Dan toch: Duitsland en VS bereiken akkoord over levering tanks aan Oekraïne, ook andere landen willen aansluiten

Het was Der Spiegel dat als eerste bekendmaakte dat Duitsland dan toch Leopard 2-tanks zal leveren. Nieuws dat daarna ook andere bronnen zoals het Duitse persagentschap DPA bevestigden. Iedereen verwacht dat de Duitse bondskanselier Olaf Scholz tekst en uitleg verschaft in het Duitse parlement, dat hij woensdagmiddag toespreekt.

Eerder op de dag kwam al witte rook uit de VS. Bronnen in het Pentagon en in de Biden-administratie meldden dat er nog deze week een aankondiging zou komen voor de levering van Abrams-tanks. Dat was een vereiste voor Duitsland, dat enkel tanks wilde leveren in een bredere coalitie van landen.

De Amerikanen waren niet meteen bereid omdat volgens hen de Abrams technisch complexer zijn. Dat bezwaar zou nu toch van tafel zijn. Tegenover CNN heeft een bron uit de Biden-administratie het over ongeveer dertig Abrams-tanks. Daardoor komt ook Duitsland over de brug, na het eerder geflopte overleg tussen de twee landen.

Oekraïne had er tijdens een bijeenkomst van de ministers van Defensie op de Amerikaanse luchtmachtbasis Ramstein in Duitsland vorige vrijdag sterk op aangedrongen dat Duitsland zou instemmen met het sturen van tanks. Op dat moment zonder resultaat. Onlangs hebben de regeringspartners, de Groenen en de FDP, de druk op Scholz opgevoerd om gevechtstanks aan Oekraïne te leveren. Nu zou Scholz dus toch bereid zijn.

“Het gaat om minstens één compagnie, dat wil zeggen minstens tien zware tanks”, schrijft Der Spiegel. Volgens de krant komen de Leopards uit voorraden van de Bundeswehr, het Duitse leger.

Polen ook bereid

Maar ook andere Europese landen toonden zich enthousiast om in de coalitie te stappen. Het gaat bijvoorbeeld om Polen, dat Leopard-tanks bezit, maar deze enkel mag leveren mits toestemming van Duitsland. Polen diende daarvoor deze week een officiële aanvraag in bij Duitsland.

Ook Scandinavische landen zouden bereid zijn. Nederland leaset achttien Leopard 2-tanks van Duitsland. Tegen internationale media in Brussel zei Nederlands minister-president Mark Rutte dinsdag dat Nederland bereid is om die tanks eventueel te kopen en weg te geven. Als dat zinvol zou zijn om samen met andere landen te doen, is het kabinet bereid dat te overwegen, klinkt het.

Volgens de Duitse media zal de Duitse regering andere landen ook de toestemming geven om Leopard-gevechtstanks te leveren aan Kiev.

In Oekraïne is het nieuws enthousiast onthaald door Andriy Yermak, de kabinetschef van Oekraïens president Zelenksy. “Tanks zijn een van de elementen voor de terugkeer van Oekraïne naar de grenzen van 1991”, schrijft hij op Telegram, met een verwijzing naar het jaar waarin het land onafhankelijk werd. “Dit is een echte vuistslag van democratie aan autocratie.”

Het is nog niet duidelijk over hoeveel tanks het in totaal gaat, maar Yermak heeft het over enkele honderden. Militaire analisten maakten ook al duidelijk dat het er toch voldoende moeten zijn om enig wezenlijk effect te hebben.

Munitie, brandstof en onderhoud

De tanks zouden van doorslaggevend belang kunnen zijn voor een verder verloop van de oorlog. Toch kan het nog enkele maanden duren voor ze allemaal zijn geleverd én de Oekraïense militairen voldoende zijn opgeleid. “Het succes van deze tanks hangt sterk af van de mate waarin de hele logistieke keten wordt voorzien”, zegt een militaire bron. “Die tanks vragen de juiste munitie, brandstof en onderhoud.”

De Oekraïners moeten erop kunnen vertrouwen dat de stroom reserveonderdelen en munitie uit het Westen gegarandeerd is. De tanks zijn bovendien het topje van een globaal pakket, waartoe ook infanterie en artillerie behoren. Maar, zo zei militair analist Tom Simoens (Koninklijke Militaire School) eerder in De Morgen: “zonder tanks ontbreekt een van de belangrijkste instrumenten van het orkest”.

Het Kremlin waarschuwde altijd voor escalatie als het Westen tanks zou sturen. Op het terrein zouden ze “niets veranderen” en Oekraïne niet helpen Rusland te verslaan, integendeel, klopte woordvoerder Dmitri Peskov zich op de borst. “Dergelijke leveringen zullen net nieuwe problemen voor Oekraïne creëren. Het Westen heeft last van een dramatische desillusie waar het nog spijt van zal krijgen.”

Oekraïne vraagt al bijna sinds het begin van de oorlog om het leveren van tanks. Deskundigen van het Internationale Instituut voor Strategische Studies (IISS) zeggen dat circa honderd westerse tanks voorlopig genoeg zouden zijn voor een tegenoffensief. Oekraïne krijgt in de komende maanden ook negentig Tsjechische T-72’s die met Amerikaans en Nederlands geld flink zijn gemoderniseerd. Het Oekraïense leger kan al deze tanks over het honderden kilometers lange front gebruiken óf eerst toeslaan op een plek waar de militaire omstandigheden hun gunstig gezind zijn. Dat lijkt nu het Loehansk-front te zijn.

De Oekraïense tankeenheden zullen met de Leopard 2 voor het eerst oorlog moeten voeren met een hightechtank die tot de beste van de wereld behoort. Een basisopleiding voor de Leopard duurt zo’n drie tot zes weken. Maar dit wil niet zeggen dat de tankbemanningen de Leopard, die in grote mate gedigitaliseerd is, helemaal onder de knie zullen hebben.