flink zijn gemoderniseerd. Het Oekraïense leger kan al deze tanks over het honderden kilometers lange front gebruiken óf eerst toeslaan op een plek waar de militaire omstandigheden hun gunstig gezind zijn. Dat lijkt nu het Loehansk-front te zijn.

Zware gevechten

De Oekraïners zijn er in dit noordelijk deel van de gevechtslinie de afgelopen maanden in geslaagd de Russen in de verdediging te drukken. Tussen de steden Svatove en Kreminna proberen ze het Russische leger te overrompelen om Loehansk, een van de twee Donbas-regio’s, binnen te dringen.

De Oekraïense gouverneur van Loehansk, Serhi Hajdaj, meldde in het weekeinde zware gevechten bij Kreminna. De Russen zouden hier terrein hebben verloren en reserve-eenheden laten aanrukken. Ook zouden ze zowel bij Svatove als Kreminna in de tegenaanval zijn gegaan om gebied te heroveren. Het Pentagon zei maandag dat het Oekraïense leger vooral bij Kreminna ‘stapvoets’ vooruitgang boekt in de strijd.

Een groot voordeel is dat het Oekraïense leger het aangrenzende gebied nabij Charkiv, dat in september werd veroverd op de Russen, kan gebruiken om de Leopards en de Britse Challengers aan te voeren. Samen met de artillerie en de infanterie zouden de Oekraïners de Russische eenheden in dit deel van Loehansk flink in problemen kunnen brengen. Dat de Russen hier voortdurend extra militairen moeten aanvoeren, geeft aan hoe kwetsbaar hun positie is.

Oprukken

Met de westerse houwitsers en Amerikaanse Himars-raketsystemen kunnen de Oekraïners bij een offensief eerst hun artillerie het voorwerk laten doen. Hierna kunnen de Leopards en Challengers toeslaan, gesteund door de infanterie, om de Russische tanks van kilometers afstand uit te schakelen en de ingegraven Russen te bestoken en te bestormen. Een groot voordeel is dat de Oekraïners dan ook over 199 Bradleys en Strykers zullen beschikken, moderne Amerikaanse pantservoertuigen waarin de gevechtssoldaten kunnen oprukken.

Als het Oekraïense leger in Loehansk toeslaat met de westerse tanks, kan dat de druk verhogen op de Russen om de aanvallen zuidelijker, bij Bachmoet, op een lager pitje te zetten. Oekraïne zou ook kunnen besluiten om een deel van de Leopards en Challengers, aangevuld met de gemoderniseerde T-72’s, in te zetten bij Bachmoet. Op die manier zou het de Russische belegering kunnen doorbreken. Dit zou betekenen dat de Russen op twee belangrijke fronten in de verdrukking zullen komen.

De vraag is echter hoe het Russische offensief, voornamelijk bedoeld om de Donbas in te nemen, eruit gaat zien. Het opperbevel in Moskou kan de Oekraïense plannen frustreren door als eerste massaal in de aanval te gaan, met gebruikmaking van de 300.000 soldaten die het Kremlin opriep voor de strijd. Weten de Oekraïners dan stand te houden?

Reserve-onderdelen

Andere onzekere factoren hebben direct te maken met de geleverde westerse tanks. De Oekraïense tankeenheden zullen met de Leopard 2 voor het eerst oorlog moeten voeren met een hightechtank die tot de beste van de wereld behoort. Een basisopleiding voor de Leopard duurt zo’n drie tot zes weken. Maar dit wil niet zeggen dat de tankbemanningen de Leopard, die in grote mate gedigitaliseerd is, helemaal onder de knie hebben.

Ook moeten ze erop kunnen vertrouwen dat de stroom reserve-onderdelen en munitie uit het Westen gegarandeerd is. Het IISS waarschuwt voor hooggespannen verwachtingen als slechts een klein aantal Leopards wordt geleverd. ‘De invloed op het slagveld zal afhangen van het aantal dat wordt geleverd’, aldus IISS-deskundigen Bastian Giegerich en Yohann Michel onlangs in een analyse. ‘Levering zal hoe dan ook opmerkelijk zijn. Maar het verstrekken van een klein aantal zal slechts een symbolisch gebaar zijn.’