De zaak draait rond zijn product Lucentis voor de behandeling van een netvliesaandoening. De feiten dateren al van 2013-2015. Het Zwitserse Novartis zou toen samen met een ander Zwitsers farmabedrijf, Roche, zijn machtige positie hebben misbruikt. Roche wordt echter niet beboet.

Novartis bleef volgens de BMA ten onrechte waarschuwen voor risico’s bij het gebruik van het veel goedkopere middel Avastin van Roche, dat oorspronkelijk een kankermedicijn was maar even doeltreffend bleek tegen de netvliesaandoening.

Verzachtende omstandigheden

De Belgische boete blijft binnen de perken, omdat de BMA verzachtende omstandigheden zag. In Frankrijk kregen Novartis en Roche in 2020 nog een boete van 444 miljoen euro voor dezelfde feiten. Dat was toen het grootste boetebedrag ooit in de farmasector in Frankrijk. Eerder had Italië de twee bedrijven een boete van in totaal 182,5 miljoen euro opgelegd.

In 2019 was er politieke heisa over de twee geneesmiddelen. In verschillende landen zorgde de overheid ervoor dat Avastin terugbetaald kon worden, maar Het Laatste Nieuws schreef dat Novartis een geheime deal met toenmalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block sloot: in ruil voor een prijsdaling van Lucentis zou het kabinet de terugbetaling van Avastin tegenhouden. De Block reageerde later dat Avastin niet werd terugbetaald wegens een negatief advies van het Federaal Geneesmiddelenagentschap.

Het concurrentieonderzoek duurde in ons land veel langer dan in Frankrijk en Italië. Volgens de BMA heeft dat onder meer te maken met het feit dat het onderzoek een tijdje heeft stilgelegen in afwachting van een uitspraak van het Hof van Justitie.

In een reactie dinsdagavond weerlegt Novartis “met klem alle beschuldigingen met betrekking tot vermeende concurrentiebeperkende praktijken en hebben ze vanaf het begin krachtig betwist. Wij zijn overtuigd dat we altijd correct en in overeenstemming met de mededingingswetgeving en in het belang van patiënten hebben gehandeld. Wij bestuderen het besluit zorgvuldig om onze volgende stappen te overwegen”, aldus Gina Volkaert, woordvoerder van Novartis in België.

“Wij zijn er vast van overtuigd dat off-label gebruik van een geneesmiddel voor een niet-vergunde indicatie een bedreiging vormt voor het wettelijk en regelgevend kader dat vandaag bestaat. Dit kader is er om het doeltreffend en veilig gebruik van geneesmiddelen bij patiënten te waarborgen”, luidt het.